| انگلیسی | پښتو | شرح | معنی | نوعیت کلمه | ریشۀ لغت | تلفظ | اسم یا کلمه |
| ؟؟؟ | د «تا تو را، تا به تو» چې د ترتا‌پورې او تر څو ته معنی رسوي
| | | ؟؟؟ | دری | /taat/ | تات |
| Tatar | د مغول د ورو تاتار خان پایڅوړ یا پاتېشوني چې تار تاري، تتار او تتر هم بلل شوي دي
| تاتار ها یکی از اقوام ترک تبار هستند که موطن اصلی شان در قرن پنجم شمال شرقی گوبی بوده‌است؛ ولی پس از مطیع شدن توسط ختن به جنوب مهاجرت کردند. بعداً توسط خان مغول، گونش خان تحت کنترل درآمده‌اند و تحت رهبری باتو خان نواسه گونش خان به سمت غرب منتقل شدند. در واقع آن‌ها از کوه‌های آلتای به دشت‌های روسیه امروزی منقل شده‌اند. در اروپا تاتارها توسط مردم بومی یا خودشان با نامهای: ترک‌های قبچاقی، بلغارهای ولگا، آلان‌ها و کیماک‌ها شناخته می‌شوند. تاتارهای سیبری از بازماندگان ترک‌های ساکن آلتایی هستند. زبان این مردم مخلوطی از زبان ترکی و مغولی است که بعدها با گرویدن به اسلام در زمرهٔ زبان‌های ترکی به تصویب رسیده‌است؛ و دو قوم تاتارهای ولگا و کریمه از این قوم در قرن سیزدهم به سمت شرق مهاجرت کردند.
| لفظ تاتار اولین بار در قرن پنجم برای ترکان عشایر که درمجاورت دریای بایکال مسکن گزیدند بکار رفت. این افراد شاید با قبایل کومان و به احتمال قوی با قبچاق‌ها ارتباط داشته باشد. لغت تاتار برگرفته از عبارات و متون باستانی چین است که حکایت از قومی دارد که در این مناطق مسکون بودند. از نامهای دیگر این مردمان که در نوشته‌های چینی ضبط شده‌است می‌توان تاتان و داتان را نام برد. نام تاتار برای قبایلی که درلشکر گونش خان در پیکار و جنگ با روس‌ها و مجارها شرکت داشتند، توسط اروپاییها به کار برده می‌شد. برخی از محققین زبان شناس لغت تاتار را ترکیبی از کلمهٔ تات (به معنی بیگانه و غیرخودی) و ار (به معنی مرد و مردم) می‌دانند. | اسم خاص | ترکی | /ta.tar/ | تاتار |
| Uncale | | | کاکا، لقب احترام آمیز (هزارگی بادغیسی) | اسم فاعل - صفت | دری | /taa.ta/ | تاته |
