Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعلومات مکملترمعلومات بیشترشرحمعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
Afghan
د افغانستان د ټولو پرگنو لرغونی ویاړلی نوم او په هېواد او نړۍ کې ددوی د ملي هویت د پېژند نوم او نښه ده. د افغان نوم په مساوي ډول له هر ډول قومي، دیني او مذهبي تړاو پرته د افغانستان ټولو اتباعو ته ویل کېږي. د اساسي قانون د حکم پر بنسټ هېڅ افغان پر بل افغان بر والی نه لري او ټول له مساوي حقونو برخمن دي.
په معاصر تأریخ کې د افغان د کلمې په هکله ډېرې لیکنې او شننې شوي دي. دغه نوم په شهنامې کې د آوه او آوه گان په بڼې راغلی دی. عمومي باور دا دای چې د افغان نوم د اسوه گان له نامه څخه راغلی چې د نجیبو اسپ سپرو معنی ښندي، چې وروسته اوه گان او افغان شوی دی.
ریشه یابی کلمهٔ افغان در پرتو اسناد تاریخی 
الف- مردمی که تابع کشور افغانستان باشند.به هویت (ملت افغان) نامیده میشود​.
ب - در امریکا کلمۀ افغان به شال یا لحاف بافتگی یا کرشنیلی اطلاق میشود که از تارپشمین به اشکال هندسی مربع یا لوزی بافته شده باشد
ج - به حیث نام مردانه و زنانه استعمال میشود، مثلاً محمد افغان - افغان محمد - افغان گل و قسم صفت استعمال میشود، مثلاً پسر افغان - دختر افغان - سید جمال الدین افغان. / هاشمیان

افغانستان مثل اکثر کشور ها، دارای اقوام مختلفه می باشد که تحت نام (افغان)  در تمام جهان منحیث ملت واحد شهرت دارد. و در بین جهانیان  به هویت افغان شناخته شده است​.
اسم خاص - صفتسانسکریت/af.ghaan/افغان
An expert on Afghan nation

​افغان پیژندنه، د افغان په باب علمي څیړنې او مطالعات

   

​تحقیق و مطالعه بالای نژاد و اقوام افغانستان بعد از 1960 میلادی شروع شده است. / هاشمیان

اسم مصدر مرکبترکیب دری و دری/af.ghaan.she.naa.see/افغان شناسی
Afghanistan

په مرکزي اسیا کې د یو هېواد نوم دی چې پلازمېنه یې کابل د څو حېوادونو د اتصال کړۍ ده، ۳۴ ولایتونه او ۳۶۴ ولسوالۍ لري

   

​افغانستان با نام رسمی جمهوری اسلامی افغانستان (به پشتو: د افغانستان اسلامی جمهوریت) کشور محصور در خشکی در آسیای مرکزی است.[۵] این کشور حدفاصل آسیای میانه، آسیای غربی و خاورمیانه و پایتخت آن کابل است. داریی۳۴ ولایت و ۳۶۴ ولسوالي می باشد.
برای معلومات مکملتر به بخش مسلکی  (جغرافیه) این قاموس مراجعه شود

اسم مکان - اسم مرکبدری/af.ghaa.nes.taan/افغانستان
An expert on Afghanistan (to have experties/knowledge of the country

​افغانستان پیژندنه، د افغانستان په باب علمي څیړنې او مطالعات

   

​یعنی شناخت افغانستان از طریق تحقیقات علمی بعد از سال 1960 میلادی شروع شده است

اسم مرکبترکیب دری و دری/af.ghaa.nis.taan. she.naa.see/افغانستان شناسی
Afghani
د افغانستان پولي واحد، هغه څه چې په افغانستان کې تولید شوي وي
   
درتلفظ عوام /اوغانی/ نام پول رائج در افغانستان که 100 پول یک افغانی میشود و سمبول آن «ا،ف» است - نام زبان پشتو - نام زنانه، مثلاً بی بی افغانی - به حیث صفت در ترکیباتی از قبیل نان افغانی - قالین افغانی - لباس افغانی - خربورۀ افغانی - سید جمال الدین افغانی-  غیرت  افغانی. / هاشمیان
اسم - صفتدری/af.ghaa.nee/افغانی
The translation unit of the Prime Minster office in Afghanistan in 19th century    

- اولین مدیر این شعبه عبدالله نام داشت و آن مرحوم تخلص خود را (افغان نویس) گذاشت - از او آثاری به جا مانده که یکی آن (کلمات عامیانۀ زبان دری ) است. - مترجم زبان پشتو - تخلض مردانه. / هاشمیان

​در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 یک مدیریت در دفتر صدارت افغانستان افتتاح شد که وظیفۀ آن ترجمه عرایض و مکاتیب از زبان پشتو به زبان دری و ترجمۀ فرامین صدارت به زبان پشتو به ولایات پشتو زبان بود

اسم فاعل - صفت - اسم مرکبترکیب دری و دری/af.ghaa. nee.na.wees/افغانی نویس
فارسی ایران به دری افغانستان
ملاحظاتاصطلاح دریعنوان

​لغت افغانستانی در زبان دری اصلاً منحیث یک طبعۀ افغانستان وجود ندارد. ولی در ایران مردم عام ایران به نسبت آگاهی کمتر از شناخت هویت یک افغان به مهاجرین افغان «افغانستانی» خطاب میکنند. استفاده از این لغت در حقیقت تفرقه افگنی، هویت زدائی و تهاجمات فرهنگی را به همراه دارد.

افغانافغانستانی
کتابخانه آثار علمی و تحقیقی (حبیبه)
نوع محتوادونلود / لینکملاحظاتنویسنده/ لیکوالبخشعنوان
تاریخی-اجتماعیدونلود/لینک

مختصری از کوشش های افغانها برای تشکیل دولت در هندوستان فارس و افغانستان

حسن کاکرتاریخیافغان افغانستان
تاریخی-اجتماعیدونلود/لینک

مجموعهٔ مقلات از مجلهٔ اوربند

سکن شده- 9,06 MB


عمرزی مصطفیتاریخافغان زمین
مقالات علمی، تحقیقی و ملیدونلود/لینک باری جهانیتحقیقیافغان شال
تاریخی-اجتماعیدونلود/لینک

​در زمینهٔ تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
اسکن شده ۱۲ میگابایت


عمرزی مصطفیسیاست و اجتماعافغان ها
تاریخی-اجتماعیدونلود/لینک

​قبل از جنگ سیمای زنده گی مدنی ملت افغان

عمرزی مصطفیاجتماعیافغان ها قبل از جنگ
تاریخی-اجتماعیدونلود

​نویسنده: مونت استوارت الفنستون
مترجم: محمد آصف فکرت
نظریات نمایندگان استعمار انگلیس در قبال افغانان
یادداشتهای الفنستون از برداشت هایش درافغانستان معلومات عمومی نویسنده در بارهٔ افغانان و خصوصیات اتنیک شان.

سایر نویسندگانتاریخافغانان جای، فرهنگ، نژاد
تاریخی-اجتماعیدونلود/لینک

​نویسنده: ظفرحسن آیبک
ترجمه وتحشیه: فصل الرحمن فاضل
افغانستان از سلطنت امیر حبیب الله خان تا صدارت سردارمحمدهاشم خان

سایر نویسندگانتاریخافغانستان از سلطنت امیر حبیب الله خان تا صدارت سردارمحمدهاشم خان
تاریخی-اجتماعیدونلود/لینک

​ژباړن: جاوید آفتاب

میر غلام محمد غبارتاریخ و سیاستافغانستان په یوه نظر
تاریخی-اجتماعیدونلود

​نویسنده: آنتینیو جیو ستوزی/  رویداد های تاریخ معاصر افغانستان از سقوط اولین جمهوریت تا سقوط حکومت داکتر نجیب الله
مترجم: اسدالله شفائی

سایر نویسندگانتاریخ و سیاستافغانستان جنگ، سیاست و جامعه
تاریخی-اجتماعیدونلود/لینک

چگونگی ایجاد پاکستان و نقش هند در این ماجرا
​نویسنده: محمد ولی

سایر نویسندگانسیاست و اجتماعافغانستان در استراتیژی هند و پاکستان
مختصات افغانستان
نوع محتوامعلومات مکملترشرحمعرفی مختصرتلفظاسم یا کلمه
خوراکه و نوشیدنی افغانی 
 

​خوراک آبدار که با گوشت، سبزیجات، هویج و امثال آن‌ها بپزند

 سوپ افغانی
مشروطه خواهانغلام محی الدین افغان   محی الدین افغان
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه 

​غیرت افغانی
به اهتمام عارف گذرگاه

​غیرت افغانی
به اهتمام عارف گذرگاه

/hoie.afg.hani/هوی افغانی
جغرافیه
پښتوشرحمعرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​افغانستان

​افغانستان سرزمینی کوهستانی و محاط بر خشکی است، و جز اردن تنها کشور خاورمیانه بشمار می‌آید که به دریا راه ندارد. مساحت آن ۶۵۲.۲۲۵ کیلومتر مربع و چهلمین کشور جهان از نظر مساحت به شمار می‌آید. طول مرزهای افغانستان حدود ۵۸۰۰ کیلومتر است، که شامل ۲۳۸۴ کیلومتر در شمال با جمهوری‌های تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان؛ ۲۲۴۰ کیلومتر از شرق و جنوب با جمهوری اسلامی پاکستان، ۷۳ تا ۹۳ کیلومتر مربع از سمت شمال شرقی از طریق تنگه واخان با استان مسلمان نشین سین‌کیانگ (سنجان) جمهوری خلق چین و ۸۵۵ تا ۹۳۰ کیلومتر در غرب با ایران (که ۶۱۹ کیلومتر آن با استان خراسان است). بیشترین فاصله شرق تا غرب افغانستان، از دره یولی ( شرقی ترین نقطه ) تا دهانه ذوالفقار ( غربی ترین نقطه ) ۱۲۴۰ کیلومتر، و شمال تا جنوب آن ، از نقطه خمیاب در ولایت جوزجان ( شمالی ترین نقطه ) تا کوههای چاکایی ( جنوبی ترین نقطه ) ۸۵۵ کیلومتر است و حداقل فاصله آن با آبهای آزاد جهان از طریق مرزهای جنوبی و پاکستان ۵۰۰ کیلومتر است.
معرفی ۳۴ ولایت و ۳۶۴ ولسوالي كشور

​​افغانستان با نام رسمی جمهوری اسلامی افغانستان (به پشتو: د افغانستان اسلامی جمهوریت) کشور محصور در خشکی در آسیای مرکزی است.[۵] این کشور حدفاصل آسیای میانه، آسیای غربی و خاورمیانه و پایتخت آن کابل است.  موقیعت جغرافیائی افغانستان:
افغانستان قلب تپنده آسیا بین 29 و 38 درجه عرض جغرافیائی و بین 29 درجه و 30 دقیقه و 28 درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 60 درجه و 30 دقیقه و 75 درجه و 50 دقیقه طول شرقی نصف النهار گرینویچ و در نیمکره شمالی – شرقی و در محدوده آسیای میانه واقع شده است. 

وغیرهافغانستان
قاموس بایوگرافیکی افغانستان
نوع محتواترجمهٔ دریبیوگرافی مختصراسم
قاموس بایوگرافیکی افغانستان

محـمد عمــر بـلـبـل ِ افغان فرزند بهادر خان در ۱۸۸۷م. در کنر(ولسوالی لالپور) چشم به جهان ګشوده است. به زبانهای عربی، دري و اردو تحصیلا خصوصي رافراګرفته بود. او اشعار "خپلواکۍ د جگړې" یا جنګ ازادی «بَزمي شعر» سرود، به همین دلیل و (را افغان بلبل یا بلبل ِ افغان مینامند. نخست پولیس سرحدي وبعد، دروزارت داخله مقرر شد. مدت زمانی زندانی سیاسي بود. در ۱۹۶۴م. عضو لویه جرگې بود. درهمین سال عضو سنا شد. در سال ۱۹۶۷م. وفات یافته است.

مترجم دری:  پوهاند محمد بشیر دودیال

​محـمد عمــر بـلـبـل ِ افغان د بهادر خان زوی په ۱۸۸۷ز کال کې په لالپورې کې زېـږېـدلی دئ. په عربي، پاړسي او اردو کې ﺌـې خصوصي زده کړې ترسره کړي دي. د "خپلواکۍ د جگړې" «بَزمي شعر» ﺌـې ووایـﮥ او په همدې پار ﺌـې د افغان بلبل یا بلبل ِ افغان لقب وگاټـﮥ. سرحدي پولیس، وروسته د کورنیو چارو وزارت ته راغی. د یوې مودې لپاره سیاسي بندي وو. د ۱۹۶۴ز کال د لویې جرگې غړی.  په همدې کال کې د سنا غړی. په ۱۹۶۷ز کال کې وفات سو.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آری

افغان عمــر بـلـبـل