Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتوشرحمعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
pain, suffering

​درد، رنځ، عذاب

 

کلمۀ عربی، جمع آن /آلام / به معنی درد، داء، تعب، رنج -عذاب، دردمندی / هاشمیان​

اسمعربی/a.lam/الم
Cupboard, cabinet, cheset
په کور کې د کالیو یا جامو د اېښودلو او ساتلو ځای، په دیوال کې ايښودل شوې المارۍ
 
جای لباس دانی مدرن،  در قدیم یخدانها و بکس های لباس بود ولی هم اکنون الماری ها در میان خانه برای لباس  استفاده میشود ایرانی ها آنرا کمود میگویند در حالیکه کمود ظرف است که درآن برای رفع حاجت  در تشناب استفاده میشود ​
اسم آلتدری/al.maa.ree/الماری
Diamond
د ډیرې بیې درلودونکی کلک کاڼی دی چې له متبلور خالص کاربُن نه جوړ وي او بیلابیل رنګونه لري له معدنونو ترلاسه کېږي او د گاڼې په ډول کارول کېږي
 

(از یونانی آدامس معرب)، یکنوع سنگ بسیار شفاف و مشعشع و قیمت بها که از معدن بدست می آید و به حیث زیور به کار میرود، انگشتر الماس - گلوبند الماس​. کلمهٔ "الماس" به معنای نوعی سنگ قیمتی و بسیار سخت است که از کُربن خالص تشکیل شده و به دلیل درخشندگی و سختی بالا در جواهرسازی و صنعت به کار می‌ رود. الماس به عنوان یکی از باارزش‌ترین سنگ‌های قیمتی در جهان شناخته می‌ شود.

اسممعرب، مٲخوذ از یونانی/al.maas/الماس
Koh-i-Noor Diamond 

​الماس بزرگی که نادرشاه از لشکرکشی به هند با خود به ایران آورد ، بنابر روایتی پس از کشته شدن نادر به دست احمدشاه درانی افتاد و تا زمان سلطنت شاه شجاع در اختیار خاندان سلطنتی درانی بود و در همان زمان انگلیسی ها آن را از شاه شجاع گرفتند و به روایتی دیگر این الماس در اختیار خاندان سلطنتی زند بوده و سرهارفورد جونز انگلیسی وزیر مختار بریتانیا در دربار فتحعلی شاه هم این روایت را تائید میکند. این الماس اکنون در لندن نگهداری میشود.

الماس کوه نور اگرچه به زعم اکثر مردم دنیا به حیث بهترین الماس شناخته شده است، اما دادن مرتبت بزرگترین به آن، داستانیست برای خود،   زیرا وزن این سنگ هنگامی که از وطن اصلی آن (هند) به برتانیه برده شد ، بالغ بر  190.3  قیرات بود.
در حالی که یک سنگ دیگر همزمان آن به نام (دریای نور) که اکنون جزئی از جواهر دولت ایران می باشد،   دارای وزن ( 175-195 ) قیرات است.
همچنان سنگ سومی به نام (الماس ارلوف) نیز به وزن  189 قیرات منحیث برخی از جواهر (کاترین بزرگ) در قصر (کرملین) ماسکو، قرار دارد

اسم مرکب - صفتترکیب دری و عربی/al.maa-se-ko.he.noor/الماس کوه نور
Thundar

​بریښنا، د اورښت په وخت کې د منفي او مثبتو قطبونو له لگیدلو په ډیره بیړه د وریځو په منځ کې څرگندیږي 

 

یکوع جریان برقی که در اثنای باران درآسمان پدید می آید​

اسمدری/al.maa.sak/الماسک
؟؟؟  

​اَلمُثَنا- کاپی دوم از از هر مکتوب، نوشته و یا سند،  نسخهٔ مکرر

اسم - صفتعربی/al.mu.sa.naa/المثنی
Fatal, deadly

​دردونکی، رنځونکی

 
ترکیب عربی و دری، به معنی درد آور - دردناک - رنج دهنده - عذاب کننده. / هاشمیان
صفتترکیب دری و عربی/a.lam.naak/المناک
Aluminum

​یو ډول فلز دی چې عام خلک  /ارمونیه/ ورته وايي، لږ وزن لري او د لوښو په جوړولو او ځینو نورو برخو کې هم کې ډیر کارول کیږي.

​تاریخچه کشف الومنیم - «فردریک وهلر» بطور کلی به الومنیم خالص اعتقاد داشت. اما این فلز دو سال پیشتر به‌وسیله «هانس کریستین ارستد» شیمیدان و فیزیکدان دانمارکی بدست آمد. در روم و یونان باستان این فلز را به‌عنوان ثابت کننده رنگ در رنگرزی و نیز به‌عنوان بند آورنده خون در زخم‌ها بکار می‌بردند و هنوز هم به‌عنوان داروی بند آورنده خون مورد استفاده‌است. در سال ۱۷۶۱، «گویتون دموروو» پیشنهاد کرد تا الیوم را آلومین بنامند.

-الومنیم عنصری کیمیای در گروه بورون با عدد اتمی ۱۳ و نماد Al است. این عنصر یک فلز نرم، نقره ای و چکش‌پذیر است که سومین عنصر فراوان و فراوان‌ترین فلز در پوسته کره زمین است. آلومینیوم خالص به دلیل واکنش‌پذیری بسیار بالای خود بسیار به ندرت به طور طبیعی یافت می‌شود به صورت ناخالص در سنگ‌های معدنی مختلفی وجود دارد. بیشتر الومنیم دنیا از سنگ بوکسیت به دست می‌آید

-درزبانهای لاتین /المونیم/ و در زبان دری /ارمونیه/ گویند- یکنوع فلزیست که از آن دیگ و کاسه و قاشق و ظروف ارمونیه ای میسازند - چونکه المونیوم یک فلز سبک میباشد، درساختمان اشیای صنعتی مختلف بکار میرود. / هاشمیان​

اسم ذاتلاتین/al.moon.yam/المونیم
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​فردی اگر جنسی را از کسی بگیر و باز نگرداند گویند الم و سلمش کرد

اصطلاح عامیانهدریالم و سلم
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​صاف، زلال، روشن، بی آلایش ودرخشان را گویند

اصطلاح عامیانهدریالماسی
جغرافیه
شرحمعرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

منابع آبى ‏افغانستان با درنظر داشت جغرافياى طبيعى و موقعيت کوه هاى آن به سه ‏حوزه آبى ذيل تقسيم نموده ميشود:
۱- حوزه آبى پامير وشمال هندوکش، ‏
۲- حوزه آبى جنوب هندوکش وسفيدکوه،
۳- حوزه آبى هلمند وهريرود.‏

3-در حوزه آبى سوم( هلمند وهريرود) : رودخانه های متعددى در جريان ميباشند که اين ‏درياها عمدتاً از دامنه هاى کوه بابا در مناطق مرکزى کشور سرچشمه ميگيرند. ‏دراين حوزه آبى هم استفاده از آب رودخانه هاى آن به تناسب نياز هاى محيطى محدود ‏بوده و اين آبها بدون استفاده پس از طى مسافت نسبتاً طولانى در خاک افغانستان، ‏وارد کشور ايران شده و مناطق وسيعى را در ولایات های سيستان و بلوچستان ‏وخراسان آنکشور آبيارى مينمايند.‏
‏هلمند وهريرود مهمترين رودخانه هايى ميباشند که درين حوزه آبى ‏درجريان هستند که ما دراينجا بنابر اهميت سياسى و اقتصادى آنها هريکى را ‏به صورت جداگانه و به صورت مختصر مورد بررسى قرار ميدهيم.

رود غور و رود مالمند و رود زرمردان از معاونين مهم فراه رود به حساب مي آيند.
رود غور داراي حوزه آبگير 7220 كيلومتر مربع و رود مالمند داراي حوزه آبگير 1420 كيلومتر مربع و رود زر مردان داراي حوزه آبگير 1090 كيلومتر مربع مساحت مي باشند.
 
معاونين فراه رود كه در ارتفاعات (1500- 2000 متر) واقع شده اند مقدار آب فراه رود را بالابرده جمعاً شامل 21000 كيلومتر مربع حوزه آبگير ميباشد كه 70 فيصد حوزه آبگير فراه رود را تشكيل مي دهند. متباقي حوزه آبگير فراه رود در اراضي هموار 9000  كيلومتر مربع بوده كه چندان حايز اهميت نيست ، زيرا بعضي اوقات در اين رقبه معاونين آن فاقد آب مي باشد و يا گاهي هم بصورت نوبه يي و مؤقت در فصل بهار داراي مقدار حداقل آب بوده و به منظور زراعت از آن استفاده مناسب صورت نمی گیرد.
زمين هاي زراعتي ايكه توسط فراه رود آبياري مي شود معادل 59200 هكتار بوده قسمت بيشتر آن در ساحل راست فراه رود موقعيت دارد.
دریادریا غور- مالمند- زرمردان
 

​دشتی است در شمال قره باغ مربوط حکومت اعلی پروران كه سرك قره باغ و چهار یکار از بین آن عبور نموده و سرکی هم از آن به طرف بکرام رفته است و بین ۶۹ درجه ۹ دقیقه ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه ۵۲ دقیقه ۱۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

دشتدشت باغ عالم
 

​علاقه داری درجه اول مربوط حکومت درجه اول پنبتونکوت و از ملحقات حکومت اعلی میمنه بوده بر خط ۶۴ درجه - ۲۷ دقیقه - ۳۶ ثانیه و ۶۴ درجه - ۳۹ دقیقه - ۵۲ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۵ درجه - ۴۵ دقیقه - ۱۱ ثانیه و ۳۵ درجه - ۵۰ دقیقه - ۱۴ ثانیه عرض البلد شمالی موقعیت دارد این علاقه بین معبر عمومی میمنه و در وسط میمنه و حکومتی درجه ۳ قیصار واقع شده و در (۲۵) کیلومتری پنبتونکوت کائن می باشد. حدود آن از طرف شمال شرق به مركز حکومت اعلی میمنه و از سمت جنوب غرب به حکومت درجه ۳ قیصار و از ناحیه جنوب شرق به پنبتونکوت احاطه شده است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

علاقه داریعلاقه داری المار
 

​قریه ایست در علاقه داری درجه ۳ آب بند مربوط حکومت درجه اول مقر که متعلق حکومت اعلی غزنی بوده تقریباً از علاقداری ۴،  ۱۷ کیلومتر و از مرکز حکومت محلی ۱۷، ۴ کیلومتر مسافه دارد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ المره
 

​قریه ایست که به فاصله ۲۹ کیلومتر در جنوب قريه متون متصل سرک در علاقه خوست (مربوط ولایت جنوبی) کائن بوده و به خط ۶۹ درجه – ۴۴ دقیقه - ۱۲ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۳ درجه - ۱۵ دقیقه - ۲۸ ثانية عرض البلد شمالی واقع می باشد. این قریه به نام میر نادر شاه خان کند کمشر که در جنگ زمرگ پسر ببرک خان کشته شد تسمیه گردید. چه نامبرده درین جنگ مصدر شجاعت و خدمت قابل قدری گردید. از اهالی کوه دامن شمالی و صاحب منصب برجسته بود. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ المره میرنادرشاه کوت
 

​قریه ایست که به فاصله ۴،  ۱۷ کیلومتر در حکومت درجه ۳ غورک مربوط حکومت درجه ۳ خاکریز واقع و از توابع ولایت (قندهار) می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ المه

​ در علاقه المار مزاراتی نیز وجود دارد که زیارتگاه اهالی آندیار واقع شده و اسامی اوشان بدین قرار است اول (اومکی بابا) که مرقد مذکور در سر راه میمنه و المار می باشد.

دوم (خواجـه الـمـار) کـه مرقدشان در نزدیک (دره قرائی المار) واقع شده.

سوم (آخند بابا) که مرقد آن در قریه خدای همت  بنا یافته است.

چهارم (تربت جان) در حصه (بخارائی قلعه المار) وقوع دارد که بالای مقابر آنها گنبد های خشتی تعمیر گردیده بر علاوه زیارت  های دیگری که به نام  های (بابا عارف خاک)،  شهیدان خواجه پای)،  (آق خواجه)،  (اسحاق خواجه)،  (روشنائی)،  (بی بی آئینه)،  (بی بی تخته)،  (بی بی حور)،  (بی بی در،  (خواجه يلغوز عطاجان) و استاد صاحب مسمی اند در آنجا موجود است.

 آب و هوای این منطقه معتدل و خاک آن مستعد و حاصل خیز است تپه  های خاکی و دشت های وسیعی دارد که در آن جلگه ها و مال چر های زیادی موجود است على الاكثر زمین های این حصه للمی و کمتر آن آبی، است برفها و باران های که به موقع می بارد عامل مهمی برای تولید و تکثیر نباتات بوده علف زار های اینجا تا نزدیک زمستان دوام می کند در دامنه کوها وسیعی صورت میگیرد. و تپه  های بلند خاکی این حصه که غالباً برای زراعت للمی اختصاص دارد،  کشت للمه به پیمانهٔ وسیعی صورت می گیرد.

 در مرکز و اکثر قریه جات مربوطه المار درخت های، سیب، شفتالو،  چهارمغز زرد آلو، بھی، انگور، خربوزه بادرنگ و از اشجار غیر مثمر مثل بید و چنار تربیه می شود. بعضی نباتات طبی نیز درین منطقه می روید. حیات مالداری اهالی نسبتاً خوب بوده و در صحرا های وسیع و سرسبز آنجا حیوانات اهلی را که از آنها برای قلبه و غیره کار گرفته می شود نیز تربیت می نمایند.

دریائی که به دریای (المار) مسمی می باشد از سطح مرتفع جنوبی که به نام تیر بند ترکستان یاد می شود،  سرچشمه گرفته از جنوب به طرف شمال در جریان است از حصه (قرائی) داخل وادی المار گردیده در منت های وادی های دولت آباد میمنه در مصب دریائیکه به (شور دریا) شهرت دارد با رود تگاب می آمیزد.

درین منطقه جلگه وسیعی به نام (جلگهٔ المار) وجود دارد که به فاصله (۱۷ الی ۲۳) کیلو متری این جلگه،  دره  های کوچک کوچکی واقع شده و به نام دره  های (قرائی) یاد می شود،  آب این جلگه از حصه قرائی منبع گرفته به تنگی المار واصل و از آنجا بین اراضی،  کشاورزان آن حصه انقسام می یابد. این تقسیمات بر اساس معیار جریبی داخل دفتر گردیده و هر یک مطابق جریبی و مالیه دهی خود حصه از آن اخذ، می نماید دره که به نام (تنگی المار) یاد می شود و دو طرف آنرا کوه  های سنگی احاطه کرده و عرض آن تخمین (۷۰ الی ۱۰۰) متر است و دهن این دره برای امکان احداث یک بند اساسی موقعیت خوبی دارد که در صورت ساختن این بند دشت المار به وجه احسن آبیاری شده در تزئید پیداوار زراعتی آن مؤثر ثابت می شود. قریه (قرائی) از حيث داشتن دره  های شاداب و کوه های بلند شهرت به سزا داشته آهو و کبک بیشتر در آنجا پیدا می شود و هم وادی های طرف شمال علاقهٔ المار که نزدیک سرحد واقع شده است شکارگاه مناسبی برای شکار آهوان است.

در المار چشمه سار های متعددی وجود دارد که چندین چشمۀ موملائی در (قرائی) مربوط المار موجود بوده و به طرف شرق (آقسوی) متعلق حکومت درجه (۲) بلچراغ جریان می یابد و بر علاوه معادن سنگ، رخام، مرمرّ گاز و سرب نیز در قرائی پیدا می شود.

چشمه دیگریکه مشهور به چشمه (خواجه پیچا قلی بوده) مربوط المار است نیز در (قرائی) وجود داشته و آب آن از زمرهٔ چاه های (آرتزین) بشار آورده است که همیشه در حالت فوران بوده و مزه آن تلخ و خیلی ناگوار می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

​الماردارای یکی از لوی ولسوالی های است که در آن یک قلعه تاریخی و یکعده قریه جات و خانه ها و یک باب مکتب ابتدائی و دکاکین متعدد و یک بازاز نسبتاً منظمی است که در حوزۀ خود مرکزیت داشته از حيث تجمع اهالی گرد و نواح و عرضۀ اموال و اشیاء قابل اهمیت شمرده می شود. قریه جات مشهور مربوطه این علاقه حسب ذیل است:

 قریۀ فلچ لی،  قریهٔ صرفه علی،  قریۀ نغیلی بالا،  قریه نغیلی پایان،  چلغک،  قریه یتی اروق،  قریۀ تور داغ قلعه،  قریه چویمت،  قریۀ قره غیولی،  قریه تربت،  قریه بخاری قلعه،  قریه میرشادی،  قریۀ متفرقۀ میرشادی،  قریه دیوانه خانه،  قریه جیلگلدی،  قریه قره تنه،  قریه آخند بابا،  قریه چغاتک،  قریۀ شوران،  قریۀ خدای همت،  قریه آق عرب غلبله،  قریه کبوترخان،  قریۀ بیش قره،  قریه بادغیسی،  قریه برخمان،  قریۀ گاوجان،  قریهٔ کته خان،  قریۀ کله لیک،  قریه صیاد گاو جان،  قریهٔ رویزبالا،  قریهٔ رویزپایان،  قریه دالان،  قریهٔ ری ابدال،  قریۀ ده سبز،  قریه چوبکی،  قریه شورخال، قریه قبرغه،  قریۀ خدایار،  قریه بی بی لوی و قریهٔ خوش بائی.(قاموس جغرافیای افغانستان)

لوی ولسوالیقلعهٔ المار دارای
حقوق و قضاء
شرحتعریفمنبع قانونتلفظعنوان

​دفترکمیشنر عالی ملل متحد برای حقوق بشر(OCHR) وظیفه دارد تقنین و رعایت حقوق بشر توسط دول عضو را نظارت، تبلیغ و حمایت نماید. دفتر مرکزی این دفتر در ژنیو مستقر است

​حقوق بشر بین الملل (IHRL) شاخهٔ از علم حقوق است که شالودهٔ آنرا اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر(۱۹۴۸)، کنوانسیون بین المللی حقوق مدنی وسیاسی(۱۹۷۶) و کنوانسیون بین المللی حقوق اقتصادی، اچتماعی وکلتوری(۱۹۷۶) تشکیل میدهند. چند کنونسیون دیګر بعدأ به بدنهٔ حقوق بشر بین الملل افزوده شده اند. مواد این اسناد مهم بین الملل زمانی ضمانت اجرائی پیدا میکنند که در قوانین داخلی تقنین شوند 

سائر منابعhu.qo.q.e.ba.sha.re.bai.nu.l.me.la.lحقوق بشر بین الملل

​کنفرانس هاگ برای حقوق بین الملل خصوصی از سال ۱۸۹۳ بدینسو موجود بوده تنها بعد از تصویب اساسنامه اش در سال ۱۹۵۱، بیش از  ۳۸ کنوانسیون را درموارد مختلف ساحهٔ کار خویش به تصویب وانفاذ رسانیده است

​مجموعهٔ کنوانسیون ها، قوانین مودل، قوانین ملی، رهنما های حقوقی وسایر اسنادی  است که آن حقوق مدنی و تجارتی اشخاص را که دارای عنصر بین المللی باشد، از نظر  قوانین (ماهوی وشکلی) قابل تطبیق و محکمه ذیصلاح تنظیم میکند 

سائر منابعhu.qo.q.e.bai.nu.lme.la.le.khu.so.siحقوق بین الملل خصوصی

​اگر چه مؤسسهٔ ملل متحد وسایل فزیکی تطبیق اجباری حقوق بین الملل را ندارد اما شورای امنیت این مؤسسه میتواند برای مقابله باتخلفات صریح حقوق بین الملل اقدامات عملی را به کمک دول عضو  رویدست گیرد 

​مجموعهٔ ضوابط (قواعد، قوانین و مقررات) ایست که روابط تابعان حقوق بین الملل (دولتها و سازمانهای بین المللی) را با یکدیگر در عرصهٔ بین المللی نتظیم میکند. علاوه بر معاهدات و میثاق های چند جانبهٔ قبلی، منشور ملل متحد وده ها کنوانسیون، موافقتنامه و اعلامیه که در چوکات ملل متحد نافذ شده اند، شالودهٔ حقوق بین الملل را تشکیل میدهند

سائر منابعhu.qo.q.e.bai.nu.l.me.la.le.om.om.iحقوق بین الملل عمومی
قاموس بایوگرافیکی افغانستان
نوع محتوامعلومات مکملترترجمهٔ دریبیوگرافی مختصرتصویراسم
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​عبدالمنان دردمند فرزند ملا سید احمد درسال ۱۹۱۶درولایت پکتیا «باجوړ» [[4]] چشم به جهان ګشوده است. تعلیم شخصي و خصوصي را به سررسانیده بود ودر «الجهاد» [[5]] امردیپارتمنت پـښـتو بود. در ۱۹۴۱ به کابل آمد، ولی از طرف اکادمی پـښـتو به هرات فرستاده شد تا در انجا به مامورین رسمي زبان پـښـتو تدریس نماید. در ۱۹۴۳در هرات معاون مدیر اتفاق ِ اسلام ومحرر ان بود. در ۱۹۴۷در فراه مدیر اخبار سیستان ومحررو در ۱۹۵۱در پکتیا مدیر اخبار «وړانگه» بود. در ۱۹۵۳درکابل در اکاډیمۍ پښـتو مدیر بود. و مسول مدیرمجله کابل نیز بود. در ۱۹۵۳در کابل ښاروالۍ مدیر مجله پامیر شد. در ۱۹۵۸در کابل راډیو عضو مدیریت نشرات بود. در ۱۹۵۹معاون مدیر روزنامه هـېـواد مقرر شد. در ۱۹۵۹در هرات مسؤول مدیر اتفاق ِ اسلام. ودر ۱۹۶۱در راډیو آمر پروگرامهای پشتو ګردیدودر۱۹۶۳در وزارت سرحدات وقباﺌـیل مدیر تبلیغات شد

مترجم دری:  پوهاند محمد بشیر دودیال.

​عبدالمنان دردمند د ملا سید احمد زوی په ۱۹۱۶ز کال کې د پکتیا په «باجوړ» [ ] کې زېـږېـدلی دئ. شخصي او خصوصي زده کړې ﺌـې کړې وې.  د «الجهاد» [ ] د پـښـتو دیپارتمنت غړی. په ۱۹۴۱ز کال کې کابل ته راغی خو د پـښـتو اکاډیمۍ له پلوه هرات ته واستول سو چې هلته رسمي مأمورینو ته پـښـتو تدریس کړي. په ۱۹۴۳ز کال کې په هرات کې د اتفاق ِ اسلام مرستیال محرر. په ۱۹۴۷ز کال کې په فراه کې د سیستان د ورځپاڼې محرر. په ۱۹۵۱ز کال کې په پکتیا کې د «وړانگې» مدیر. په ۱۹۵۳ز کال کې په کابل کې په پـښـتو اکاډیمۍ کې د پښـتو دیپارتمنت مدیر. په کابل کې د کابل مجلې مدیر. په ۱۹۵۳ز کال کې د کابل ښاروالۍ د پامیر د خپرونې مدیر. په ۱۹۵۸ز کال کې په کابل راډیو کې د څـېـړنو د مدیریت غړی. په ۱۹۵۹ز کال کې په کابل کې د هـېـواد د ورځپاڼې مرستیال مدیر. په ۱۹۵۹ز کال کې په هرات کې د اتفاق ِ اسلام مسؤول مدیر. په ۱۹۶۱ز کال کې په کابل راډیو کې د پـښـتو پروگرامونو مدیر. په ۱۹۶۳ز کال کې د سرحداتو او قباﺌـیلي چارو د ریاست د تبلیغاتو مدیر.

لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

 دردمند عبدالمنان
قاموس بایوگرافیکی افغانستانملک خان شخصیت ملی، وزیر مالیه و کفیل وزارت اقتصاد  

​په ۱۹۱۴ز کال کې په لوگر کې زېـږېـدلی دی؛ د عبدالرحیم زوی؛ (د لوگر د کوزې درې عبدالرحیمزي ادرام زي تلفظ کـېـږي). په تورکیې کې ﺌـې د وسله وال ځواک لپاره د لوژیستیک د افسر په توگه زده کړې کړي دي. په ۱۹۵۳ز کال کې د مالیې وزیر. په ۱۹۵۶ز کال کې د امریکا متحده ایالاتو ته د لیدنې لپاره وبلل سو. په ۱۹۵۷ز کال کې (له باندنیو ځواکونو سره په همکارۍ د یوې کودتا په تور) زنداني سو. له زندان څخه له راوتلو ﺌـې انکار وکړ ان کله چې په ۱۹۶۳ز کال کې کله چې داؤود له دندې لیرې سو دی بیا هم له زندانه نـﮥ راووت او ټینگار ﺌـې کاوﮤ چې داؤود باید محکمه سي. په ۱۹۷۸ز کال کې کله چې مارکسیستانو واک ونیو دی له زندانه راووت خو د مارکسیست رژیم یو منتقد پاتې سو. په ۱۹۸۲ز کال کې وفات سو. ورور ﺌـې ډاکټر عبدالاحمد په ویانا کې تحصیلات کړي دي او له ۱۹۵۰ز کال را په دېخوا هماغلته ژوند کوي.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

عبدالملک عبدالرحیم زی (مشهور به ملک خان) فرزند عبدالرحیم خان در سال ۱۹۱۴م در گمران ولایت لوگر چشم به جهان گشود. ملک خان مکتب را در لوگر خوانده و در کابل داخل اداره استخبارات شد. وی به تشبث شخصی شامل یک کورس محاسبه شده و نسبت انجام کاری مورد توجه داود خان که در آن زمان وزیر دفاع بود، قرار گرفت. داود خان وی را به حیث مدیر لوازم مکتب حربیه مقرر نمود.
ملک خان با استفاده از یک بورس تحصیلی در کشور ترکیه به تحصیل در رشته لوژستیک (لوازم) حربی پرداخت و بعد از عودت به وطن ابتدا به حیث معاون و سپس به حیث رئیس لوژستیک وزارت حربیه تؤظیف شد.
در آنزمان در مکتب حربیه استادان ترکی حضور داشتند و چون ملک خان با لسان و طرز تدریس استادان ترکی آشنا بود، زمانی که معلم غیرحاضر می بود، وی به تدریس شاگردان می پرداخت.
سیستانی

رحیم زی عبدالملک
قاموس بایوگرافیکی افغانستانعبدالملک عبدالرحیم زی وزیر اقتصاد ملی)سرپرست ( طی سالهای ۱۳۳۲ - ۱۳۳۳ در کابینۀ سردار محمد داؤد صدر اعظم 

عبدالملک عبدالرحیم زی پسر مرحوم عبدالرحیم در سال ١٢٩٣ در دهکده شاداب گمران لوگر که در ۳۰ کیلومتری کابل موقعیت دارد، متولد و پس از ختم تحصیلات ابتدائی در داخل کشور، عازم ترکیه گردیده، تحصیلات عالی را در پوھنځی لوازم ترکیه، و لوژستیک را در اکادمی ترکیه تکمیل نمود. عبدالملک عبدالرحیم زی با وجود آنکه رشتۀ اصلی شان نظامی بوده و درمسلک اصلی و قدم بقدم تا رتبه فرقه مشری ثانی (برید جنرال  ) رسید،  (Degree )  دیگری را در رشته اداره عامه از ایالات متحده امریکا بدست آورد.

عبدالرحیم زی بشکل کتاب، رساله و مقاله درموارد اموراداری، لوازم (لوژستیک موجوده  ) آثار زیادی دارند. طور مثال ...

رحیم زی عبدالملک
قاموس بایوگرافیکی افغانستانمعرفی وزرای تجارت در قاموس کبیر افغانستان 

​        عبدالمجید زابلی فرزند عبدالحکیم تره کی در سال ۱۲۷۱هجری شمسی (١٨٩٢ ) در شهر باستانی هرات دیده به جهان گشود.
        موصوف تعلیمات ابتدائی و عالی خود را در ولایت باستانی هرات به اتمام رسانیده و چون پدرش در شهر های تاشکند، بخارا و مشهد تجارت داشت، تحصیلات عالی را در تاشکند به پایان رسانید.
        عبدالمجید زابلی در دورۀ امانی وظایفی را برای یک مدت کوتاه در مستوفیت و گمرکات انجام داده و جهت تحصیلات عالی به تاشکند رفت و پس از آن، از همان جا به مسکو و المان سفر نمود.
       عبدالمجید زابلی در هنگام اقامت خویش در مسکو منزل رهایشی خود را به سفارت افغانستان واگذار کرد و سفارت افغانستان در آن جابجا شد.
وی در هنگام بازگشت به کابل همکاری را با مطبوعات آغاز نمود ودر جریدۀ امان افغان، مقالاتی را در مورد تجارت افغانستان به نشر رسانید.  

زابلی عبدالمجید
قاموس بایوگرافیکی افغانستان  

​عبدالمجید سراج د امیر حبیب الله خان زوی (او د ډاکټر ابراهیم مجید سراج پلار). تحصیلات ﺌـې په فرانسې کې کړي دي. د حبـیـب الله کلکاني پر ضد یوې توطـﺌـې کې ښکـېـل وو چې دی او ورور ﺌـې د ۱۹۲۹ز کال په دوبي کې اعدام سو.

لیکوال: لودویگ آدمک

ژباړونکي: رحمت آریا

سراج عبدالمجید
قاموس بایوگرافیکی افغانستان  

​په ۱۹۳۹ز کال کې د کوهستان په کلکانو کې زېـږېـدلی دئ. پلار او نیـکـﮥ ﺌـې غرغره سول او دی شپږ کلن وو چې له خپلې ټولې  کورنۍ سره کندهار ته تبعید سو. تر نهم ټولگي پورې ﺌـې د امانیې په لیسې کې زده کړې وکړې. په ۱۹۵۳ز کال کې ﺌـې د یوﮤ شاعر او لیکوال په توگه شهرت وموند. له ۱۹۵۸ تر ۱۹۶۳ز کال پورې د سیاسي فعالیتونو له کبله مخفي کـېـدلو ته اړ سو. مجید کلکانی د ۱۹۶۰ز لسیزې په دوهمې نیمايي کې د ډیموکراتیک غورځنگ یو له ټینگو ملاتړو څخه وو. دی د شعلـﮥ جاوید یو له بنسټ ایښودونکو څخه دئ. په ۱۹۶۸ز کال کې یو ځل بیا مخفي کـېـدلو ته اړ سو.
د داؤود د واکمنۍ پر مهال د یو میلیون افغانیو جایزه ﺌـې پر سر ایښودل سوې وه چې که چا دولت ته په لاس ورکړ؛ خو دی په دې بریالی سو چې ونـﮥ نیول سي. وروسته له دې چې مارکسیستانو واکمنۍ په لاس کې واخیسته عبدالمجید کلکاني د (سازمان ِ آزادي بخش ِ مردم ِ افغانستان) ساما او د (جبهـﮥ متحد ملي افغانستان) د سازمانونو بنسټونه کښـېـښودل. د ۱۹۸۰ز کال د فبرورۍ د میاشتې په ۲۷ نـېـټې ونیول سو او وروسته اعدام سو.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

کلکاني عبدالمجید