| انگلیسی | پښتو | معنی | نوعیت کلمه | ریشۀ لغت | تلفظ | اسم یا کلمه |
| Friend, companion, patron, supporter | تابع، مطیع، ملگری، دوست، مننونکی
| اِیل- کلمۀ ترکی یا مغولی، به معنی دوست - همراه - مطیع - فرمانبردار- اصطلاح /ایل وغیل/- هکذا به معنی قبیله - عشیره- طایفه به کار میرود | اسم - صفت | ترکی | /iel/ | ایل |
| ؟؟؟ | | خانواده، اقوام، خویشاوندان و بستگان
| اسم مرکب | ترکیب دری و دری | /eel.o.ta.baar/ | ایل و تبار |
| Intimacy, closeness, togetherness, affinity, rapport, attachment, familiarity | | مخلوط شدن، یکجا شدن، نزدیک شدن | مصدر مرکب | ترکیب ترکی و دری | /iel.wa.ghel.sho.dan/ | ایل و غیل شدن |
| ??? | | (يلَه) رها، خلاص ـ عبث و بي سبب ـ گويند ايلا آمدم
عبدالله افغانی نویس
| اسم | دری | | ایلا |
| Assignable, Transferable | خلاصېدونکی، خوشې‌کېدونکی
| رها کردنی، خلاص شدنی . "ایلا دادنی" به معنای چیزی است که قابل انتقال یا بخشیدن باشد. این اصطلاح بیشتر در متون حقوقی و ادبیات قدیمی به کار میرود و به دارایی‌ها یا حقوقی اشاره دارد که می‌توان آنها را به دیگری واگذار کرد.
| اسم مصدر مرکب | ترکیب دری و دری | /ey.laa.daa.da.nee/ | ایلا دادنی |
| Tribes, Ethnic groups | د /ایل/ جمع بڼه: قومونه او قبیلې
| جمع ایل - به معنی مجموع عشایر و قبایل مختلف و مجزا که بطور مستقل و یا لااقل اسماً تابع حکومت مرکزی میباشند و در نقاط مختلف مملکت تحت ریاست مطلق اقوام خویش زندگی میکنند و غالباً به تربیت احشام و چادرنشینی و گاه به زراعت معیشت کرده اند و میکنند. کلمهٔ "ایلات" به معنای "قبیله‌ها" یا "اقوام" است و به گروه‌های بزرگی از مردم که دارای خصوصیات فرهنگی، اجتماعی، و نژادی مشترک هستند، اشاره دارد. این کلمه معمولاً برای توصیف گروه‌های مردمی که به صورت اجتماعی و اقتصادی با یکدیگر مرتبط هستند، به کار می رود.
| اسم جمع - اسم فاعل - صفت | ترکی | /ie.laat/ | ایلات |
| Additional consumption | بېځایه مصرف، بېځایه پیسې لگول
| مصرف بیجا، پول بیجا مصرف کردن، خرج کردن از عاید زیادتر | اسم مرکب - صفت | ترکیب دری و دری | /ey.laa.khar.chee/ | ایلاخرچی |
| Village, countryside | ښارونو ته ورڅیرمه د اوړي او گرمۍ په موسم کې د اوسیدو مؤقت استوگنځی، تفریحي ځایونه
| اَیلاق- کلمۀ ترکی که / ییلاق/ نیز تلفظ و نوشته میشود - محل سکونت موقت در قریه ها و اطراف شهر ها در موسم تابستان، چونکه هوای سرد و خوشگوار دارد - اقامتگاه تفریحی در تابستان. | اسم مکان | ترکی | /ai.laaq/ | ایلاق |
| ??? | لنډغر، بې‌پروگرامه شخص، هغه څه چې د کارولږ یا استفادې وړ نه وي
| فرد ولگرد و بی سرو پا، اشیای غیر قابل استفاده و دور انداختنی
| اصطلاح عام | ترکیب دری و دری | /ee.laa.iee.bay.ta.lee/ | ایلایی بیتلی |
| Militia — military force composed of ordinary citizens | له اردو نه جلا نا منظم وسلوال
| (دیوانی) افراد چریک غیر منظم. در افغانستان ما ایله جاری هم می نویسند، لشکر جدا از اردو یا عسکر منظم دولتی | اسم فاعل - صفت | ترکی | /e.la.jaa.ree/ | ایلجاری |
