| انگلیسی | پښتو | معنی | نوعیت کلمه | ریشۀ لغت | تلفظ | اسم یا کلمه |
| drop, bend, Lay down, to lean on, to loose a position, bad luck, misfortune | الف ــ لویدل، ښکته کیدل، خیز اچول
ب ــ ښکته لویدل
ج ــ خمیدل، تکیه کول، اوږد غځیدل
د ــ په عامیانه ژبه کې: اثر لرل
هـ ــ له مقامه لویدل یا پاتې کیدل
و ــ بد شگون (دا کار پرې ونه لوید) په بده انگیرل
| وهم بحیث اسم کنیه استعمال میشده- /اَفت/ یا / اُفت/بمعنی
(1) فعل لازمی مصدر افتادن - خیز زدن - پایان شدن/افتادن
(2) غلتیدن - لمبیدن - پایان افتادن
(3) خم شدن - تکیه کردن - دراز کشیدن
(4) درتلفظ عامیانه اثرداشتن (افتاد و نا افتاد) دوا سرش افتاد/نیفتاد
(5) از رتبه ومقام وقدرت افتادن، مثلاً از دپ و دوران افتاد - از دپ وخرپ افتاد
( 6) تکمیل دورۀ خدمت بنا برعللی، مثلاً از ریاست افتاد - از جرنیلی افتاد
(7) شگون بد، مثلاً چوکی سرش نیفتاد - ترشی انداختن سرش نیفنتاد - موتر نو سرش نیفتاد. / هاشمیان | صیغۀ امر | دری | /aft/ | افت |
| ؟؟؟ | په دري ژبه کې یو روستاړی دی چې د ځینو تور په پای ور زیاتیږي لکه: پذیر: پذیرفت، گیر: گرفت
| اِفت- پسوند زبان دری که از ریشۀ زمانۀ حال فعل، زمانۀ ماضی فعل میسازد، مثلاً پذیر، پذیرفت - گیر، گرفت. / هاشمیان | پسوند | دری | /eft/ | افت (پسوند) |
| ??? | | با مدارا رفتن به هدف، لنگ و لنگان بسوی هدف رفتن، حالت و یا وضعیت با ناتوانی شتافتن، کنایه از نشیب و فراز های زندگی
| اسم مرکب - صفت | ترکیب دری و دری | /uf.to.khez/ | افت و خیز |
| A- fall, drop, trip B- ugur | الف: ولوید، ولگید
ب: بد شگون لکه دا موټر ورباندې و نه لوید، چندانې ښه پرې و نه لگید
| الف- از نظر ساختمان افت (زمانۀ حال) + آد (پسوند) = افتاد (بن ماضی) فعل متعدی - به معنی غلتید
ب- شگون، مثلاً زن سرش نیفتاد - موتر سرش نیفتاد - طالع ما بود که از بام افتاد - تصادف، مثلاً افتاد ما به خانه اش شد - ترشی و سمنک افتاد و نا افتاد دارد | بن ماضی | دری | /uf.taad/ | افتاد |
| Poverty-strickens, penurius, indigent, needy, deficent, inferior, hapless | خواروالی، بیچارگي، ټیټتوب، ناتواني، بیځواکي | بیچاره گی - حقارت - ناکسی و بی کسی - ناتوانی - بی قدرتی | اسم مصدر - صفت | دری | /af.ta.da.gee/ | افتادگی |
| To fall, to drop | ښکته لوېدل، له پۍو پاتېکېدل، بې گټې اخیستنې پاتېکېدل، له چا سره سر و کار پیدا کول
| افتیدن، سقوط کردن، فرود آمدن، از پا درآمدن، ساقط شدن، سقط شدن
[عامیانه] بی استفاده در جائی رها شدن
[عامیانه] با کسی افتادن = سر و کار داشتن با کسی
| مصدر لازم | دری | /uf.taa.dan/ | افتادن |
| Fallen, down, oppressed, prostrate, down, whacked, shagged, reduce (someone) to extreme physical weakness | لویدلی، غورځیدلی، پریوتلی | اُفتادَه- صیغۀ ماضی قریب مصدر افتادن است - افتاد -افتاده بود و افتاده باشد صیغه های دیگر این مصدر است- بیچاره - ناتوان - حقیر - خوار، مثلاً آدم افتاده، مجسمۀ افتاده -موقف یا پوزیشن، مثلاً افتاده بمانیش - در زبان عوام به معنی صفت و قید نیز استعمال میشود. / هاشمیان | صیغۀ ماضی | دری | /uf.taa.da/ | افتاده |
| Falling | د لویدو په حال کې، د پریوتو په حال کې
| درحال افتادن،مثلاً افتان و خیزان میرود | قید | دری | /of.taan/ | افتان |
| ??? | | کنایه از با تردید اقدام کردن، کنایه از دل و نادل کاری را انجام دادن، تا آخرین رمق زندگی کاری را انجام دادن، لنگ و لنگان براهی رفتن
| اسم مرکب - صفت | ترکیب دری و دری | /of.taa.no.khe.zaan/ | افتان و خیزان |
| Opening, beginning, start, outset, inception, launch, birth | | کلمۀ عربی، به معنی گشودن -آغاز کردن - شروع کردن -گشایش | مصدر - اسم مصدر | عربی | /ef.te.taah/ | افتتاح |
