​محـمـود طرزي د غلام مـحـمد طرزي (چې په ۱۸۸۵ز کال عثمانیې ته تبعید سوی وو) کشری زوی په ۱۸۶۵ز کال کې په غزني کې (کله چې مور ﺌـې له کابله د کندهار پر لور په سفر روانه وه) وزېـږېـد. محـمود طرزي ۱۷ کلن وو چې کراچۍ او بغداد ته له خپل پلار سره لاړ. ورپسې له خپل پلار سره استانبول ته لاړ؛ په استانبول کې ورته په ورین تندي ښـﮥ راغلاست وویل سول او د استوگنې لپاره دمشق ته واستول سول. محـمود طرزي د خپل پلار تر نظر لاندې زده کړې وکړې.

 د دمشق د شیخ مـحـمـد صالح له لور اسماء رسمیې سره ﺌـې وادﮤ وکړ. په ۱۹۰۴ز کال کې کابل ته راستون سو. څه دپاسه ۳۰ کتابونه ﺌـې ولیکل؛ یو له دغو کتابونو څخه په تورکي ژبې لیکل سوی د روس – جاپان د جگړې کتاب وو چې محـمود طرزی له تورکي څخه دري ته په ۱۹۰۷ز کال کې وژباړﮤ. له ۱۹۱۱ تر ۱۹۱۸ز کال پورې د سراج الاخبار محرر. په ۱۹۱۹ز کال کې د افغانستان د باندنیو چارو وزیر. په ۱۹۲۰ز کال کې د میسوري په کنفرانس کې د افغان پلاوي مشر. په ۱۹۲۱ز کال کې د کابل کنفراس لپاره د افغان پلاوي مشر. په ۱۹۲۲ز کال کې پاریس کې لومړنی افغان مختار سفیر. په ۱۹۲۴ز کال کې کابل ته راستون سو او د باندنیو چارو د وزیر په توگه مقرر سو. د ۱۹۲۷ز کال کې جنورۍ په میاشت کې د روغتیايي معاذیرو له کبله اروپا ته د درملنې لپاره لاړ. مخکې له دې چې اعلیحضرت امان الله خان په ۱۹۲۸ز کال کې له کابله ووځي دی کابل ته راغی او د ۱۹۲۹ز کال د جنورۍ په میاشت کې ورسره یو ځای کندهار ته لاړ او د ۱۹۲۹ز کال د فبرورۍ په میاشت کې هرات او فارس ته لاړ. بیا تورکیې ته لاړ او د ۱۹۳۳ز کال د نوامبر د میاشتې په ۲۳ نـېـټې په تورکیې کې وفات سو. مـحـمود طرزي یو شهیر نشنلیست او د افغانستان د ژورنالیزم پلار وو. محـمود طرزي د افغانستان د معاصر تأریخ یو له ډېـرو مهمو شخصیتونو څخه دئ چې د افغانستان د استقلال په لاره کې ﺌـې خپله ټوله وړتیا او انرژي قربانې کړه.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

محمود طرزی کی بود؟شناخت محمود طرزی و پی بردن به عمق افکار وی بدون پرداختن و شرح احوال زندگی پرماجرای او به آسانی میسر نمیشود، زیرا او با گرم و سرد حوادث در روزگارجوانی و دوران مهاجرت و بعد از برگشت به وطن مواجه شده و هر دورۀ آن برایش پراز تجربه و کسب دانش بود که بعدها او را به یک شخصیتی در ابعاد مختلف دینی، اجتماعی، فلسفی، ادبی و سیاسی عصر خود مبدل کرد.

محمود طرزی درسال 1866، حینیکه مادرش از کابل جانب قندهار در سفر بود، در وسط راه در حواشی غزنی چشم به جهان گشود. هنوز هژده ساله نشده بود که پدرش غلام محمد خان طرزی شاعر و شخصیت سرشناس عهد امیر دوست محمد خان و امیر شیرعلیخان (با اهل و عیال) به حکم امیرعبدالرحمن خان به هند برتانوی تبعید گردید. پس از اقامت دوساله درهند آنها عزم سفر به ترکیه عثمانی کردند. در سال 1885 پدرش در دربار سلطان عثمانی باریاب شد و به حیث مهمان دولت اجازه اقامت در آن سرزمین یافت و در ولایت سوریه در شهرامروزی "شام یعنی دمشق" اقامت گزید. محمود طرزی درآنجا با بزرگان و دانشمندان نخست در حلقۀ دوستان پدر و بعد در حلقۀ دوستان جوان خود آشنا شد وبه فعالیت های تحقیقاتی و شناخت پدیده های عصری پرداخت.