​حکومت درجه ۳  و مرکز کمیساری علاقه واخان است که در کنار جنوبی دریای پنجه بارتفاع (۲۵۹۱) متر از سطح بحر واقع شده است و بین خطوط ۷۱ درجه - ۳۶ دقیقه - ۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه - ۴۰ دقیقه - ۵۰ ثانیه عرض البلد شمال قرار دارد دریای آمو درین جا از دره تنگی عبور کرده و جریان آن طرف شمال مشرق منحرف میشود. علاقه تنگ اشکاشم که در دامنه شمالی کوه هندو کش واقع شده کوهسار بوده و دارای پستی ها و بلندی های زیادی است، قلل شامخه و یخچال هندوکش که قسماً بیش از (۷۰۷۷) متر ارتفاع دارد با منظره پر هیبت آن از کنار دریا از سمت جنوب نمایان است قله یخچال نـوشـق کـه در جنوب شرق واقعست (۷۴۸۶ متر بلندی دارد و چندین شیلههای تند ازین یخچالها بر آمده به طرف دریای آمو جاری گشته است قله اشکاشم نیز طرف غرب یکی ازین شیله ها واقع میباشد، اشکاشم از مرکز علاقه داری زیباک که طرف شمال شرق آن قرار دارد ۳۱کیلومتر فاصله دارد - زبان اشکاشمی یکی از شاخه های آریائی بوده و تاکنون اشکاشمی ها آنرا حفظ کرده اند.
پیشه اهالی غالبا مالداری و زراعت و ساخت چکمن (چین) (پشمی) و نمد است. یک نوع گوسفند معروف به (گدی) در آنجا تربیه شده و بکثرت وجود دارد که جثه خورد داشته و سال دو بار چوچه میدهد و هر بار سه الی پنج چوچه بار می آورد. حکومت اشکاشم شامل دو علاقه داری درجه ۲ موسوم به علاقه داری (زیباک) و علاقه داری (شغنان) میباشد، در علاقه داری شغنان یک باب مکتب ابتدائی نیز بغرض تعلیم و تربیه اطفال اهالی تاسیس یافته است. پیداوار زراعتی اشکاشم غالباً زغر، باقلی جو و جواری میباشد که بمصرف خود اهالی آن میرسد.
(قاموس جغرافیای افغانستان)