نوع محتوا | بیوگرافی مختصر | اسم |
قاموس بایوگرافیکی افغانستان | ملکه گوهرشاد بیگم (۷۸۰ - ۸۶۱ ه.ق) معروف به گوهرشاد آغا از اشراف زنان افغانستان و از نامداران و سیاستمداران دوره تیموریان هرات است. او زنی بسیار نیکوکار، ثروتمند، ادب دوست، هنرپرور، باوقار، خردمند، بااحتیاط و باسیاست بود. گوهرشادخاتون همسر سلطان شاهرخ تیموری بود که پس از پدرش امیر تیمور، به مدت ۴۳ سال بر مناطق وسیعی از ایران امروزی و افغانستان حکمرانی کرد و توسط او درسال ۱۴۰۵ م پایتخت تیموریان از سمرقند به هرات منتقل شد. پدر گوهرشادآغا، «غیاثالدین تَرخان» بود که از بزرگان خاندان تیموری بهشمار میآمد و در جنگهای بزرگی شرکت داشت و لقب «تَرخان» را چنگیز شخصاً به او داده بود. ترخان یا آغاجی یا آغجی، عنوان منصب خاصی در دستگاه امرای ماوراءالنهر بوده است که دارندهٔ این منصب، واسطه میان سلطان و مردم بوده، و به خاطر حشمت و نفوذی که داشته، بدون التزام به رعایت نوبت و رخصت، نزد سلطان بار مییافته است. در دوره ایلخانی، اغلب برای متصدی عنوان «آغاجی» از لقب «ترخان» استفاده میکردهاند. مادر او «بانو خانزاده بیگم» بود که در ماه رجب سال ۸۱۴ ه.ق در مشهد درگذشت و در جوار آرامگاه امام رضا مدفون است. گوهرشاد همراه با برادرش امیر قره یوسف (۷۹۰ - ۸۰۲ ه.ق) که در دربار تیموریان در هرات وزیر بود نقش مهمی در تاریخ اوایل دوره تیموری ایفا کردند. عبدالرحمن جامی از شعرای مشهور دربارش محسوب میگردد | گوهر شاد بیگم |