​الفاظ در اصول- در علم اصول دو گونه مباحث مطرح شده است. مباحث مربوط به الفاظو مباحث مربوط به دلایل عقلی. در طی هر یک از این دو قسم، اصول و قواعدی مربوط به آن قسم بنیان نهاده شده است که به همین مناسبت به عنوان همان قسم اشتهار یافته است . این اصول و قواعد بر دو نوع است- اصول لفظی و اصول عقلی.  اصول لفظی اصولی است که به لفظ ارتباط دارد مانند اصالة الحقیقه و اصالةالعموم و اصالةالاطلاق.

اصول عقلی اصولی است که عقل بی آنکه به لفظی استناد کند پیروی و اجرای آنها را در مقام عمل لازم میداند. این اصول (به جز استصحاب که عقل دربارۀ آن حکمی ندارد) از لحاظ اینکه متوقف بر لفظ و مربوط به آن نیست به نام اصول عقلی خوانده شده و از لحاظ اینکه برای جلوگیری از سرگردانی در مقام عمل بنیان نهاده شده است یعنی به مرحلۀ عمل مکلف ارتباط دارد به نام اصول عملی مشهور گردیده است . مهمترین اموری که در مباحث الفاظ مورد بحث قرار می گیرد طوری که صاحب کفایه آورده است عبارتند از-وضع، طبعی بودن صحت استعمال لفظ در معانی متناسب با موضوع طبعی بودن یا وضعی بودن آن، صحت اطلاق لفظ و ارادۀ نوع یا مثل یا شخص از آن، الفاظ برای معانی من حیث هی هی وضع شده نه از حیث مراد بودن، وضع مرکبات، علائم حقیقت و مجاز از قبیل تبادر و غیر ه، احوال پنجگانه یعنی تجوز، اشتراک، تخصیص، نقل و اضمار. و حکم تعارض آنها. حقیقت شرعیه، صحیح و اعم ، اشتراک ، استعمال لفظ در بیشتر از یک معنی ، مبحث مشتق و متعلقات آن . سپس صاحب کفایه مقاصد پنجگانۀ مباحث الفاظ را می آورد و در آنها از این امور بحث میکند-  اوامر، نواهی ، مفاهیم، عام و خاص، مطلق و مقید و مجمل و مبین . و همچنین در بیشتر این مقاصد باز فصول و مباحثی را عنوان میکند و در پیرامون آنها به گفتگو میپردازد بدین قرار

- 1 - مهمترین فصول و مباحث مقصد  نخست -معنی مادۀ «امر» و بحث از اتحاد طلب و اراده، معنی حقیقی صیغه ٔ امر، دلالت جملۀ خبری بر وجوب، اقتضاء اطلاق صیغۀ امر نسبت به وجوب توصلی و تعبدی و همچنین نسبت به وجوب نفسی عینی و تعینی، امر بعد از حظر، مرّه و تکرار، فور و تراخی، اجزاء، مقدمۀ واجب، امر بشئ اقتضاء نهی از ضد (قاعده ٔ ترتب در این مبحث است)، امر آمر با علم وی به انتفاء شرط، واجب تخییری و کفائی و موقت و غیر آن

- 2 - مهمترین مباحث مقصد دوم - حقیقت مدلول ماده و صیغه ٔ نهی، اجتماع امر و نهی، نهی از شئ نسبت به اقتضا فساد

- 3 - مهمترین مباحث مقصد سوم - تعریف مفهوم ، مفهوم جملۀ شرطیه، مفهوم استثناء، لقب،  عدد و ادوات حصر

- 4 - مهمترین مباحث مقصد چهارم -تعریف عام و  خاص ، الفاظ و صیغ عموم ، حجت بودن عامی که تخصیص در آن راه یافته، اجمال مخصص، عمل به عام پیش از فحص از مخصص، خطابات شفاهی، مفهوم مخالف و موافق نسبت به تخصیص، حکم استثناء در صورتی که پس از چند جمله وارد باشد، تخصیص کتاب بخبر واحد، حکم خاص نسبت به عام متخالف (از لحاظ ناسخ یا منسوخ یا مخصص بودن )

- 5 - مهمترین مباحث مقصد پنجم - تعریف مطلق و مقید، مقدمات حکمت، مطلق و مقید متنافی، مجمل و مبین.