Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
Up to, until, till, than

​الف ــ د دري ژبې په الفبې کې څلورم توری دی
ب ــ په دري ژبه کې د شمېرلو واحد لکه: ده تا، دو تا
ج ــ که مثلاً: که احمد نه وي، زه ډوډۍ نه خورم
د ــ تر مثلاً تر لاندې پورې
هـ ــ پای او وروستۍ برخه مثلاً تر اسمانه پورې

الف - تاء حرف چهارم الفبای دری
ب -  واحد شمارش اشیاء، لباس خوراکه و غیره. مثلاً ده تا چوری، دو تا دامن، سه تا مالته، بیست تا جوکی و غیره
ج - اگر، مگر، الی، حتی مثلاً - تا احمد نباشد من غذا نمی خورم
د - به معنی پایین مثلاً از بالا تا شو، در وقت تا شدن افتاد و امثالهم
هـ - نهایت و انتها مثلاً ازین جا تا آسمان ها​

حرف ربطدری/taa/تا
؟؟؟ 

​تا چه وقت، تا چه زمانی، تا کی، تا بکی، الی کدام قیمت

قید مرکبترکیب دری و دری/taa.chand/تا چند
???

​تراوسه، ترهمدې شېبې، ترهمدې حالته

تا کنون، تا این زمان، تا همین لحظه، تا همین وضعیت، تا همین وقت، تا هم اکنون 

قیدترکیب دری و عربی/ta.haal/تا حال
To some extent, Somewhat, partially 

​تا اندازهٔ، تا سرحدی. عبارت "تا حدی" به معنای "به میزان معینی"، "به مقداری" یا "به طور نسبی" است. این عبارت معمولاً برای بیان یک حالت یا وضعیتی استفاده می‌ شود که کاملاً کامل نیست، بلکه در حدی مشخص یا نسبی رخ داده است.

قید مرکبترکیب دری و دری/taa.ha.de/تا حدی
Sorry, regretful, repentant 

​توبه کار، نادم، پشیمان، تواب، توبه دار، توبه کار، توبه کننده منفعل

اسم فاعل - صفتعربی/taa.'eb/تائب
؟؟؟ 

شوق دارنده، آرزومند، شایق، مشتاق

صفتعربی/taa/eq/تائق
affirmation, acceptance, approval, confirmation, verification

تصدیق، مناسب گڼل، ملاتړ، لازم گڼل

​تصدیق، تصویب، صحهگذاری، صوابدید، قبول، توفیق، عنایت، درست دانستن یا مناسب تشخیص دادن سخن یا عملی، مقابل/ تکذیب

اسم مصدرعربی/taa.'eed/تائید
swing
زغم، د تحمل ځواک، ټينگېدل
​ توان، تحمل، پایداری، قرار، آرام، صبر، شکیب ، تاب آوردن و تاب بردن و تاب داشتن و تاب بودن کسی را و تاب گرفتن و تاب رفتن از، مستعمل است ،. توانایی ، طاقت.  قوت، از آنندراج
صفتدری/taab/تاب
؟؟؟ 

​کج شده، تغییر شکل داده، به سوخته و بریان شده و جفا دیده نیز گویند

صفت مرکبترکیب دری و دری/taab.dee.da/تاب دیده
??? 

تحمل، رمق و شکیبایی، نیرو و قدرت جسمانی، صبر و تحمل

اسم مرکب - صفتترکیب دری و دری/taab-o-.ta.waan/تاب و توان
تجارت داخلی و خارجی
نوع محتوامعلومات مکملترتشریحاسم یا کلمه
تاریخچه هاتاریخچهٔ اتحادیهٔ شرکت های بارچالانی در افغانستان

اتحادیه بارچالانی بین‌المللی افغانستان (افکو) در سال ۲۰۰۳ میلادی ایجاد گردیده اما هنوز این بخش سکتور خصوصی به گفته ‌ی مسوولان این اتحادیه جا نیافتاده است. اتحادیه شرکت های بارچالانی بین المللی افغانستان که مختصراً به نام "افکو" یاد میگردد، متشکل از ۴۸۰ شرکت بارچالانی- لوژیستیکی سراسر افغانستان  بوده  و اساسنامه آن در وزارت عدلیه ج.ا.ا ثبت و راجستر گردیده است. با آنکه افغانستان نیاز به بهبود وضعیت حمل و نقل دارد، ولی دولت به این سکتورتوجه لازم و کمک نکرده است.از سوی دیگر کشورهای خارجی نیز برای بارچالانان افغانستان مشکلات   ایجاد می ‌کنند و این امر باعث شده که سیستم حمل و نقل در کشور رشد قابل ملاحظهٔ نداشته باشد. افغانستان قانون نسبتاً جامعی را در مورد حمل و نقل سه سال پیش ایجاد کرد که نسبت به کشورهای منطقه از مزیت های برخوردار است اما تا هنوز این قانون در ارگان های عدلی و قضایی وجود ندارد.نبود مقررات، فقدان سیستم معیاری حمل و نقل و عدم حمایت دولت از مشکلاتی دیگری است که سیستم حمل و نقل کشور با آن مواجه می باشد.یکی از چالش های دیگر در برابر بارچالان افغانستان کمبود افرادتحصیل کرده،  مجرب و متخصص در زمینه حمل و نقل کالاها در کشور می‌باشد در حالیکه در جهان حمل و نقل به شدت تخصصی شده است، بنابراین افغانستان نمی‌تواند با شیوه‌های سنتی با کشورهای منطقه و جهان در رقابت های ترانسپورتی و تجارتیتوفیق حاصل نماید، پس باید افغانستان خود را در این عرصه با معیارهای جهانی برابر سازد.

تاریخچهٔ اتحادیهٔ بارچالانی
تاریخچه هاتاریخچهٔ بارچالانی در افغانستان

​بارچالانی یا بارچینی، به معنای حمل و نقل کالا یا بار است. این اصطلاح در افغانستان به کار گرفته می شود. بارچالانی می‌ تواند شامل حمل و نقل کالا از یک نقطه به نقطه دیگر در داخل یک کشور، یا از یک کشور به کشور دیگر باشد. تاریخچه بارچالانی یا حمل و نقل کالا به قرن‌ ها پیش باز می‌گردد. در گذشته، انسان‌ها برای حمل و نقل کالا از حیواناتی مانند اسب، شتر، و قاطر استفاده می‌کردند. این حمل و نقل معمولاً توسط افراد یا گروه‌های کوچکی انجام می‌شد.

با گذشت زمان، و توسعه وسایل نقلیه، حمل و نقل کالا به روش‌های جدیدی انجام شد. در قرن نوزدهم، با ورود وسایل نقلیه موتوری، حمل و نقل کالا به روش‌های سریع‌تر و کارآمدتر انجام شد. در قرن بیستم، با  توسعهٔ زیر ساخت ‌های حمل و نقل، حمل و نقل کالا به یک صنعت مهم تبدیل شد.

در حال حاضر، حمل و نقل کالا  توسط وسایل نقلیه مختلفی مانند لاری (کامیون )، تریلر، طیاره، خط آهن و کشتی انجام می‌ شود. این وسایل نقلیه می‌ توانند بارهای سنگین و حجیم را در مسافت‌های طولانی حمل کنند.

تاریخچهٔ بار چالانی
تاریخچه هاتاریخچهٔ پیشه وری

​پیشه¬ وری و صنایع دستی درطول قرنها از فعالیت های مهم مردمان این مرز وبوم بوده ودر رشدوانکشاف اقتصادی، معرفی و توسعه فرهنگ کشور نقش مهمی ایفا نموده ومینماید.افغانستان نظر به موقعیت جغرافیایی خود پرورشگاه تمدن¬ هابوده، واز سه هزارسال قبل ازمیلاد آبیاری و زراعت پیشرفته داشت و دارای شهرهای بزرگ و پرنفوس بود، دو هزار سال قبل از میلاد صنایع دستی، مسکوکات، طب، نجوم، نساجی، فلزکاری، در این کشور وجود داشت که نمایندگی از سطح بلند پیشه-وری زمان را مینمود. درعصر احمد شاه بابا خواجه قاسم، شاه نظر و حسن خان از توپ سازان و آهنگران بزرگ زمان خویش بودند توپ های زمزمه خصم افگن، زیزنگ، زلزله از آثار صنایع دستی آنها بوده، اعلحضرت تیمور شاه محله و بازار آهنگران را در حصه دروازه لاهوری در جوار شاهی کابل معین کرد و برای پاینده محمدخان صافی و زیردستان او زمین بخشید تا برای خود منازل و دکاکین اعمار نمایند.

تاریخچهٔ پیشه وری
تاریخچه هاتاریخچهٔ تجارت کابل

​درین نبشته وقتی که ما از کابل حرف میزنیم، هدف ما از کابل قدیم است که درچهار راه شرق وغرب وشمال وجنوب قرارداشت. شهرقدیم کابل ازسمت شرق از بالاحصار کابل،شاه شهیدعلیه الرحمه، پل مستان، ارگ شاهی، لب دریای اندرابی،شا دوشمشیره علیه الرحمه، درو ازه دهمزنگ، بالاکوی چنداول، بالاکوی عاشقان عارفان علیه الرحمه، درخت شنگ وباز ببالا حصار منتهی می شد، از طرف شمال تا میدان طیاره سابق محیط کابل بشمارمیرفت.[۱] "کابل برا ی ما صرف یک نام نیست بلکه تداعی کنندۀ جریانات ورویداد های مهم تاریخی و صفحۀ زرینی ازکارنامه های سیاسی، مدنی ،و فرهنگی نیاکان ماست که برای نسل های بعدی کشوربه میراث مانده است.ازینروشهرکابل به حیث شهرمرکزی افغانستان، شهرتجارت،سیاست،فرهنگ، اقتصاد ومرکز اختلاط و آمیزش مدنیت ها و کلتور ها و هویت های متعددو دریک کلام به مرکز وحدت ملی همه اتباع و اقوام کشور و بازتاب دهندۀ هویت کلان ملی و جمعی مشترک ما تبدیل گردیده است.

تاریخچهٔ تجارت کابل
تاریخچه هاتاریخچهٔ ترانزیت

​ ترانزیت از زمانه ‌های دور به این طرف وجود داشته است. در گذشته، مالتجاره و مسافران به طور عمده از طریق جاده ‌ها و دریا ها جا بجا می‌ شدند. با توسعۀ حمل و نقل ریلی و هوایی، ترانزیت اهمیت بیشتری پیدا کرد.

در قرن بیستم، ترانزیت به یک بخش مهمی از اقتصاد جهانی تبدیل شد. این امر به دلیل افزایش تجارت بین‌المللی و توسعۀ زیر ساخت ‌های ترانزیتی بود.در قرن بیست و یکم، ترانزیت به یک فرصت مهم برای توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است. این کشور ها می‌توانند با سرمایه‌ گذاری در زیر ساخت‌های ترانزیتی خود، از مزایای ترانزیت بهره ‌مند شوند. سیر تاریخی رشد حمل و نقل که آهسته آهسته بنابر افزایش کالا های تجارتی از یکطرف و ضرورت تبادله و انتقال آن به اقصی نقاط جهان آنزمان از جانب دیگر، نیازعبور کالا ها از یک یا چند سرحد بتدریج بوجود آمد، اصطلاح حمل و نقلاموال تجارتی و مسافر با عبور سرحدات با هم گره خورده و به این ترتیب مفهوم امروزی ترانزیت زاده شد که در سیستم حمل ونقل کالا ومسافراز اهمیت به خصوصی برخوردار بوده  و تابع قوانین و مقررات خاص می باشد.

تاریخچهٔ ترانزیت
تاریخچه هاتاریخچه حمل و نقل

​حمل و نقل چیست؟
حمل و نقل عبارت از جابجایی کالا ها، وسایل یا افراد از یک مکان به مکان دیگر با استفاده از وسایل یا وسایط میباشد.انسانها ازبدو خلقت حسب ضرورت برای حمل و جابجا نمودن اموال و ضروریات خویش از قوای بدنی و فزیکی استفادۀ اعظمی می کردند تا بعداًتوانستند حیوانات را اهلی ساخته و محموله های تجارتی وسایر انتقالات مورد ضرورت را توسط انواع مختلف حیوانات مانند شتر،اسپ، قاطر، نرگاو و مرکب انتقال دهند.همچنان انتـــقال محموله ها، افراد و لوازم در بعضی مناطق مانند هند ذریعه فیل و درامریکای لاتین توسط لامه نیز صورت می گرفت. بدین ترتیب نه تنها بار گران انتقالات به تدریج ازدوش انسان به پشت حیوانات اهلی انتقال یافت بلکه حجم انتقالات افزایش یافته و به وقت کمتر و سرعت بیشتر از گذشته صورت می گرفت. به مرورزمان ارابه های چوبی ساخته شد که توسط حیوانات به حرکت می آمدند، اختراع جدید برای انتقال اموال سهولت بسیار ایجاد نموده، و ذریعه آن امکانات حمل و انتقال مقدار زیادتر کـــالا ها نسبت به حیوانــات مساعد شد و سرعت عمل بیشتر بوجود آمد.در اثر تلاش انسانها اولین کشتی بخار در سال 1807میلادی بوجود آمد و در سال 1825لوکوموتیف بخاری و خط آهن ایجاد شد که در نتیجه در سکتور حمل ونقل در خشکه و ابحار، انقلاب عظیمی در امر سرعت و کمیت انتقال کالاها و مسافرین برپا شد. درعین حال حس کنجکاوی بشر متفکرین را وادار به فکر ساختن و سایط ماشینی نمود، که در سال 1860میلادی تقریباً ۱۵۵ سال قبل اولین موتر اختراع شد که برای به حرکت آوردن آن از زغال سنگ استفاده می کردند. اما این واسطه آنقدرمؤثر نبود، درسال 1876میلادی موتر دیگری اختراع شد که از نفت خام بجای زغال سنگ استفاده می نمودند

تاریخچهٔ حمل و نقل
تاریخچه هاتاریخچهٔ سازمان تجارت جهانی

قبل ازاینکه به اصل موضوع پرداخته شود لازم است نکات چندی پیرامون ایجاد وتاریخچۀ سازمان تجارت جهانی گفته آید. نخستین بحران بزرگ اقتصادی جهان(۱۹۲۹-۱۹۴۰) نظر به عمق ووسعتی که داشت این پیام روشن را به جهانیان رسانید که اقتصاد جهان نسبت به گذشته بطور بی پیشینۀ در هم تنیده و هرگاه یک کشور به مشکل جدی اقتصادی مواجه شود دیگران در امان نمانده و به سرعت اقتصاد جهانی را به بن بست میکشاند، بخصوص اگر این مشکل در یکی از کشورهای بزرگ وپیشرفته اقتصادی رونماگردد. چـنانچه بحران اقتصادی که دراواخر سال ۱۹۲۹میلادی در امریکا آغاز و تا اوایل دهه ۱۹۴۰ ادامه یافت، عمیقترین ودرازترین ركود اقتصادی در دنیای صنعتی بود كه نه تنها اقتصاد امـــریکا بلـكه اقتصاد جهان را نیزسخت متاثر ساخت.این بحران، اقتصاد بزرگ امریکا راباسقوط ناگهانی تولید و فروش كــالاهای مختلف مواجه ساخته وافزایش غیرمنتظره وبی سابقۀ بیكاری را درامریکا بوجود آورد. تاثیرات این بحران به حدی وخیم وویران كننده بودکه علاوه بر ایجاد چالشهای بزرگ داخلی برای کشورها، زمینه شعله ورشدن جنگ دوم جهانی را نیزدر قبال داشت. این همه چالشها باعث آن شد تا موازی با ارائه نظریات جـدید از طرف علمای اقتصاد پیرامون تجارت واهداف آن، تجارت به یک موضوع مهم جهانی مبدل گردیدو آهسته آهسته تحرکاتی منجانب یکتعداد کشورها درجهت تنظیم امورتجارت بین المللی آغاز شد. درحالیکه جنگ دوم جهانی به شدت خود ادامه داشت، درکشورهای "متفقین" بحثها و تلاش های پیرامون اتخـــــاذ تدابیرجهت ایجاد موانع برای جــــلوگیری ازچنین جنگهــای تباه کن درآینده، بروزاحتمالی فاجعه اقتصادی وایجاد نظام اقتصادی و تجاری نوین بعد از جنگ براه انداخته شد.

تاریخچهٔ سازمان تجارت جهانی
تاریخچه هاتاریخچهٰ اتاقهای تجارت افغانستان

​تجارت در کشورعزیز ما افغانستان دارای قدامت تاریخی بوده و درمسیر تاریخ فراز و نشیب های زیادی را سپری نموده است. تجارت  طی قرون متمادی بدون موجودیت  اتاق و به شکل خودجوش دوام داشت تا اینکه حدود بیشتر ازیک قرن قبل ادارۀ  بنام پنچات خانه ایجاد گردید که وظایف آن شبیه مکلفیت های اتاقهای تجارت بود وغلام محمد خان که بعداً درزمان شاه امان الله به حیث وزیر تجارت تعیین گردید به حیث پنچات باشی ایفای وظیفه مینمود. پنچات خانه که حل و فصل قضایای تجارتی وتجار را بعهده داشت دارای ۷عضو بود که چهار نفرآن ازتجار سرشناس ونیک نام مسلمان وسه عضو دیگرآن از اهل هنود بود.اما بنابر مساعد شدن شرایط بهترجهت توسعۀ کسب وکار تجارت وایجابات زمان، منجمله انسجام و سازماندهی هدفمند تجارت، تشویق و همچنان توسعه فعالیت های تجارتی درداخل وخارج کشور ایجاد اتاقهای تجارت یک نیاز مبرم بشمارمیرفت، بنابر همین ضرورت وبر اساس تصمیم دولت در سال  ۱۳۰۹ هجری شمسی شعبه ای تحت نام "اتاقها" در چوکات مدیریت تجارتی وزارت تجارت وقت ایجاد شد که اعضای آن انتصابی  واز جمله کارکنان دولت بودند. پس از مدتی نظر به انکشاف تجارت از یکطرف و ضرورت به حل منازعات تجارتی با شروع نهضت اقتصادی ازآغاز سال ۱۳۱۶ به تدریج اتاقهای تجارت ابتدآ در کابل وسپس در ولایات کندهار، هرات،  بلخ (مزارشریف)، ولسوالی اندخوی ومیمنه تاسیس وبه کار آغازنمود. عبدالمجید زابلی در ایجاد اتاقهای تجارت سعی زیاد بخرچ داد وقانون آنرا تدوین نمود .

تاریخچهٰ اتاقهای تجارت
تاریخچه ها تاریخچۀ اتاق تجارت کابل

​برای نخستین بار درتاریخ تجارت کشور اتاق تجارت درسال ۱۳۱۶ (۱۹۳۷) در شهرکابل تحت نام اتاق تجارت کابل ایجاد گردید که درواقع قبل از زمان تاسیس اتاق تجارت وصنایع افغانستان بوده ونسبت به  اتاق تجارت و صنایع افغانستان قدامت بیشتر دارد. اولین رئیس اتاق تجارت کابل در سال ۱۳۱۶ مرحوم فقیر محمد تاجر بود .تعداد اعضای اتاق تجارت کابل در آن سال به هفت نفرمیرسید که عبارت بودند از: صاحب جان، عبدالرحیم ، پیرمحمد، میر واعظ آقا، عبدالاحد، دیوان شنکر و دیوان لعل. اعضای اتاق تجارت کابل  براساس قوانین ومقررات نافذ وقت، یک عده از تاجران و موسسات تجارتی بودند. اعضاء براساس رای گیری برای مدت سه سال انتخاب میشدند.تعداد اعضای اتاق تجارت کابل ۱۵- ۲۰ نفربود و از جملۀ اعضای انتخابی یک نفر برای مدت یکسال به حیث رئیس انتخاب میشد. بست معاونیت  تا سال ۱۳۲۰ در چوکات اتاق تجارت کابل وجود نداشت. همزمان با توسعه تجارت و افزایش مبادلات تجارتی در تشکیل اتاق تجارت کابل نیز تغییراتی بوجود آمد و در سال  ۱۳۲۱ بست معاونیت ایجاد شد. اولین معاون اتاق تجارت کابل عبدالطیف خان بود که بعد ها از سال۱۳۲۳ تا سال۱۳۲۶بحیث رئیس اتاق تجارت کابل ایفای وظیفه نمود.

تاریخچۀ اتاق تجارت
تاریخچه هاتاریخچۀ ایجاد سیلو ها در افغانستان

​ریاست عمومی ارزاق بنا بر تصمیم دولت وقت در سال  ۱۳۱۶ بنام ریاست تهیه غله تاسیس گردید و در سال۱۳۳۲–۱۳۳۴  به واحد اداری ارزاق و ریاست تهیه غله مسمی شد . ریاست عمومی ارزاق در واقع یک ادارۀ بزرگ دولتی بود که در بخشهای تجارت، صنعت وخدمات در سراسر افغانستان فعالیت مینمود به ترتیبیکه تهیهء وخریداری گندم از داخل و خارج را به عهده داشت، آرد،روت، کلچه و انواع نان های فابریکاتی که بنام نان سیلو مشهور بود در آسیاب و فابریکات نانپزی تولید نموده و توزیع آرد و مــــواد پخته را برای مؤسسات دولتــــــی و کوپونداران انجام میداد.

تاریخچۀ ایجاد سیلو ها
فارسی ایران به دری افغانستان
اصطلاح دریعنوان
قات شدهتا شده
چکر زدنتاب خوردن
تابستانتابستون
مقدس - ممنوعتابو
بالا خانهتابوک
عالی - بهترینتاپ
تپ و تُپتاپ و توپ
سرگینتاپاله
خـُم - تغارهتاپو
فرش - قالینتاپی
کتابخانه آثار علمی و تحقیقی (حبیبه)
نوع محتوادونلود / لینکملاحظاتنویسنده/ لیکوالبخشعنوان
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود/لینک

​نویسنده: اسماء معصومی نژاد
معلومات مفصل تاریخی در قبال جنتری های جهان باستان از تمدن مصر تا سایر تمدن های جهان باستان

سایر نویسندگانتاریختأثیرات متقابل گاهشماری های جهان باستان
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود / لینک

​نویسنده: امیر عبدالرحمن خان
​وقایع و رویداد هاییکه عبدالرحمن خان شاه افغانستان خود آنرا بیان و تحریر کرده است. مأخذ معتبر برای محققین تاریخ معاصر افغانستان.

سایر نویسندگانتاریختاج التواریخ
کتب و آثار هنری و ادبیدونلود/لینک

رمان نهایت خواندنی و آگاهی رسان وتأملی در باب تاریخ اثر گرانبهایی از چزاره گربولی
نویسنده: اِلزا مورانته
مترجم: منوچهر افسری

سایر نویسندگانرمانتاریخ
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود/لینک

​نویسندگان: گروهی از محققین و پژوهشگران تاریخ اکادمی علوم ارمنستان چون داکتر ک. س. خداوردیان، پروفیسور ک. خ. سارگیسیان، پروفیسور ت. خ. هاکوبیان، پروفیسور آ. گ. آبراهامیان، اکادیمیسین پروفیسور س. ت. یرمیان و اکادیمیسن پروفیسور م. گ. نرسیسیان
نگاهی ژرف به تاریخ ارمنستان و ارمن ها ارائه داده اند

سایر نویسندگانتاریختاریخ ارمنستان (جلد اول)
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود/لینک

​نویسنده: گروهی از محققین ارمنیٔ در رشتهٔ تاریخ در بارهٔ ارمنستان و ارمن ها

سایر نویسندگانتاریختاریخ ارمنستان (جلد دوم)
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود

مأخذ با اعتبار برای تاریخ نگاران، ​نگارش تاریخی از اوضاع سیاسی، اداری، فکری، اجتماعی و اقتصادی افغانستان در دوصد سال اول هجری شمسی یعنی تا سال ۲۰۰ هجری

سایر نویسندگانتاریخیتاریخ افغانستان بعد از اسلام
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود/لینک

​توضیح مستند تاریخ

علامه عبدالحی حبیبیتاریخ و سیاستتاریخ افغانستان در عصر کورگانیان هند
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود

​نگاهی به تاریخ افغانستان از ادوار قبل تاریخ تا سلطهٔ موریا ها

احمد علی کهزادتاریختاریخ افغانستان(جلد اول)
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود/لینک

​نویسندهٔ کتاب: حسین بشیریه
معلومات تاریخی در قبال اندشه های سیاسی خاصتاً اندیشه های مارکس و انگلز در قرن بیستم

سایر نویسندگانسیاستتاریخ اندیشه های سیاسی قرن بیستم
آثار تاریخی، سیاسی و اجتماعیدونلود / لینک

​نویسنده: خواجه ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی
یکی از کتاب های با ارزش تاریخ نگاری با اعتبار و مأخذ با اعتبار برای تاریخ نگاران

سایر نویسندگانتاریختاریخ بیهقی
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه ضرب المثلدریتا شمال نباشد برگ شور نمی خورد
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

تحقیر کردن، ذلیل کردن، خوار کردن، حقیر شمردن.
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریتا زدن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​تحقیر کردن، کم شمردن

اصطلاح عامیانهدریتا زنی/ته زنی
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه ضرب المثلدریتا نباشد چوب تر فرمان نبرد گاو خر
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​بسیار متفاوت، آنچه با هم فرق داشته باشند از عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریتا و بالا/ته و بالا
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

قوت بازو، گويند- تاب دست احمد را كسي ندارد​

اصطلاح عامیانهدریتاب دست
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​مُهر، نشانه، نقش، قالب

اصطلاح عامیانهدریتاپه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​آلهٔ است که بوت دوزان بوسیلهٔ آن جا های بند بوت را سوراخ میکنند

اصطلاح عامیانهدریتاپه انبور
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​توافق تجارتی برای خرید و فروش اموال، موافقه و قول دادن برای انجام یک معامله تجارتی

اصطلاح عامیانهدریتاپی کردن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​پارچهٔ بسیار محکم و ضخیم برای بسته بندی اجناس تجارتی قابل انتقال، همچنان برای دوختن بوجی و جوال

اصطلاح عامیانهدریتات
زراعت و مالداری
نوع محتوامعنیمحصولات نباتیتلفظعنوان
نباتات
بته و یا درختچۀ انگور   
میوه جات/taak/تاک
جغرافیه
پښتومعلومات مکملترشرحمعرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​افغانستان

 

​افغانستان سرزمینی کوهستانی و محاط بر خشکی است، و جز اردن تنها کشور خاورمیانه بشمار می‌آید که به دریا راه ندارد. مساحت آن ۶۵۲.۲۲۵ کیلومتر مربع و چهلمین کشور جهان از نظر مساحت به شمار می‌آید. طول مرزهای افغانستان حدود ۵۸۰۰ کیلومتر است، که شامل ۲۳۸۴ کیلومتر در شمال با جمهوری‌های تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان؛ ۲۲۴۰ کیلومتر از شرق و جنوب با جمهوری اسلامی پاکستان، ۷۳ تا ۹۳ کیلومتر مربع از سمت شمال شرقی از طریق تنگه واخان با استان مسلمان نشین سین‌کیانگ (سنجان) جمهوری خلق چین و ۸۵۵ تا ۹۳۰ کیلومتر در غرب با ایران (که ۶۱۹ کیلومتر آن با استان خراسان است). بیشترین فاصله شرق تا غرب افغانستان، از دره یولی ( شرقی ترین نقطه ) تا دهانه ذوالفقار ( غربی ترین نقطه ) ۱۲۴۰ کیلومتر، و شمال تا جنوب آن ، از نقطه خمیاب در ولایت جوزجان ( شمالی ترین نقطه ) تا کوههای چاکایی ( جنوبی ترین نقطه ) ۸۵۵ کیلومتر است و حداقل فاصله آن با آبهای آزاد جهان از طریق مرزهای جنوبی و پاکستان ۵۰۰ کیلومتر است.
معرفی ۳۴ ولایت و ۳۶۴ ولسوالي كشور

​​افغانستان با نام رسمی جمهوری اسلامی افغانستان (به پشتو: د افغانستان اسلامی جمهوریت) کشور محصور در خشکی در آسیای مرکزی است.[۵] این کشور حدفاصل آسیای میانه، آسیای غربی و خاورمیانه و پایتخت آن کابل است.  موقیعت جغرافیائی افغانستان:
افغانستان قلب تپنده آسیا بین 29 و 38 درجه عرض جغرافیائی و بین 29 درجه و 30 دقیقه و 28 درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 60 درجه و 30 دقیقه و 75 درجه و 50 دقیقه طول شرقی نصف النهار گرینویچ و در نیمکره شمالی – شرقی و در محدوده آسیای میانه واقع شده است. 

وغیرهافغانستان
 بازار تاشقرغان 

بازار سرپوشیدهٔ خلم یا تاشقرغان یکی از تیپیک ترین بازار های نوع قرون وسطی آسیای میانه در افغانستان می باشدکه به شکل اولی آن با ترمیمات و بازسازی های بعدی تا کنون حفظ گردیده است.

در نزدیکی های این بازار تاریخی، قصر جهان نما که به امر امیر عبدالرحمن خان اعمار گردیده است قرار دارد.

بازار سرپوشیده خلم و قصر جهان نما با گذشت زمان تخریباتی در خود دیده بودند که از طرف انستیتوت باستانشناسی و حفظ ابدات تاریخی افغانستان در سال های دهه ۱۳۵۰ش. مورد باز سازی و ترمیم قرار گرفتند.

بازار سرپوشیده خلم، حصه به حصه تخریب و دو باره بازسازی شده می رفت تا این که در سال ۱۳۵۸ش. به اثر تشدید جنگ و تسلط کامل مجاهدین به منطقه، کار باز سازی آن متوقف گردید.

بازاربازار تاشقرغان
   

​بندریست به فاصله ۴۹ کیلومتر در جنوب غرب مرکز چخانسور مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۴۸ دقیقه ۱۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۰ درجه ۴۲ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست.(قاموس جغرافیای افغانستان)

بندربندر بستان
   

​تپه کوچکی است به فاصله تخمین یازده کیلومتر در سمت جنوب شهر کابل که تقریباً به اندازه یک کیلومتر از قصر بزرگ دارالفنون به طرف جنوب در دامنه کوه کرخ واقع شده است بالای این تپه یک قصر بسیار باشکوه یی در عصر امانی آباده است که هنوز هم آثار عظمت ازان هویداست و به سبب همین قصر تپه تاج بیگ شهرت یافته است اطراف این قصر به صورت یک پارک ساخته شده و نواحی خود تپه تماماً منجر و سر سبز می باشد. لهذا از بالای تپه بهر طرف چشم انداز دل آویزی دارد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

تپهتپهٔ تاج بیگ
   

​تنگی ایست به فاصله ۷۶ کیلومتر در جنوب شرق قریه سنگ ماشه در جا غوری مربوط حکومت اعلی غزنی که بین ۶۷ درجه  ۲۰ دقیقه  ۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه  ۴۷ دقیقه  ۴۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

تنگیتنگی اوتاله
   

​تنگی است به فاصله ۴۶ کیلومتر در شمال غرب قلعه شهرک در علاقه شهرک مربوط حکومتكلان غورات ولایت هرات که بین ۶۴ درجه  ۱ دقیقه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۱۹ دقیقه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

تنگیتنگی تاجرمن
   

​تنگی ایست در چوزه حکومت درجه ۲ خلم در حوزه حکومت کلان سمنگان ولایت مزار شریف که سرک عمومی مزار شریف کابل در حوزه خلم از همین تنگی عبور می نماید. طول تنگی از صیاد الی خلم ۳ کیلومتر بوده پنجصد متر اخیر آن به درجه ضيق وجدار عمودی سنگی بهم نزدیک شده که تنها سرک و مجرای آبی که باندازه یک سرک موقع را اشتغال نموده ازان عبور کرده میتواند و بس. (قاموس جغرافیای افغانستان)

تنگیتنگی تاجقرغان
   

​تنگی ایست به فاصله ۵، ۲۶ کیلومتر در غرب قلعه لعل در علاقه لعل و سر جنگل مربوط حکومت کلان دایزنگی ولایت کابل که بین ۶۶ درجه  ۱ دقیقه  ۳۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۲۹ دقیقه  ۵۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست . (قاموس جغرافیای افغانستان)

تنگیتنگی قبرستان
   

​جلگه وسیله ایست که به فاصله ۵ کیلومتر در شمال شرق بزی گنبد در علاقه پامیر، خورد مربوط حکومت اعلی بدخشان کائن و به خط طول البلد ۷۴ درجه - ۷۴ درجه - ۴ دقیقه ۲۰ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۷ درجه - ۱۰ دقیقه ۳۰ ثانیه شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

جلگهجلگهٔ اچک تاش
   

​غدیری است در جنوب غرب قیصر خیل که بارتفاع (۲۱۳۰) متر از سطح بحر واقع بوده و تخمین به خط طول البلد مشرقی ۶۸ درجه - و ۲۴ ثانیه و خط عرض البلد شمالی ۳۲ درجه ۳۰ دقیقه و ۳۵ ثانیه کائن میباشد جهیل نمکینی است که در یک میدان هموار، به طرف جنوب شرق افغانستان به فاصله (۱۳۰) کیلومتر بجنوب غزنی واقعست. محیط آن (۷۰) کیلومتر بوده و سطح آن مطابق مواسم تغییر می یابد کناره های آن مملو از گیاهان و بته های مختلفه است، درین غدیر انواع پرنده ها دیده میشود.(قاموس جغرافیای افغانستان)

جهیلجهیل آب ایستاده
حقوق و قضاء
پښتوتعریفمنبع قانونتلفظعنوان

​تاْويل : د احتمالي معني د اخيستلو په اړه د قانون د مشخصې مادې د حكـم تعبير دى

​تأویل : تعبیر حکم مادۀ مـشخص  قانون مبنی بر اخذ معنی احتمالی آن می باشد

سائر منابعt'a.weelتاویل
قاموس بایوگرافیکی افغانستان
نوع محتوامعلومات مکملتربیوگرافی مختصرتصویراسم
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​مـحـمد شریف پرونتا (د محـمد صالح پرونتا ورور) او د مـحـمد ابراهیم زوی په ۱۹۱۹ز کال کې په کابل کې زېـږېـدلی دئ. معمار یا د ودانولو چارو انجنیر. د کابل هوټل په ډیزاین او جوړولو کې ﺌـې مرسته وکړه او هم ﺌـې په نوي ښار/ شهر نو کې د مـېـرمنو د ټولنې / انجمن زنان د ودانۍ په ډیزاین او جوړولو کې کار وکړ.
په شوقي توگه ﺌـې په هندي کلاسیکې موسیقي کې زده کړه وکړه او خپل درې زامن ﺌـې په کې وروزل. په ۱۹۷۸ز کال کې له خپل ورور محـمد اکرم پرونتا سره یو ځل ونیول سو او تر اوسه دواړه تري تم دي. وادﮤ ﺌـې کړی او شپږ بچیان لري چې اوس په جرمني او د امریکا په متحده ایالاتو کې ژوند کوي.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

  پرونتا شریف
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​مـحـمـد اکرم پرونتا (د امیر حبیب الله خان د کتابدار) محـمد ابراهیم زوی په ۱۹۰۷ز کال کې زېـږېـدلی دئ. لومړۍ زده کړې کې ﺌـې په کور او د حـبـيـبـیـې په ښوونځي کې کړي دي. په ۱۹۲۱ز کال کې جرمني ته لوړو د زده کړو لپاره لاړ. په ۱۹۲۹ز کال کې د نجات د لیسې ښوونکی. په ۱۹۳۰ز کال کې یو ځل بیا جرمني ته لاړ او د انجنیرۍ دیپلوم ﺌـې تر لاسه کړ. په ۱۹۴۰ز کال کې افغانستان ته راستون سو. د ماهیـپر او د وريـښمـین تنگي له لارې د کابل – جلال آباد د لویې لارې د ډیزاین او د جوړولو مسؤول وو.

په ۱۹۵۰ز کال کې ﺌـې د ټولگټو په وزارت کې د ډایرکټر جنرال او مرستیال وزیر په توگه کار وکړ او په ۱۹۵۱ز کال کې ددې وزارت وزیر سو. له ۱۹۵۳ تر ۱۹۶۳ز کال پورې بې کاره وو. په ۱۹۶۳ز کال کې د اندونیزیا سفیر. د ۱۹۶۶ز کال د جولای د میاشتې په ۱۶ د پولند د سفیر په توگه وگومارل سو. د سنا غړی. په ۱۹۷۸ز کال کې (له خپل کشر ورور شریف سره یو ځای) ونیول سو، زنداني او بیا تري تم سو. وادﮤ ﺌـې کړی وو- مـېـرمن ﺌـې سره له څلورو بچیانو د امریکا په متحده ایالاتو کې ژوند کوي.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

 پرونتا اکرم
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​پوهاند مـحـمد صالح پرونتا (د مـحـمد اکرم پرونتا ورور) د سرکاتب مـحـمد ابراهیم زوی په ۱۹۱۲ز کال کې په کابل کې زېـږېـدلی دئ. د استقلال په لیسې کې ﺌـې زده کړې وکړې خو له فراغت مخکې زنداني سو. د (خواطر قهرمان) کتاب ﺌـې په ۱۹۳۳ز کال کې لیکلی دئ او یو ځل بیا د دوه وو کلونو لپاره زنداني سو. د صدراعظم شاه محـمود غازي سکرتر او د ملکي خدماتو مأمور. د تأریخي ټولنې غړی.
د افغانستان د المپیک د کمـېـټې رﺌـیس او په ایران کې ﺌـې د افغان سپورټې ډلي مشري ﺌـې وکړله.  په ۱۹۵۳ز کال کې بې کاره وو. له مارشال شاه ولي سره ﺌـې د هغـﮥ کتاب (یادداشت های من) ته د موادو په چمتو کولو کې مرسته وکړه. د حبـیـبـیې د لیسې ښوونکی او د کابل پوهنتون مدرس. د لاسي خطي نسخو راټولوونکی. په ۱۹۷۸ز کال کې ﺌـې خپل دوه وروڼه له لاسه ورکړل او له یوﮤ طبي درملیز سفر وروسته په ۱۹۸۰ز کال کې بـېـرته افغانستان ته راستون سو. زوی ﺌـې انجنیر همایون په ۱۹۸۴ز کال کې زنداني سو. د خپل لوی کتابتون او پریمانو خطي نسخو د ټولگې په لرلو شهرت لري. وادﮤ ﺌـې کړی او څلور واړه بچیان ﺌـې په اروپا کې ژوند کوي.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

پرونتا صالح
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​مـحـمد وحید پرونتا د پوهاند محـمد صالح زوی په ۱۹۴۲ز کال کې په کابل کې زېـږېـدلی دئ. د حـبـیـبيې په لیسې کې ﺌـې زده کړې کړي او په ۱۹۶۴ز کال کې د کابل له پوهنتون څخه فارغ سو. له ۱۹۷۱ تر ۱۹۷۲ز کال پورې ﺌـې د (کاناډا د نړۍ وال پرمختگ د ایجنسۍCIDA ) [ ] تر فیلوشیپ لاندې ﺌـې زده کړې وکړې او له ۱۹۷۵ تر ۱۹۷۶ز کال پورې ﺌـې (د کار د نړۍ وال سازمان ILO) [ ] تر فیلوشپ لاندې په برتانیې کې زده کړې وکړې.
په ۱۹۶۵ز کال کې د مکلفیت دوره. په ۱۹۶۶ز کال کې د (صنعتي پرمختگ د بانک) [ ] کارمند. په ۱۹۷۳ز کال کې د کانونو د وزات کارمند. په ۱۹۷۸ز کال کې بالا مرغاب ته تبدیل سو. اوس له خپلې مـېـرمن او دوه وو بچیانو سره په انگلستان کې ژوند کوي.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

پرونتا وحید
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​ډاکټره اناهیتا راتب زاد د احمد راتب لور په ۱۹۳۱ز کال کې د کابل په گلدرې کې زېـږېـدلې ده. ۱۹۴۵په ز کال کې د ملالۍ د لیسې له اتم ټولگي څخه فارغه سوې ده. په ۱۹۴۶ز کال کې د نرسنگ ښوونځي ته شامله سوه. [۱۵ کلنۍ کې -؟ - ژ]  په ۱۹۴۷ز کال کې ﺌـې د ملالۍ په لیسې کې ﺌـې تدریس وکړ. [ ] [جالبه ده چې په ۱۶ کلنۍ کې ﺌـې په لیسې کې درس ورکاوﮤ؟ - ژ]  له ډاکټر کرام الدین سره ﺌـې وادﮤ وکړ؛ ډاکټر کرام الدین کاکړ، د کاکړو د قبیلې له آخوندزادگانو څخه دئ. په ۱۹۵۰ز کال کې د امریکا په متحده ایالاتو کې د شیکاگو د نرسنگ له ښوونځي څخه فارغه سوه. [په ۱۹ کلنۍ کې فارغه سوې ده؟ -ژ]  په ۱۹۵۳ز کال کې په کابل کې د ښځو د روغتون کې د نرسنگ مدیره مقرره او ښوونکې. [دا مهال ۲۲ کلنه کـېـږي ؟ - ژ] په ۱۹۵۷ز کال کې د کابل پوهنتون د طب پوهنځي کې شامله سوه او په ۱۹۶۳ز کال کې د طب له پوهنځي څخه فارغه سوه.  په ۱۹۶۵ز کال کې د ولسي جرگې په دولسمې دورې کې له کابل څخه د خلق د ډیموکراتیک گوند د کاندید په توگه ودرېـدله. په ۱۹۶۵ز کال کې ﺌـې د ښځو ډیموکراتیک سازمان جوړ کړ. په ۱۹۶۷ز کال کې د همدې سازمان په لومړۍ غونډه کې ددې سازمان د رﺌـیسې په توگه وټاکل سوه. په ۱۹۷۶ز کال کې د خلق ډیموکراتیک گوند د مرکزي کمیټې د غړې په توگه وټاکل سوه او په ۱۹۷۷ز کال کې بـېـرته یو ځل بیا په همدې دریځ کې وټاکل سوه. د ۱۹۷۸ز کال د غوايي له پاڅون وروسته د افغانستان ډیموکراتیک جمهورت د انقلابي شوری غړې سوه او د ۱۹۷۸ز کال د مې په میاشت کې د ټولنیزو چارو د وزیرې په توگه مقرره سوه.

 د ۱۹۷۸ز کال د جولای په میاشت کې بلگراد کې د افغانستان د سفارت د سفیرې په توگه مقرره سوه. د ۱۹۷۸ز کال د اکتوبر په میاشت کې له کاره وشړل سوه. د حفیظ الله امین له پرځول کـېـدلو وروسته اناهیتا د معارف وزیره او د مرکزي کمـېـټې د سیاسي بیرو منتخبه غړې سوه. تر ۱۹۸۱ز کال پورې د اطلاعاتو او کلتور ، د لوړو او مسلکي زده کړو او د عامې روغتیا د وزارتونو سرپرسته وزیره وه. د افغانستان د ښځو د ډیموکراټیک سازمان DWOA  رﺌـیسه. د سولې، پيوستون او ملگرتوب د سازمان رﺌـیسه.  ډاکټرې اناهیتا د پرچم په ورځپاڼې کې او هم ﺌـې د نرسنگ په ډگر کې څو مقالې لیکلي دي. وادﮤ ﺌـې کړی دئ او درې ماشومان لري. لوڼې ﺌـې نور احمد نور او محـمود بریالي ته وادﮤ سوي دي. مورنۍ ژبه ﺌـې دري ده. له خپل مـېـړﮤ جراح، پوهاند کرام الدین څخه جلا سوې ده.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

راتب زاد اناهیتا
قاموس بایوگرافیکی افغانستانبه یاد شهید نائب سالار عبدالوکيل خان نورستانی
ناﺌـب سالار. د امیر عبدالرحمن خان مصاحب. د وکیل نورستاني کورنۍ د نورستان له کمپاین مخکې مسلمانه سوې وه. د ۱۹۱۳ز کال د جون په پینځمې نـېـټې ﺌـې د کندهار د گارنیزیون بولنه په غاړه واخیسته. او په ۱۹۱۶ز کال کې بـېـرته کابل ته وغوښتل سو او د ژاندارم یا د کوټوال د غنډ د بولندوی په توگه مقرر سو. امیر امان الله خان ورته د ۱۹۱۹ز کال د مارچ د میاشتې د پيل په شاوخواوو کې د برید جنرالۍ د رتبې ارتقاء ورکړه. د ۱۹۱۹ز کال د جون په میاشتې کې ﺌـې د افغان – انگلیس په دریمې جگړې کې په کونړ کې د افغان ځواکونو بولنه په بریالیتوب سره وکړه او هم ﺌـې په ۱۹۲۰ز کال کې په چترال کې د افغان ځواکونو بریالۍ بولنه وکړه. د ۱۹۲۰ز کال د سپتمبر په میاشت کې له اسمار څخه کابل ته وغوښتل سو. د ۱۹۲۰ز کال د اکتوبر په میاشت کې رسماً د جلال آباد بولندوی مقرر سو. د ۱۹۲۰ز کال د نوامبر د میاشتې په ۱۲ نـېـټې بـېـرته کابل ته راستون سو. په ۱۹۲۳ز کال کې د کابل د قول اردو بولندوی سو. د ۱۹۲۵ز کال د آگست په میاشت کې د بدخشان او قطغن ناﺌـب سالار سو. د ۱۹۲۸ز کال د بلوا پر مهال جلال آباد ته راوبلل سو. ویل کـېـږي چې د ۱۹۲۹ز کال د جنورۍ په میاشت کې ﺌـې د علي احمد خان لپاره جگړه کوله. ویل کـېـږي چې د حبیب الله کلکاني له اعدام وروسته، کله چې د کوهدامن د آرامولو لپاره په قومانده بوخت وو، ونیول سو او ووژل سو. ددﮤ په نوم یو یادگاري څلی په دهمزنگ کې جوړ سو  او له همدې لارې څخه د دارالامان سړک جلا کـېـږي.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا
عبدالوکیل خان نورستانی در سال ۱۲۵۴ هجری شمسی در قریهٔ کانتیوا در ولایت نورستان چشم به جهان گشود.
عبدالوکیل خان در زمان سلطنت امیر عبدالرحمن خان در بخش توپچی قطعهٔ گارد شاهی توظیف گردید.
در زمان امیر حبیب الله خان به رتبهٔ کندک مشر و در سال ۱۲۹۰ هجری شمسی به رتبهٔ غندمشر ارتقا نمود. در سال ۱۲۹۲ هجری شمسی به صفت قوماندان ولایت قندهار توظیف و مؤفق به فرونشاندن شورش قندهار گردید که به پاس خدماتش مدال صداقت برایش تفویض گردید.
عبدالوکیل خان در سال سال ۱۲۹۴ هجری شمسی به حیث قوماندان لوای دوم و سپس به مقام قوماندان کوتوالی ولایت کابل مقرر گردید.
در اوائل سلطنت شاه امان الله خان به رتبهٔ‌ جنرالی ترفیع و به حیث قوماندان لوای دوم گماشته شد. بعد از مدتی به پُست قوماندان قوای سرحدی اسمار توظیف گردید.
ناصر اوریا
عبدالوکيل خان نورستانی
قاموس بایوگرافیکی افغانستانمعرفی میرمسجدی خان کوهستانی درقاموس کبیرافغانستان
میر مسجدی خان کوهستانی یکی از قهرمانان ملی افغانستان هنگام جنگ اول افغان - انگلیس (۱۸۳۹ - ۱۸۴۲ میلادی) است که با یاران همرزمش کمر قوای انگلیس را در مناطق کوهستان شکست. وی در سال ۱۸۴۱ میلادی یکی از مبارزان ملی و یک رهبر برجستهٔ آزادی خواهانِ افغان و مخالف مداخلهٔ‌ انگلیس ها و نصب شاه شجاع به عنوان امیر افغانستان بود. وی تا زمان مرگش (۲۷ نومبر ۱۸۴۱) همچون یک کوه استوار مقابل قوای اشغالگر ایستاد و شمال کابل را از شر تجاوزگران مصئون نگهداشت. هموطنان را قتل نکرد و با اجنبی ها علیه منافع ملی، پروتوکول و یا قراردای نبست.
د افغان - انګریز د لومړی جګړی (۱۸۳۹ - ۱۸۴۱) یو ریښتینی ملی اتل، میر مسجدی خان کوهستانی دی چی له خپلو زړورو ملګرو سره یی په کوهستان کښی د پرنګی لشکر ملا ماته کړه. هغه په ۱۸۴۱ میلادی کال کی د افغانستان د نورو ملی مبارزینو او آزادی غوښتونکو په څیر د پرنګی له خوا د افغانستان د امیر په توګه د شاه شجاع د نصبولوسره د مخالفینو یو وتلی ملی مشر وه. میرمسجدی خان د یو لوړ غره په شان د انګریزی ښکیلاکګر ځواک په مخ کی ودریده او د کابل شمال یی دانګریزانو له تاړاکه وساته. څرنګه چی مکناټن و نه توانیده د جګړی په ډګر کی میر مسجدی خان او افغان ځواکونو ته ماته ورکړی نو د انګریزانو مشهور جاسوس موهن لال، میر مسجدی خان په زهرو مسموم کړ او د ۱۸۴۱ کال د نومبر په ۲۷ نیټه یی له نړی سترګی پټی کړی
مسجدی خان کوهستانی
آبدات تأریخیمعبد باستانی فندقستان در روستای زیبای غوربند  معبد فندقستان