Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
???

​تېرېدل، د تېرېدلو ځای، د تېرېدلو لار

گُذار- بن مضارع (گذاردن) عبور، گذر، مسیر، معبر، گذرگاه، راه گذشتن، راه عبور همچنین گذار به مفهوم گذشتن از یک حالت به حالت دیگر را گویند. مثلاً گذار از جامعۀ سرمایه داری به جامعۀ سوسیالیستی و یا گذار از ناامنی به امنیت و یا گذار از جنگ به صلح و گذار از تاریکی به روشنائی.
گذارنده (در ترکیب با کلمۀ دیگر): بنیان‌گذار، فروگذار، مین‌گذار
⟨ گذار کردن: (مصدر لازم) عبور کردن؛ گذشتن

بن مضارع - اسم مصدردری/gu.zaar/گذار
؟؟؟ 

​گُذار- ترکیب سازش  پسوندهای گذار و گزار با کلمات مختلف ایجاد مشکل می کند. بعضی ها  خدمتگزار را خدمتگذار می نویسید. حتی  نویسندگان ادیب نیز دچار این اشتباه می شوند. چه قاعده ای را برای درست نوشتن ترکیب کلمات مختلف با پسوند گزار و گذار به کار ببریم تا دچار اشتباه نشویم؟
اگر منظورتان قرار دادن یک شی فیزیکی یا مجازی و یا وضع کردن و یا تأسیس کردن باشد باید آن را با حرف ذال نوشته کنیم، مانند:

قانونگذار: کسی که قانون وضع می کند.
بنیانگذار: کسی که تأسیس می کند؛ یعنی مؤسس
بدعتگذار: کسی که بدعتی را وضع و ایجاد می کند
بنابراین بدعتگزار، قانونگزار و بنیانگزار  به «ز» نادرست است.
معنی گذار در معانی ذیل درست است:
قرار دادن، تأسیس کردن  و ایجاد کردن، وضع کردن.  اگر امثال اینکلمه  هیچ کدام از معانی بالا یعنی قرار دادن، وضع کردن، تأسیس کردن و ایجاد کردن را نداشت آن را با حرف  «ز» بنویسید نه به حرف  «ذ» ذال . اما با وجود این به معانی «گزاردن» توجه کنید.
گزاردن معمولاً در یکی از معانی زیر با کلمات مختلف ترکیب می شود:
به جا آوردن ، ادا کردن، خرج کردن،اجرا کردن ، انجام دادن،شرح دادن، تعبیر و ترجمه کردن.
و اما کلماتی که با معانی  ذیل مورد استفاده قرار می گیرندتوجه کنید:
نمازگزار، خدمتگزار، خوابگزار، حجگزار، خبرگزاری، کارگزار و سپاسگزار درست است.
نمازگذار، خدمتگذار، خوابگذار، حجگذار، خبرگذاری، کارگذار و سپاسگذار نادرست است.
حالا خراجگزار درست است یا خراجگذار؟
اگر منظور کسی است که خراج مالیات را می پردازد یعنی  مالیات می دهد باید نوشت خراجگزار. اما کسی که  وضع کنندۀ  قوانینخراج یا مالیات است  باید چنین نوشت: خراجگذار اگر خراجگزار  به حرف «ز» خواندید او مالیات می پردازد واگر به حرف «ذ» خواندید او قانون گذار مالیات است.لطفا ً به پسوند گذار مراجعه کنید.

به اهتمام مسعود فارانی

پسوندترکیب دری و عربی/gu.zaar/گذار
To place, to put, to rest, to set, to leave

​الف ــ کېښودل، ځای پر ځای کول
ب ــ تېرول
ج ــ اجازه ورکول، وخت ورکول
د ــ پرېښودل، خوشې کول، له څه شي تېرېدل

​الف- و یا گذاشتن، نهادن، ماندن،  قرار دادن، چیزی را در جائی قرار دادن
ب- عبور دادن، (مص ل .) عبور کردن گذرانیدن
ج- اجازه دادن، مهلت دادن
د- ترک کردن، رها کردن، گذشتن از چیزی
مصدر متعدیدری/gu.zaar.dan/گذاردن
؟؟؟ 

​ نهاده شده، وضع شده، قرارداده شده

اسم مفعولدری/gu.zaar.da/گذارده
???

​الف ــ د گوزران په پار له ډېرو شیانو څخه تېرېدل، له چا  سره تفاهم درلودل
ب ــ د اوسېدلو سیمه

الف - گُذارَه، گذشت و رفتار با کسی، گذراندن، با کسی تفاهم داشتن، تفاهم کردن
ب - از جایی گذر کردن، گذر دادن، عبور کردن
ج - در اصطلاح بعضی از قریه جات کابل کوچه را هم می گویند
د - مجرا​، معبر، گذرگاه، سوراخی که از یکطرف سوی دیگر را بتوان دید

اسم مصدردری/gu.zaa.ra/گذاره
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​گرد آورنده: مرجان کمال

ضرب المثلدریداشتم داشتم را بگذار، از دارم دارم بگو
جغرافیه
معرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​چشمه ایست به فاصله ۵. ۶۱ کیلومتر در جنوب شرق شیرغان مربوط ولایت مزار شریف که بین ۶۶ درجه  ۲۱ دقیقه  ۵۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه  ۳۶ دقیقه  ۵۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

چشمهچشمهٔ گذار

​قریه ایست که به فاصله ۳۰ کیلومتر بجنوب غرب شهراند خوی مربوط حکومت اعلی میمنه واقع بوده و به خط طول البلد ۶۴ درجه - ۵۶ دقیقه مشرقی و عرض البلد ۳۶ درجه - ۴۴ دقیقه - ۲ ثانیه شمالی کائن میباشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ ارپه گذار

​قریه ایست به فاصله ۵. ۲۷ کیلومتر در شمال قریه دولت آباد در علاقه حکومت درجه ۲ شرین تکاب مربوط حکومت اعلی میمنه که بین ۶۴ درجه  ۵۵ دقیقه  ۱۳ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه  ۴۲ دقیقه  ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ چپک گذار