انگلیسی | پښتو | معلومات بیشتر | معنی | نوعیت کلمه | ریشۀ لغت | تلفظ | اسم یا کلمه |
Date, history, era | الف ــ د یوې پېښې د پېښېدو وخت ب ــ یوه ټاکلې دوره او زماني واټڼ لکه: د غزنویانو دوره ج ــ د تیرو زمانو او خلکو د ژوند او کارونو حالات | | الف- زمان وقوع یک امر یا حادثه ب- دوره و زمان معین و معلوم، مانند تأریخ دورۀ غزنویان ج- تاریخچه، سرگذشت ها و حوادث پیشینیان
| اسم | عربی | /t.'a.rikh/ | تاریخ |
Historian | تاریخپوه، هغه څوک چې تاریخ نورو ته ورښیي
| | دانندۀ تاریخ، شناسندۀ تاریخ، مؤرخ
| اسم فاعل - صفت - اسم مرکب | ترکیب دری و عربی | /taa.reekh.daan/ | تاریخ دان |
Historic, famous or important in history, or potentially so | هغه څوک چې تاریخ جوړوي، د بشري ټولنو یا هېوادونو د ژوند په اوږدو کې د منفي یا مثبتو پېښو رامنځته کوونکی/کوونکې
| | شخصیکه تاریخ حاکی از او باشد، پدید آورنده و ایجادگر حوادث مثبت ومنفی در مقاطع از زمان در تاریخ، کسیکه تاریخ را میسازد، سازندۀ تاریخ ،خالق حوادث تاریخی . خالقین حوادث که صفحات تاریخ را بسازد و تاریخ حاکی از آنها باشد. تاریخ بیانگر حوادث ایجاد نمودۀ اشخاصی است که تاریخ از آنها حکایت می کند. بطور نمونه در افغانستان ملالی افغان دختر جوانیکۀ جنگ شکست خورده افغانها را با بلند بردن روحیه جنگی سربازان در برابر دشمن به پیروزی رساند. و در فرانسه ژاندارک دختری مبارزی که تاریخ ساز در فرانسه شد. به ملالی و ژاندارک مرا جعه شود. جمع تاریخساز = تاریخسازان
به اهتمام مسعود فارانی
| اسم فاعل - صفت - اسم مرکب | ترکیب دری و عربی | /t'a.rikh.saaz/ | تاریخ ساز |
Cultural history, cultural heritage | د فرهنگي ودې عیني ارثیت یا له یوه نسل نه بل ته د فرهنگي تجربو په میراث پاتېکېدل
| | عبارت از انتقال خاطره از یک نسل به نسل دگر بشریت است. تاریخ برای علم فرهنگ شناسی اساس فرضیه های تیورتیکی را تشکل می دهد.
| اسم مرکب | ترکیب دری و عربی | /taa.ree.khe. far.hang/ | تاریخ فرهنگ |
Anno Domini, Christian/Gregorian calendar | میلادي نېټه چې د حضرت عیسی له زېږېدو نه پیل کېږي
| | تاریخی که زمان شروع آن تولد حضرت عیسی می باشد | اسم مرکب - صفت | ترکیب دری و عربی | /taa.ree.khe. mee.laa.dee/ | تاریخ میلادی |
Historiographer | تاریخلیکونکی، تاریخپوه، مؤرخ، هغه څوک چې پېښې په مستند ډول ثبتوي
| | مؤرخ ، تاریخ دان، تاریخگو، تاریخ نویس، ناقل وقایعنگار، یا کسیکه تاریخ را می نویسد ونگارش می کند. تاریخ نویس، آنکه حوادث واتفاقات را مستند سجل و ثبت تاریخ میکند . آنکه تاریخ را نقل میکند. کسیکه تاریخ را تشبث ، تحقیق و تتبع کند . تاریخنگار وجمع آن تاریخنگاران به اهتمام مسعود فارانی
| اسم فاعل - صفت - اسم مرکب | ترکیب دری و عربی | /t'a.tikh.ne.gaar/ | تاریخ نگار |
Historiography of Science | | | تاریخنگاری به معنی مطالعهٔ تاریخ و روششناسی رشتهٔ تاریخ است؛ بنابراین تاریخنگاری به معنای مطالعهٔ تاریخ و روش شناسی زیر مجموعه ای از رشتهٔ تاریخ، به نام تاریخ علم است که شامل مطالعهٔ روشها، نظریهها، و مکاتب موجود در رشتهٔ تاریخ، یا به عبارت دیگر، مطالعهٔ تاریخ تاریخ علم است./ ویکیپدیا
| اسم مصدر مرکب | ترکیب دری و عربی | /t'a.tikh.ne.gaa.ree/ | تاریخ نگاری |
Historian, historiographer | | | | اسم فاعل - صفت - اسم مرکب | ترکیب دری و عربی | /taa.rikh.na.wees/ | تاریخ نویس |
؟؟؟ | | | تاریخ که مبدأآن از هجرت حضرت محمد (ص) از مکه به مدینه گرفته شده و این مقارن است با سال ۶۲۲ میلادی
| قید مرکب - صفت نسبی | ترکیب دری و عربی | /taa.ree.khe.hej.ree/ | تاریخ هجری |
؟؟؟ | | | کتاب تاریخ است اثر ابونصر عطبی در سال ۱۰۳۳ میلادی در بارهٔ وقایع زمان سبگتگین و محمود غزنوی نوشته شده است.
| اسم خاص - اسم مرکب | ترکیب دری و عربی | /taa.ree.khe.ya.mee.nee. | تاریخ یمینی |