Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعلومات مکملترمعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
؟؟؟

نړېدل، پرلپسې رالوېدل

 
«رفتن مایع از کنج دهن». این کلمه با مصدر کردن و رفتن مورد استعمال دارد، و به مایع آب دهن اطفال و یا مردم مسن که خصوصاً در اثنای خواب در یک پهلو از کنج دهن شان میرود، گویند لیر دهنش میرود یا سر کرد.
بعضاً در اصطلاح مردمی که زیاد سخن میزنند که دیگر قابل تحمل نمیباشد و برای اینکه سخن زدن را قطع نمایند غیر مستقیم و پُرّ معنی فهمانده شود، گویند «او دان ته جم کو؛ آب دهنت را جمع کن» یعنی بس است ، خاموش شو.طعنه وار هم به آنانی که در اثنای سخن رانی آب یا مایع دهن شان بیرون میشود، گویند:« لیر دانت را جمع *جم * کو یا کن!». یعنی لیر دهنت را پاک کن یا جمع کن.

لَر- پی هم ریختن، واریز شدن، یکی پشت سر دیگر به زمین افتادن. با فعل کردن ترکیب و استفاده میشود

اسم - صفتدری/lar/لر
To slide, to slip

پر مځکه باندې د شیانو رالوېدل


 

​افتادن اشیاء به زمین، مثلاً  چندین کتاب را بالای هم در طاقچه ای می گذارید بلاخره توازن کتاب ها به هم میخورد و یکی پشت دیگر به زمین می افتد به این حالت گفته میشود (کتاب ها لر کرد).
اصطلاح خاصی است که معنی لغزیدن را واضحتر تنها در قسمت اشیای همجنس خورد و به هم پیوسته که یکی بعد دیگربه لغزش در می آیند، آشکار میسازد، طور مثال سخرهٔ کوه بعد از باران های زیاد لر کرد و یا کنار جاده لر کرد و به دریا افتاد.
به اهتمام زمری کاسی

مصدر مرکبترکیب دری و دری/lar.kar.dan/لر کردن
؟؟؟  

​در حال لرزیدن، رعشه ناک، لغزنده، لغزان، مرتعش، از ترس لرزیدن، متزلزل، جنبان

اسم مصدر - صفتدری/lar.zaan/لرزان
To shake, to thrill, to vibrate

ښورول،لړزول، ټکان ورکول

 

​و یا لرزانیدن، مرتعش کردن، به رعشه درآوردن، به لرزه درآوردن، به تزلزل آوردن، به لرزش درآوردن تکان دادن

مصدر متعدیدری/lar.zaan.dan/لرزاندن
To shake, , to tremble, to vibrate

ښورول، ټکان ورکول

 

و یا لرزناندن، جنبیدن، تکان خوردن، اهتزاز

مصدر جعلیدری/lar.zaa.nee.dan/لرزانیدن
Tremor, vibration, quake, quaver, quiver, rock, shake, shudder

لړزېدنه، لړزنگ، ړچېدنه، رپېدنه، رپېدنگ، رېږدېدنه، رېږد، رپېدنه

 

​رتعاش، تزلزل، تکان، جنبش، رعشه، لرز، نوسان. لزر. لرزه. لرزیدن. رعدة.به لرزش در افتادن 

اسم مصدردری/lar.zesh/لرزش
Trembling Hands لرزش دست هنگام عصبانیت

​لرزش دست ها در انسان از جمله مشکلاتی است که ممکن است انسان را در هر سنی گرفتار کند. لرزش دست‌ها هنگام عصبانیت، اضطراب، خستگی بیش از حد، ورزش‌های پُر استرس و کار زیاد روزمره از موارد شایعی است که در اکثر بیماران مراجعه ‌کننده به چشم می‌ خورد.
داکتربهار قریشی

اسم مرکب - صفتترکیب دری و دری/lar.ze.she.dast/لرزش دست
Quake, shake, tremble, thrill

 ​ټکان، رېږدېدل، ښورېدل
 

لرزش، تزلزل، تشنج، تکان، جنبش، جنبش سریع و مدام انسان، حیوان یا چیزی، ارتعاش

اسم مصدردری/lar.za/لرزه
To quake, to shake, to vibrate

ښورېدل

 

​جنبیدن، تکان‌ خوردن، لرز کردن، ارتعاش

مصدر جعلیدری/lar.zee.dan/لرزیدن
فارسی ایران به دری افغانستان
ملاحظاتاصطلاح دریعنوان
 ژالهلرزانک

​ دستگاهی که حرکت‌های زمین (زلزله) با آن آشکار و سنجیده می شود

زلزله سنجلرزه سنج
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

در اصل تب لرزه است ـ تب صفرایی
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریتو لرزه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

بیحیایی و نافرمانی کردن
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریچشم کسی لر و بر نشدن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​چُلَر- آدم فرمایه و دنی.ـ خورد وکوچک.ـ بی اهمیت.ـ شخص ذلیل و ناتوان.
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریچلر
محققین و مؤلفین   عبد الرحمن جامی
محققین و مؤلفین   عبدالرحمن پـــــژواک
شعراء، هنرمندان و خدمتگاران   عبدالرحمن زمانی
محققین و مؤلفین   فضل الرحمن فاضل
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

گُلِرُوی- از خاطر کسی، مرعات کسی را کردن. مثال: از گُلِ روی شماست که من اینکار را میکنم.
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریگلروی
محققین و مؤلفین   محمودی عبدالرحمن
جغرافیه
شرحمعرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه
 

​چاهیست به فاصله ۵. ۱۷ کیلومتر در جنوب شرق غوریان مربوط ولایت هرات که بین خط ۶۱ درجه  ۳۷ دقيقه  ۲۵ ثانیه طول البلد شرقی ۳۴ درجه  ۱۵ دقیقه  ۱۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

چشمهچشمهٔ دلرمو
 

​دره ایست به فاصله ۱۳ کیلومتر در شمال حکومت درجه ۲ بلچراغ مربوط حکومت اعلی (میمنه) که به خط طول البلد مشرقی ۶۵ درجه - ۸ دقیقه  ۴۶ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۵ درجه - ۵۳ دقیقه ۱۲ ثانیه واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)    

درهدرهٔ اشلر (اشلردره)
 

​این زیارت که همچنان برای اهالی جبل السراج خیلی ها متبرک است، در منطقهٔ‌اسکندریه در محدودهٔ قلعهٔ نی قرار دارد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

زیارتزیارت خواجه شیرخور علیه الرحمه

​کوها و دریاها کوهیکه به نام البند یاد می شود در شرق جلریز واقع و از سلسله کوه پغمان جدا شده و به طرف غرب امتداد یافته است که به حصه کوتل اونی ملحق می شود دریاهائیکه ازین منطقه می گذرد مشهور برود سنگلاخ ورود سرچشمه است که از کوه پغمان منبع می گیرد پس ازینکه هر کدام آن این منطقه را جداگانه آبیاری می نماید در حصه زیرین قریه جلریز با هم یکجا شده به طرف کابل سرازیر می شود و زمینهای چهار دهی کابل نیز از همین دریا آبیاری می شود نباتات و حیوانات نباتات زراعتی این منطقه، گندم، جو جواری باقلی و دیگر حبوبات است اشجار مثمر آن عبارت  از سیب زرد آلو، توت چهار مغز می باشد اشجار غیر مثمر مانند بید و چنار نیز بکثرت پیدا می شود حیوانات اهلی آن عبارت  از گوسفند، بز، گاو، خر، اسپ اشتر می باشد مرغ و کبوتر خانگی نیز زیاد است در جلریز یک معدن ابرک در حصه تکانه سفلی کشف شده که از چندیست بکار افتاده و از آن استفاده می شود و یا به نام نقله البالة ب: جلک قریه ایست به فاصله ۸ کیلومتر در غرب قلعه کرخ مربوط ولایت هرات که به خط ۶۲ درجه  ۲۹ دقیقه  ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۴ درجه  ۲۹ دقیقه  ۳۵ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

​علاقه داریست درجه ۳ که به فاصله ۶۳ کیلومتر در غرب کابل در حکومت درجه ۲ میدان مربوط حکومت کلان لو گر ولایت کابل کائن و به خط ۶۸ درجه  ۳۷ دقیقه  ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و خط ۳۴ درجه  ۲۸ دقیقه  ۵۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع می باشد طول علاقه داری شرقاً وغرباً ۹ کیلومتر و عرض آن را شمالاً و جنوباً سه کیلومتر تخمین نموده اند زمین آن بعضاً کوهستانی و قسمتی هموار است که زراعت در همین حصه ها کرده می شود خاک آن حاصل خیز است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

علاقه داریعلاقه داری جلریز
 

​ قریه ایست که به فاصلهٔ ۷۶ کیلومتر در جنوب غرب قلعۀ تکزار در علاقه حکومتی درجه اول سنگچهارک مربوط حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت مزار شریف و قواعداشته و بین خط طول البلد ۶۶ درجه - ۱۴ دقیقه - ۲۴ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۵ درجه - ۳۲ دقیقه - ۳۴ ثانیه شمالی کائن می باشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ الر
 

​قریه ایست که به فاصله ۳۱ کیلومتر در حکومت درجه ۳ کشنده مربوط حکومت کلان بلخ ولایت مزار شریف واقعست.(قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ الران
 

​قریه ایست که ر در حوزۀ حکومت کلان بلخ مربوط ولایت مزار شریف واقع گردیده الغوئی قریه ایست که به فاصله ۱۳ کیلومتر به طرف جنوب سرای خواجه در حوزه کوهدامن مربوط ولایت کابل كائن و بين خط طول البلد ۶۹ درجه - ۸ دقیقه – ۳۶ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۴ درجه - ۳۷ دقیقه - ۵۴ ثانیه شمالی موقعیت دارد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ الرچین
 

​قریه ایست که به فاصله ۴۰ کیلومتر در شرق قلعه (دو چینه) متصل (دره اوژده خاوره) در علاقه کتواز مربوط حکومت اعلی (غزنی) واقع و به خط طول البلد ۶۹ درجه ۹ دقیقه – ۱۴ ثانيه مشرقی و عرض البلد ۳۱ درجه - ۴۹ دقیقه - ۲۱ ثانیه شمالی کائن است.(قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ اوژده ولر
 

​قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ درواز متعلق حکومت اعلی بدخشان پاروچاه چاهیست به فاصله ۱۶۶ کیلومتر در جنوب غرب شهر هرات در علاقه غورات که بین ۶۰ درجه  ۳۸ دقیقه  ۵۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه  ۴۶ دقیقه  ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ پالر
 

​نهریست به فاصله ۱۸ کیلومتر در غرب قلعه کانی در علاقه چخچران مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات که بین ۶۵ درجه  ۵۴ دقیقه  ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۳۰ دقیقه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

نهرنهر تگاب اله میلر
قاموس بایوگرافیکی افغانستان
نوع محتواترجمهٔ دریبیوگرافی مختصرتصویراسم
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​ډاکټر عبدالرحمن الفت د گل پاچا الفت زوی په ۱۹۴۲ز کال کې په کابل کې زېـږېـدلی دئ. په ۱۹۶۱ز کال کې د غازي له لیسې څخه له فارغـېـدلو وروسته د کابل پوهنتون د حقوقو په پوهنځي کې شامل سو.

د یوﮤ سکالرشیپ له ترلاسه کولو وروسته د امریکا متحده ایالاتو ته لاړ او د مریلند له کالج پارک څخه ﺌـې خپل لیسانس او ماستري او خپله دکتورا په ۱۹۷۲ز کال کې تر لاسه کړله. په ۱۹۷۳ز کال کې د سعودي عربستان د پلان جوړولو په وزارت کې کارمند. د کرنیزسکتور سلاکار. د کرنیز سکتور مشر. د طبیعي سرچینو د ریاست رﺌـیس. د تحقیق او مطالعاتو د ریاست رﺌـیس. د وزیر سلاکار.

لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

الفت عبدالرحمن
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​د ننگرهار د سرخروډ د باغباني د سیمې د قاضي عبدالله زوی په ۱۹۱۹ز کال کې په غزني کې زېـږېـدلی دئ. د ننگرهار په خوگیاڼیو کې د بالاباغ او (کږې) [ ] په ښوونځیو کې او د کابل په حـبـیـبـيې لیسې کې ﺌـې زده کړې کړي دي. . د کابل پوهنتون د طب د پوهنځي دوه کاله ﺌـې لوستي دي. له شخصي اساتیدو سره ﺌـې اسلامي شریعت او پاړسي ادبیات لوستي دي. په پـښـتو او دري کې شاعر او لیکوال (له ۱۹۴۳ز کال مخکې اشعار او لیکنې ﺌـې د "ارمانجن" په مستعار نوم وې.) د افغان تأریخي ټولنې لپاره خپلواک او مستقل ژورنالیست او ژباړونکی. د افغان تأریخي ټولنې/ انجمن تأریخي افغان غړی. د مطبوعاتو د ریاست کشر ډایرکتر[ ].په ۱۹۳۹ز کال کې د اصلاح محرر. په ۱۹۴۱ز کال کې د پښـتو اکاډیمۍ عمومي رﺌـیس. د باختر خبري آژانس رﺌـیس. په ۱۹۴۳ز کال کې د مطبوعاتو د ریاست د نشراتو عمومي رﺌـیس.

 په ۱۹۴۶ز کال کې په لندن کې د افغان دیپلوماتیک استازیتوب  [ ] اتشه. په ۱۹۴۷ز کال کې د کاناډا په پلازمینې آټاوا کې د کار د نړۍ وال سازمان د مطبوعاتو او معلوماتو غړی. په ۱۹۴۸ز کال کې په واشنگټن کې په افغان سفارت کې مطبوعاتي اتشه؛ او په ۱۹۵۱ز کال کې په لندن کي (او همدلته ﺌـې د پـښـتونستان رسالې ولیکلې.) په ۱۹۵۴ز کال کې د باندنیو چارو د وزارت د سیاسي چارو د دریمې څانگې او د ملگرو ملتونو د چارو مدیر. د کابل پوهنتون د ادبیاتو په پوهنځي کې د ژباړې د هنر مدرس. په ۱۹۵۵ز کال کې د باندنیو چارو د وزارت د سیاسي چارو عمومي مدیر. په ۱۹۵۸ز کال کې په ملگرو ملتونو کې د افغانستان استازی. په ۱۹۵۵ز کال کې ﺌـې په باندونگ کې گډون وکړ او په ۱۹۶۱ز کال کې ﺌـې په بلگراد کې د ناپییلو هـېـوادونو په کنفرانس او په ۱۹۶۵ کې ﺌـې په قاهرې کې، او په ۱۹۷۳ز کال کې د الجزایر په کنفرانس کې گډون وکړ. په ۱۹۶۳ز کال کې د ملگرو ملتونو د بشري حقونو د کمیسیون رﺌـیس. په ۱۹۶۶ز کال کې د ملگرو ملتونو د یوویشتمې عمومي اسامبلې رﺌـیس.

په ۱۹۷۳ز کال کې په بن کې د افغانستان سفیر. په ۱۹۷۳ز کال کې په نوي ډیلي کې د افغانستان سفیر. له ۱۹۷۶ تر ۱۹۷۸ز کال پورې په لندن کې د افغانستان سفیر. په ۱۹۷۸ز کال کې استعفی ورکړه او افغانستان ته راستون سو. د تره کي د رژیم پر مهال په کور کښـېـنول سو او تر نظارت لاندې وو. په ۱۹۸۲ز کال کې له افغانستانه د صحي معاذیرو  له کبله د درملنې لپاره ووت. په پاکستان کې په افغان مقاومت کې فعال وو او دلته یو ځل بیا په کور کښـېـنول سو او تر نظارت لاندې ونیول سو. له ۱۹۸۳ز کال راهیسې په واشنگټن ډي سي کې د ملگرو ملتونو مهاجر [ ] دئ.  شاعر او د گڼ شمـېـر آثارو مؤلف. د رابندرنات تاگور اشعار ﺌـې له انگلیسي څخه دري ته وژباړل. په کابل کې ﺌـې د خپل دیوان یوازې یوه برخه چاپ کړې ده. د (افسانه های مردم) په نوم ددﮤ د ۱۹۵۸ز کال کلکسیون په پاریس کې قسماً فرانسوي ته ژباړل سوی دئ.   

لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

پژواک عبدالرحمن
قاموس بایوگرافیکی افغانستان

​فرزند کاکا سید احمد بود. نظامنامـﮥ را از زبان ترکي به دري ترجمه نموده است. عضو بورد تحریر سراج الاخبار بود. یک مشروطه خواه بود که در سال۱۹۱۸در شوربازار کابل بالای امیر حبیب الله خان فیر نمود و از همین سبب قسمت زیاد زندګی را در زندان سپری نمود. عضو  سازمان جوانان افغان بود. درزمان امیر امان الله خان و نادر خان شاروال کابل و بعد درسال ۱۹۳۰ اعدام ګردید.

مترجم دری:  پوهاند محمد بشیر دودیال

عبدالرحمن لودین د کاکا سید احمد زوی. نظام نامـﮥ ﺌـې له تورکي څخه دري ته وژباړله. د سراج الاخبار د کتونکي بورډ [ ]غړی. یو مشروطه غوښتونکی/ مشروطه خواه. ویل کـېـږي چې په ۱۹۱۸ز کال کې ﺌـې د کابل په شوربازار کې په امیر حبیب الله خان ډز کړی وو چې له دې کبله د ژوند ډېـره موده ﺌـې په زندان کې تـېـره کړله.
د ځوانو افغانانو / جوانان افغان غړی. د امیر امان الله خان او نادر خان پر مهالونو د کابل ښاروال. په ۱۹۳۰ز کال کې اعدام سو.

لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

لودین عبدالرحمن