| انگلیسی | پښتو | معلومات بیشتر | معنی | نوعیت کلمه | ریشۀ لغت | تلفظ | اسم یا کلمه |
| order, command, matter, thing | الف ــ حکم، فرمان، ویل
ب ــ په گرامر کې د فعل هغه بڼه ده چې د یو کار په تر سره کولو د حکم مانا افاده کوي | | کلمۀ عربی، (1) به معنی کار و بار- سر و کار، جمع آن /أمور/- (2) مطلب - حادثه، جمع آن /أمور/ - (3) کار- چیز- شئ، جمع آن /أمور/-(4) به معنی فرمان - حُکم، جمع آن /اوامر/ -(5) در دستور زبان (فعل امر)، مثلاً برو - بخور- بزن - خواب شوید - کار کنید - هکذا ترکیب /امری/ = وجه امری - امریه = فرمان، حکم و به حیث نام زنانه نیز استعمال میشود. / هاشمیان | اسم معنی - فعل امر | عربی | /a.mer/ | امر |
| ؟؟؟ | امر و نھی: دا دواړه کلمې په اسلامي فقهې او شریعت کې ډیر ستر ځای او اهمیت لري. امر دوه ماناګانې لري، لمړۍ یی د فرمان په مانا ده چې د کولو او اجرا کولو په موخه استعمالیږي او د جمع کلمه یی اوامر ده. د امر دوهمه مانا چاره یا کار دی چې جمع یی امور راځي. کله چې د امر بالمعروف اصطلاح وکارول شي نو مطلب ور څخه د نیکۍ او خیر ښیګڼې خوا ته را بلل او دعوت ور کول وي. په قرانکریم کی داسی راغلي: ( وَ لْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلیَ الخَْیرِْ وَ یَأْمُرُونَ بِالمَْعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَ أُوْلَئكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ - ستاسو له منځه دی یوه ډله خلک داسی وي چې نیکې ته بلنه او له بدې څخه منع کول کوي، نو همدوئ بریالي او برلاسي دي)
نهی: له بدو او ناوړو کارونو څخه مخنیوي او منع کولو ته ویل کیږي، چې د امر بالمعروف مقابل ګڼل کیږي | | اَمْرْ وَ نَهْی: این دو کلمه مختصر یکی از قدیمترین و اساسی ترین کلمات و مصطلحات اصول دین و فقه اسلامي را تشکیل می دهد. امر از لحاظ لغت دو معنی دارد: یک کار یا شغل که جمع آن امور می شود، و معنی دوم آن فرمان است که جمع آن آوامر می باشد. البته وقتیکه ګفته شود امر بالمعروف باز معنایش فرمان و دستور دادن به کار خیر، توصیه کردن از یک شخص مسلمان به فرد یا افرادی جامعه خویش، قرانکریم چنین می فرماید: « وَ لْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلیَ الخَْیرِْ وَ یَأْمُرُونَ بِالمَْعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَ أُوْلَئكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ باید از میان شما، یک تعداد تان دعوت به نیكی و امر به معروف و نهی از منكر كنند، و آنها همان رستگارانند» یعنی دعوت به سوی کارهای نیک و پسندیده را امر بالمعروف ګوید
نهی: ناروا دانستن، غیر جایز شمردن، بازداشتن، جلو ګیری و منع قرار دادن. و وقتیکه نهی عن المنکر ګفته می شود، مفهوم آن باز داشتن و منع کردن از ممنوعات در شریعت اسلامی می باشد
| اسم مرکب - صفت | ترکیب دری و عربی | | امر و نهی |
| kings, rulers, sovereign, monarchs, sultans | د امیر جمع بڼه: امیران، مشران، سلاطین، بادشاهان
| | جمع امیر، پادشاهان، سلاطین | اسم جمع | عربی | /u.ma.raa'/ | امراء |
| earn, gain, get | تیرول، گوذاره کول، وخت تیرول | | کلمۀ عربی، به معنی گذشتاندن، مثلاً امرار وقت - گذراندن و گذاره کردن ، مثلاً امرار معاش- صرف کردن، مثلاً امرار حیات، اکتساب، تحصیل، کسب، گذران، وقت گذرانی | مصدر - اسم مصدر | عربی | /em.raar/ | امرار |
| Subsistence, earning income, remuneration | د ژوند گذران، روزي لاسته راوړنه، مزد، معاش | | تحصیل معاش، روزی طلبی، کسب روزی، کسب معاش، گذران زندگی، مزد، ممعیشت، کار کردن برای تنخواه و یا مزد کار.
| اسم مرکب | ترکیب عربی و عربی | /em.raa.re.m'a.aash/ | امرار معاش |
| Disease, illness, sickness, malady | د /مرض/ جمع بڼه: رنځ، ناروغتیا، بیماري | | کلمۀ عربی، جمع /مرض/، به معنی ناصحتمندی - ناجوری - بیماری، ناسلامتی، الیم، الم دار. این کلمه به جمع بیماری‌ها یا مشکلات صحی اشاره دارد
| اسم جمع - اسم معنی | عربی | /am.raaz/ | امراض |
| Mental illnesses, mental disorders | رواني ناروغتیاوې، رواني ستونزې
| | بیماری های مرتبط به روان/روح انسان مانند وسواس، افسرده گی، دیوانگی، اضطراب، شرمساری، حقارت، پوچی، بی ارزشی، مایخولیا، تردد و سایر اختلالات روانی
| اسم مرکب - صفت | ترکیب عربی و عربی | /am.raa.ze.ro.hee/ | امراض روحی |
| Valet, servant, attendant, butler, bellboy | په
دفتر کې کارکونکی، پیاده، چپراسي، ملازم، د افغانستان په عسکري نظام کې
نفرخدمت یا اردلي هم ورته ویل کیږي | | ترکیب عربی و دری، در دفاتر به معنی پیاده - چپراسی - در عسکری به معنی نفرخدمت - در أمور ملکی به معنی ملازم، نوکر. / هاشمیان | اسم فاعل - صفت - اسم مرکب | ترکیب دری و عربی | /a.mer.bar/ | امربر |
| A handsome boy just before puberty, prepubescent young man | الف - لغړزنی، بې ږیرې هلک، ښایسته نو بالغه هلک، مفعول، نوبالغه هلک.
ب - د افغانستان په بدخشان ولایت کې د یو کلي نوم
| | الف - اَمرُود به معنی بی ریش، پسر بدون ریش - پسر مقبول و خوشروی - بچۀ نو بالغ - در قدیم پسر مفعول، مخنث، هیز، پشتپائی./ هاشمیان
ب - نام یک قریه در ولایت بدخشان. (اسم مکان) / هاشمیان
نوبالغی یا نوجوانی به زمانی بین کودکی و جوانی در زندگی هر فرد گفته میشود. به طور تقریبی برابر است با سنین 12 تا 21 سالگی " نوجوانی همچنین بانمود، طراوت، نیرومندی، شادابی، بشاشیت، بکر و برنائی بعنوانِ شخصی که جوان است نیز تعریف شده است
| اسم فاعل - صفت | عربی | /am.rud/ | امرد |
| Sodomite | له هلک سره مینه کونکی، هلک باز، د لواطت اهل
| | | اسم فاعل - صفت - اسم مرکب | ترکیب دری و دری | /am.rud.pa.rast/ | امرد پرست |
