| پښتو | شرح | تعریف | منبع قانون | تلفظ | عنوان |
د حق العبد ادعا: هغه شخص چې له جرم څخه زیانمن
شوی دی، کولای شي حق العبدي او د
زیان د جبران دعويٰ له جزایي دعـويٰ
سره یوځای د هغې ابتدائیه محکمې پـه
وړاندې چې د جزایي قضیې څیړنه کوي،
اقامه کړي
| | شخصی که از جرم متضرر گردیده
است، می تواند دعوای حق العبـدی و
جبران خساره را توأم با دعوای جزائی
در پیشگاه محکمۀ ابتدائیۀ که به قضیۀ
جزائی رسـیدگی مـی کنـد، اقامـه
نماید
| قانون اجرآت جزائی افغانستان | ed.e.aa.ie.haq.ul.ab.d | ادعای حق العبد |
د حكم په صادرېدو كې خپلواكتوب: محکمه د قضيې د څیړنې په وخت كـې خپلواكه ده، خپل حكم د هغۀ قناعت پر بنسټ چې د هغې په وړاندې له مطروحه دلايلو څخه برابریږي، د قـانـون د حكمونو په حدودو كې صـادر وي. د محكمې په واسطه څیړنه او د حكـم صادرېدل، د قانون په وړاندې د قضيې د اړخونو د تساوۍ د اصل پـر بنـسټ د عدالت او ناپلوۍ له په پام كې نيولو سره، صورت مومي.
| | محکمه حین رسیدگی قـضیه مـستقل بوده، حکـم خـویش را بـر اسـاس قنــاعتی کــه از دلایــل مطروحــه نزد آن فراهم مـی شـود، در حـدود احکام قانون صادر می نمايد. رسیدگی و اصــدار حکــم توســط محکمــه براســاس اصــل تــساوی طرفین قضیه در برابـر قـانون بـا رعایـت عـــدالت و بیطرفـــی صـــورت می گیرد
| سائر منابع | | استقلالیت در اصدار حکم |
اهمال: چې بې مبالاتۍ او غفلت ته هم شاملیږي، عبارت دی له نه پاملرنې یا په هغه عمل کې نه مواظبت چې باید تر سره شي.
| | اهمال که شامل بی مبالاتی و غفلت نیز میگردد عبارتست از بی توجهی یا عدم مراقبت در عملی که باید انجام شود.
| قانون جزاء افغانستان | eh.ma.l | اهمال |
اهمال: چه بی مبالاتی او غفلت ته هم شاملیږی، عبارت دی له نه پاملرنې یا په هغه عمل کی نه مواظبت دی چې باید ترسره شي
| | اهمال: که شامل بی مبالاتی و غفلت نیز میگردد عبارتست از بی توجهی یا عدم مواظبت در عملی که باید انجام گردد
| قانون جزاء افغانستان | Eh.ma.l | اهمال |
دهغه شخص حالت چه د ذیصلاح محکمی د قطعی حکم په اساس د وارد شوی اتهام په برخه کی بیگناه پیژندل شوی وی
| | حالت شخصیکه به حکم قطعی محکمه ذیصلاح درقسمت اتهام وارده، بیگناه شناخته شود
| قانون جزاء افغانستان | bar.iul.zema | بری الذمه |
| | دفترکمیشنر عالی ملل متحد برای حقوق بشر(OCHR) وظیفه دارد تقنین و رعایت حقوق بشر توسط دول عضو را نظارت، تبلیغ و حمایت نماید. دفتر مرکزی این دفتر در ژنیو مستقر است
| حقوق بشر بین الملل (IHRL) شاخهٔ از علم حقوق است که شالودهٔ آنرا اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر(۱۹۴۸)، کنوانسیون بین المللی حقوق مدنی وسیاسی(۱۹۷۶) و کنوانسیون بین المللی حقوق اقتصادی، اچتماعی وکلتوری(۱۹۷۶) تشکیل میدهند. چند کنونسیون دیګر بعدأ به بدنهٔ حقوق بشر بین الملل افزوده شده اند. مواد این اسناد مهم بین الملل زمانی ضمانت اجرائی پیدا میکنند که در قوانین داخلی تقنین شوند
| سائر منابع | hu.qo.q.e.ba.sha.re.bai.nu.l.me.la.l | حقوق بشر بین الملل |
| | کنفرانس هاگ برای حقوق بین الملل خصوصی از سال ۱۸۹۳ بدینسو موجود بوده تنها بعد از تصویب اساسنامه اش در سال ۱۹۵۱، بیش از ۳۸ کنوانسیون را درموارد مختلف ساحهٔ کار خویش به تصویب وانفاذ رسانیده است
| مجموعهٔ کنوانسیون ها، قوانین مودل، قوانین ملی، رهنما های حقوقی وسایر اسنادی است که آن حقوق مدنی و تجارتی اشخاص را که دارای عنصر بین المللی باشد، از نظر قوانین (ماهوی وشکلی) قابل تطبیق و محکمه ذیصلاح تنظیم میکند
| سائر منابع | hu.qo.q.e.bai.nu.lme.la.le.khu.so.si | حقوق بین الملل خصوصی |
| | اگر چه مؤسسهٔ ملل متحد وسایل فزیکی تطبیق اجباری حقوق بین الملل را ندارد اما شورای امنیت این مؤسسه میتواند برای مقابله باتخلفات صریح حقوق بین الملل اقدامات عملی را به کمک دول عضو رویدست گیرد
| مجموعهٔ ضوابط (قواعد، قوانین و مقررات) ایست که روابط تابعان حقوق بین الملل (دولتها و سازمانهای بین المللی) را با یکدیگر در عرصهٔ بین المللی نتظیم میکند. علاوه بر معاهدات و میثاق های چند جانبهٔ قبلی، منشور ملل متحد وده ها کنوانسیون، موافقتنامه و اعلامیه که در چوکات ملل متحد نافذ شده اند، شالودهٔ حقوق بین الملل را تشکیل میدهند
| سائر منابع | hu.qo.q.e.bai.nu.l.me.la.le.om.om.i | حقوق بین الملل عمومی |
مخالفه راْیه: که چېرې د قضایي هیئت له غړو څخه یو د نورو قاضیانو له نیول شوي تصمیم سره موافقه رأیه ونلري، مکلف دی خپله
رأیه په اقليت سره په فیصله کې د حکم د نص له لیکلو وروسته، په مستدله توګه درج کړی
| | هرگاه یکی از اعضای هیأت قضائی
به تصمیم اتخاذ شدۀ سایر قضات رأی موافق نداشته باشد، مکلف اسـت رأی
خود را بعد از تحریر نـص حکـم، در فیصله به اقلیت، طـور مسـتدل درج در
نماید
| قانون اجرآت جزائی افغانستان | | رأی مخالف |
عالي شوري: د سترې محكمې عالي شوري، د سترې
محكمې له بشپړ هيئت څخه جـوړه، د هېواد د قضائيه قوې د تصميم نيونې د ډير
لوړ مقام په توګه ده
| | شورای عالی ستره محکمه مرکـب از
هیئت کامل ستره محکمه بوده، به حیث عالی ترین مقام تصمیم گیری قوۀ قضائیۀ
کشور می باشد
| سائر منابع | sho.ra.ie.aa.li | شورای عالی |
