Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتوشرحمعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
Associate, joint

​گډ، شریک، یوځای

 

​گَد- کلمۀ پښتو به معنی شریک، مخلوط، به هم آمیخته.

صفتپښتو/gad/گد
Beggar

سوالگر، خوار غریب، بېنوا


گَدا- سائل، بی بضاعت، درخواست کننده، بینوا، تنگدست، تهیدست، فقیر، مفلس، نادار، محتاج، نیازمند، متکدی. ​گدا شخصیست که از طریق بدست آوردن صدقه، خیرات، زکوة و غیره امرار معاش می کند. ​

اسم فاعل - صفتدری/ga.daa/گدا
Almshouse, poorhouse

​د گدایانو او بیوزلو خلکو ځای

 

​دارالمساکین، نوانخانه، محلی که گدایان را در آنجا نگهداری ‌کنند.

اسم مکان - اسم مرکبترکیب دری و دری/ga.daa.khaa.na/گدا خانه
؟؟؟  

​به (خصلت، خلق، خوی، سرشت، شخصیت، عادت) گدا، کسیکه از طریق بدست آوردن صدقه، خیرات، زکوة و غیره امرار معاش می کند

اسم مرکب - صفتترکیب دری و دری/ga.daa.ma.ne.shee/گدا منشی
Smelt, extract (metal) from its ore by a process involving heating and melting

ویلي کول، اوبه کول، ویلول، ویلــېــدل​

 فلزی یا چیزی دیگر که‌ به قوه‌ حرارت‌ ذوب‌ کردن، گدازیدن‌ و پزاختن‌ هم‌ گفته‌ شده (گداخت، گدازد، خواهد گداخت، بگداز، گدازنده، گدازان، گداخته) ذوب شدن فلز، روغن، موم و غیره بوسیلۀ حرارت​

 ‌ذوب‌ کردن، ذوب شدن، آب‌ شدن‌، باز شدن‌ جسم‌ جامد در اثر حرارت​​

مصدر متعدی - مصدر لازمدری/gu.daakh.tan/گداختن
Molten

​ډېر تود شوی، ویلې شوی

 

​گُداختَه- ذوب شده، مایع، مذاب، تحلیلرفته‌، سرخ‌ شده در اثر حرارت

اسم مفعول - صفتدری/gu.dakh.ta/گداخته
Ford, a shallow place in a river or stream allowing one to walk or drive across,

د سیند هغه برخه چې اوبه پکې لږې وي او انسان کولای شي چې پرته له لمبا ورڅخه تېر شي

 

​معبری که دریا را میتوان گذر کرد، محل کم آب دریا که بدون شنا میتواند دریا را عبور کرد

اسمدری/goo.daar/گدار
؟؟؟

​ویلې کېدل، ویلې شوی

 

گُداز- ذوب، گداخته شده

صفتدری/gu.daaz/گداز
Melting

​د ویلې کېدلو یا اوبه کېدلو عمل

 

گُداز- ذوب، گداخته شده، عمل گداختن و ذوب شدن، گدازش و تپش، تپش زنان در جریان حمل و موقع زایمان. واژه "گداز" به معنای ذوب شدن، آب شدن یا تبدیل شدن ماده‌ای جامد به حالت مایع بر اثر گرما است. این کلمه بیشتر در زمینه‌های علمی مانند فیزیک و کیمی به کار می‌ رود.



اسم مصدردری/gu.daaz/گداز
Inward Deliquescence

​له رواني پلوه ویلې کېدل 

 

ذوب شدن درونی، میعان روح و روان، مذاب روانی​

اسم مرکب - صفت نسبتیترکیب دری و دری/gu.daa.ze.da.roon/گداز درون
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

درهم و برهم، تیت و پاشان، تیت و پرک
عبدالله افغانی نویس​ 

اصطلاح عامیانهدریگد و ود
جغرافیه
معرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​قریه ایست که به فاصله ۱۴ کیلومتر به طرف جنوب غرب سرای خواجه در حکومتی درجه اول کوهدا من مربوط ولایت (کابل) موقعیت داشته و به خط طول البلد ۶۹ درجه – ۳ دقیقه – ۲۳ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۴ درجه - ۳۷ دقیقه - ۱۰ ثانیه شمالی کائن می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ الگد

​قریه ایست که به فاصله ۱۷ کیلومتر در شمال شرق قلعهٔ اسمار مربوط به (ولایت مشرقی) کائن بوده و به خط طول البلد ۷۱ درجه - ۲۲ دقیقه - ۱۸ ثانیه شرقی و عرض البلد ۳۰ درجه - ۸ دقیقه - ۷ ثانیه شمالی واقع شده است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ الگده
قاموس بایوگرافیکی افغانستان
نوع محتوامعلومات مکملترشرحمعرفیبیوگرافی مختصراسم
آبدات تأریخیمسجدی گدری( کوچۀ آهنگری) سراجی
«ساختمان این مسجد نمونه زیبا از هنر معماری ان دوره بوده به شیوه خاصی ظرافت های معماری در ان آشکار است.. در کار ساختمان این بناه تاریخی مهندسی هنرمندانه قديم به شيوه ظريف وكلاسيك کار شده بود و‌ اثار بجا مانده از ان چیره دستی معماران ان روز گار را حكایت میکرد۔
دو منار بطرف راست و دو منار بطرف چپ تعمير وجود داشت كه به زيبا اين مکان می افزود. یک دروازهٔ بزرگ دخولي در وسط داشته و دو دروازهٔ ديگر بطرف چپ و ديگري بطرف راست مسجد بود. همچنان سه كلكين و يا روشن دان بطرف راست و سه بطرف چپ مسجد قرار داد شده بود که به مسجد را روشنایی طبیعی میداد۔
این مکان گنجايش 5 تا ‌6 صد نفر نماز گذار را داشت. اثار بجا مانده میناتوری و گچ کاری و حجاری و‌ چوب کاری در ساختمان ویرانه مسجد جا جائی باقی مانده بود. در ساختمان اين مسجد از سنگ، چونه، خشت خام و پخته و آهن چادر استفاده بعمل آمده است.»
مسجد شریف گدری که سنگ تهداب ان در زمان سلطنت اورنگزیب در سده شانزده میلادی گذاشته شده بود در بازار سراجی و کوچه آهنگری شهر کهنه یک یاد گار پر ارزش تاریخی کابل بود. که مثل صدها و حتی هزاران اثر تاریخی دیگر کشور ما توجه ای به آن نشده بود؟؟
اورنگزیب به عنوان و لقب محی‌ الدین محمد، ششمین امپراتور گورکانی هند بود که بین سال‌ های (1658 الی 1707 م) حکومت کرد، او سومین پسر شاه‌ جهان می باشد.
 مسجدی گدری
قاموس بایوگرافیکی افغانستان   

​حافظ نور محـمد کهگدای د نور علي زوی په ۱۹۰۱ز کال کې زېـږېـدلی دئ. د حـبـيـبـیـې په ښوونځي کې ﺌـې زده کړې کړي دي. په ۱۹۲۲ز کال کې د وزیرانو د شوری کاتب. په ۱۹۲۴ز کال کې د وزیرانو د شوری د آرشیف منشي. په ۱۹۲۶ز کال کې منشي. په ۱۹۳۰ز کال کې مدیر.

په ۱۹۴۷ز کال کې مرستیال. په ۱۹۵۱ز کال کې د سلطـنــتي دارالانشاء لومړی مرستیال. په ۱۹۶۳ز کال کې د پخواني پادشاه محـمد ظاهر شاه سرمنشي. کهگدای یو بایوگرافر او بیبلوگرافر وو چې د افغان شاعرانو او سیاستوالو مواد ﺌـې راټول کړي ول چې یو شمـېـر ﺌـې د ۱۹۶۵ – ۱۹۷۲ کلونو تر منځ په ژوندن مجلې کې چې چاپ سوي دي. په مزار شریف کې د اسلام د خلیفه حضرت علي د قبر په هکله ﺌـې کتاب ولیکـﮥ. د ۱۹۷۲ز کال په پسرلي کې وفات سو.

لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

نور محـمد کهگدای