نوع محتوا | شرح | ردیف | لسان | ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | در بارهٔ کسیکه بسیار مشغول و مصروف باشد، بسیارمتحرک و فعال
| کنایه | دری | او به روده گرم نیامدن/آب در روده گرم نیامدن |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | مرادف (بَغَل زدن) است/كسی را به بغل خود برداشتن/ به كنار كسی خوابیدن و اورا به بغل گرفتن عبدالله افغانی نویس
| اصطلاح عامیانه | دری | بغل کردن=بغل زدن/بغل گرفتن/بغل گرم کردن |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | كسی را زن دادن عبدالله افغانی نویس
| اصطلاح عامیانه | دری | بغل کسی را گرم کردن |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | مورد علاقه ودلچسپی قرار گرفتن عبدالله افغانی نویس | اصطلاح عامیانه | دری | به دل گرم خوردن |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | تَرَق گرمی- جوش و شدت گرمی | اصطلاح عامیانه | دری | ترق گرمی |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | چَپه گرمَک یعنی برعکس و دگرگون، زمانی
صورت میگیرد که نظم یک اجتماع کوچک یا یک جامعۀ بزرگ بکلی از هم بپاشد و
قانون حکمفرما نباشد. هرکس هرجرمی را که بخواهد، مرتک شود و نزد کسی جوابگو
نباشد. به صورت عموم زمانیکه در یک کشور کودتا یا جنگ های داخلی بوقوع می
پیوندد. همچنان در جنگ میان دو اجتماع کوچک که باهم مخالفت و دشمنی داشته باشند عبدالله افغانی نویس
| اصطلاح عامیانه | دری | چپه گرمک=چپه لولو |
تشکلیات دولتی و علمی | رتبه عسکری قوای مسلح افغانستان
| | | دگرمن |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | کسی که به جای یا کسی علاقمند گردد./ واصل | اصطلاح عامیانه | دری | دل گرم شدن |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | اگر یک توته "قروت" را در "آب گرم" بگذارید، فی الفور میشارد و میپوسد و از حالت "جامد" به حالت "مایع" و به اصطلاح عامیانه، "خَلَو"، می انجامد. این پروسه وقتی بیشتر و بهتر و سریعتر رخ میدهد، که حرارت آب بسیار بالا و در حدِّ "غلیان" باشد | ضرب المثل | دری | سزای قروت او گرم |
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه | | ضرب المثل | دری | مسجد گرم گدا آسوده |