Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
Suffix

​په دري ژبه کې یو وروستاړی دی لکه یگانه، دوگانه او په پښتو ژبه کې د «گونی» په بڼه کارول کېږي لکه پنځه گونی، لسگونی

پسوند ازدیاد مؤخر «آن » که در زبان دری «آنه » بوده پس از اینکه به شکل آوایی «آنه » (در زبان پهلوی «آنک ») درآمده، ازدیاد مؤخر بی قاعدۀ «گانه » را ساخته است که در پهلوی کانک می باشد. این مزید مؤخر برای ساختن کلمات توزیعی که نخست کلمۀ «ایوک » (یک ) زمینۀ ساختمان آنها را فراهم کرده ، می رود. به این معنی که از لغت «ایوک » کلمۀ  «ایوک - آنک » در لسان دری که تبدیل به «یگانه » شده ، پیدا و سپس با قیاس بدان کلمات دوگانه، سه گانه، هزارگانه ... ساخته شده است . (از وندهای پارسی . محمدعلی لوائی صص 14 - 15). این مزید مؤخر به آخر- اسماء اعداد پیوندد و افاده ٔ تکرار و نسبت میکند. پنجگانه ؛ حواس خمسه است
-پسوندی که به آخر عدد ملحق شود و افادة نسبت و تکرار کند: یگانه، دوگانه ، سه گانه، چهارگانه و امثالهم

پسوند مزید مؤخردری/gaa.na/گانه
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​مردمان مشرقی نفقه اعیال را گویند از عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریارگانه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​کنایه از پیر و سالخورده ای که توان فکری خویش را ازدست داده باشد و به زوال عقل گرفتار شده باشد

اصطلاح عامیانهدریاز عقل بیگانه شدن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

درختبازی، بندربُرد، سنگ دورک، دُورگان، فِرارک، تیربازی، دنده کلک، توپ دنده، میربده – کان، توپبازی، ماته گکان، سنگ انداختن، سنگ جنگی، ماه باشی، برف جنگی، تخم جنگی، سُرجه خوردن، یخمالک، بته بته آمین، بَلکه، جُزبازی. [خ.معروفی]
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریبازی های طفلانه و بچه گانه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​همراه خانواده و اقارب روابط تیره و تار داشتن و با بیگانگان و دشمنان سازش کردن
 عبدالله افغانی نویس

کنایهدریخودکش بیگانه پرور