Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتوشرحمعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
???  

براي توقف و تغيير جهت دادن به گاو خطاب مي شود، آوازی که برای راهنمائی گاو ها می کشند
عبدالله افغانی نویس​ 

اسم صوتدری/a.ya/ایه
؟؟؟  

​بدبوی، گندگی، گوشتی که بدبو شده باشد و قابل خوردن نباشد

صفتعربی/ai.haat/ایهات
Amphibdogy, ambiguity, quibble, equivocation

 په گومان او شک کې اچول، په وهم کې اچول، په غلطۍ کې غورځول، په چا تور پورې کول​



​در علم بدیع آوردن کلمه ای که دو معنی داشته باشد، یکی قریب و دیگری بعید و مراد گوینده معنی بعید باشد

​در لغت به معنی در شک و گمان افتیدن است و مقصد از ایهام آوردن لغتی است که دو معنی میدهد و خواننده وقتی متوجه میتواند شود که از معانی مختلف کلمه آگاه باشد تا در سر دو راهی قرار نگیرد. مثال / 

 ز گریه مردم چشمم نشسته در خون است***

ببین که در طلبت حال مردمان چون است///

مردمان در مصراع دوم به دو معنی انسان و هم مردمک چشم به کار رفته

مصدر متعدیعربی/ee.haam/ایهام
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​هر چیزیکه به دسترس است بهایش کم است (گردآورنده: مرجان کمال)

ضرب المثلدریآب دم خانه گِل آلود است، دختر همسایه خلموک است
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​معنی آنرا میرساند که همسایه برای همسایه مقدم تر بر سایر اقوام و اقارب میباشد

اصطلاح عامیانهدریاول حق خدا، دوم حق همسایه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​حمایت کننده یا واسطهٔ قوی و معتبر

اصطلاح عامیانهدریپایهٔ پُخته
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​بی‌ باک، پردل، دلاور.
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریخایه دار
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

سگی که در وقت جنگ از خصیه سگ دیگر میگیرد
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریخایه گیر
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

متملق، ریاکار، چرب زبان،​ خوشامدگو، کاسه لیس - کسی که گفتارش مخالف پندار و کردار وی باشد، که به شیرین سخنی و چرب زبانی مردم را بفریبد. در عرف مردم «خایه مال» گویند​.
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریخایه مال
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

چاپلوسی و تملق، کاسه لیسی، چرب زبانی.
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریخایه مالی
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

کسی که حیوان را خصی میکند
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریخایه کش
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

مرکب ضعیف و ناتوان. بیدل گوید- به هر طرف کشدم دل، یکیست جاده و منزل***سوار مرکب شوقم، خرِ کرایه ندارم
عبدالله افغانی نویس

کنایهدریخر کرایه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

آدم سُست و تنبل
عبدالله افغانی نویس

کنایهدریدبه خایه
جغرافیه
معرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​دشتیست در جنوب شرق قلعه چخا تور مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه ۱۹ دقیقه ۳۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۶۲ درجه ۴۲ دقیقه ۴۵ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

دشتدشت بابه (بایه دشت)