Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
Mortar

​ډبرینه بغرۍ

اُغُر- کلمۀ دری، در اصطلاح عوام هاون سنگی - هاونی که از سنگ ساخته میشود - اونگ و هونگ نیز تلفظ شود، اونگ سنگی​

اسم آلتدری/u.ghur/اغر
Bias, njustness, inequity, preference

​ /غرض/ جمع بڼه: غوښتنې، موخې، مقصدونه

اَغراض- کلمۀ عربی، جمع/غرض/، به معنی خواست ها- حاجت ها- قصد ها - مقاصد

اسم جمع - اسم معنیعربی/agh.raaz/اغراض
Purposes, motives, motivations, grounds, reasons, points, basis, justificationss

​اغراضات، د غرض جمع ده. موخې، ارادې، قصد او نیتونه، مطلب او غوښتنې. خو که د غرض کلمه (د غین زور او ر او ضاد دواړه غړوندی ولري او ساکن ولوستل شي) نو بیا یی معنی د اوښ کمر بند او د غشي نښه ده

​اَغراضات جمع تانیث غرض می باشد. خواسته ها، غرض ها، اهداف و مقاصد، ارزوها، و نیت ها. ولی اگر کلمه غرض ( به فتحه غین و سکون را و ضاد) تلفظ شود در آنصورت معنایش نشانه تیر، کمربند و پیش بند شتر و یا کدام حیوان اهلی دیگر می شود.

اسم جمع - اسم معنیعربی/agh.raa.zaat/اغراضات
Exaggeration

افراط، اغراق، ډوبونه، مبالغه کول، ډوزې ویشتل

غرق‌کردن -  مبالغه‌ ناممکن کردن،  افراط و زیاده‌ روی در مدح کسی‌ یا چیزی، گزافه گوئی، اضافه گوئی بیش از حد.
آن است که از نگاه عقل ممکن باشد ولی عادتاً ناممکن و ناشدنی.
مثلاً: او آن چنان محو تماشای دیدن تصویر بود، که اگر تیر هم می آمد و به چشمانش می خورد، بسته نمی شد.
این سخن از نظر عقلی امکان دارد که کسی آن قدر حواسش به چیزی باشد،  که از اطرافش بی خبر باشد، ولی از نظر عرفی و عادتی غیر ممکن است زیرا دراین حالت به طور ناخودآگاه پلک به هم می خورد.
مثالي از سعدی:
ز دیدنت نتوانم که دیده بر دوزم
و گر معاینه بینم که تیر می آید
منظور سعدی آن است که زیبایی معشوق چنان او را محو کرده که اگر ببیند تیر هم به سوی او می آید، باز چشمانش را نخواهد بست.

می بینیم که تأثیر زیبایی این بیت و بیان حالات عاطفی و عاشقانه از راه اغراق چه قدر زیباتر و مؤثر تر از یک جملهٔ خبری و زبانی ست.
/ غوث زلمی
مصدر متعدی - اسم مصدرعربی/egh.raaq/اغراق
Exaggerate, overstate, magnify, enlarged or altered beyond normal proportions

​د مبالغې په ډول، د یو شي له حد نه ډیر ښه والی یا بد والی ویل 

ترکیب عربی و دری، به معنی مبالغه آمیز - گزاف - غلو​

صفتترکیب دری و عربی/egh.raaq.aa.mayz/اغراق آمیز
Excitement

د /اغراقات/ جمع بڼه: تر حد ډېر، مبالغ، غلو

​جمع اغراق، غلو ها، مبالغه ها، از حد و حدود گذشتن زیاد

اسم جمع - صفتعربی/egh.raa.qaat/اغراقات
The handle of mortar which ingredients are crushed or ground

​د بغرۍ (هاون) لاستی چې د هغه په وسیله په بغرۍ کې د نظر وړ شیان ټکول کیږي

ترکیب دری، به معنی دستۀ هاون - سنگ لوله ودرحدود 25-30 سانتی طویل که به حیث دستۀ هاون (اونگ) استعمال میشود ​

اسمترکیب دری و دری/u.ghur.sang/اغرسنگ
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

کسی که پیشانی او پیش برامده است
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریپیشانی اغر
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​ بسیار لاغری و ضعیف و کمجان
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریقاغروده / قاغ روده
جغرافیه
معرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​تپه ایست در جنوب غرب قلعه خانجک مانه در علاقه شین دند مربوط ولایت هرات که بین ۶۱ درجه  ۳۵ دقیقه  ۲۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه  ۳۷ دقیقه  ۲۴ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهتپهٔ تکلاغر

​دره ایست در علاقه حکومت درجه ۲ درواز که مربوط حکومت اعلی بدخشان می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

درهدرهٔ اغرام

​در تشکیل اداری عبارت از علاقه داری درجه اول است که مربوط حکومت درجه اول موسی قلعه از توابع حکومت اعلی گرشک که بین ۶۴ درجه ۳۴ دقیقه ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۵۷ دقیقه ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقع بوده شرقاً محدود است به حوزه حکومت درجه ۲ ده راهود، غربابه حوزه علاقه داری زمین، داور شمالاً به پسابند هرات و جنوباً به علاقه ده راهود این علاقه در تابستان بسیار گرم و در زمستان معتدل می باشد. زیرا؛ منطقه برف نمی بارد و بنابر اینکه زمین آن کوهستانی می باشد کشت و زراعت در آن کمتر درین می شود و منحصر به گندم جو و جوداری می باشد زراعت این منطقه تنها ذریعه چشمه سارها آبیاری می شود حیوانات اهلی آن عبارت است از، اسب گاو بز و گوسفند و پیداوار سر درختی آن تنها توت سیب زردآلو می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

علاقه داریعلاقه داری باغنی باغران

​ قریه ایست مربوط حکومت درجه ۲ درواز که متعلق حکومت اعلی بدخشان می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ اغرام

​قریه ایست به فاصله ۷ کیلومتر که به طرف جنوب حکومت دوشی متصل دره خواجه زاهد مربوط ولایت (قطغن) واقع و به خط طول البلد ۶۸ درجه - ۴۳ دقیقه - ۴۸ ثانیه مشرقی و خط ۳۵ درجه - ۳۵ دقیقه - ۲۶ ثانیه شمالی کائن می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ اغری سنگ

​قریه ایست به فاصله ۴۸/۵ کیلومتر در شمال قریه شهیدان در علاقه موسی مربوط حکومت اعلی گرشک که بین ۶۴ درجه ۵۵ دقیقه ۴۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۵۸ دقیقه ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ باغران

​قریه ایست مربوط حکومت درجه ۴ کهمرد متعلق حکومت اعلی پروان. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ تاغروری سنگ

​قلعه ایست به فاصله ۱۵ کیلومتر در جنوب قلعة السراج در علاقه حکومت كلان لغمان مربوط ولایت مشرقی که بین طول البلد ۷۰ درجه - ۱۳ دقیقه - ۵۱ ثانیه مشرقی و خط ۳۴ درجه - ۳۲ دقیقه عرض البلد شمالی واقع می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قلعهقلعهٔ اقرآباد (اغرآباد)

​موضعیست به فاصله ۵.۵ کیلومتر در شمال غرب قریه محمدجان در علاقه موسی قلعه مربوط حکومت اعلی گرشک که بین ۶۵ درجه ۱۲ دقیقه ۱۸ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۵۶ دقیقه ۳۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

موضعموضع باغران

​موضعیست در شمال قلعه نکشی در علاقه غورات مربوط ولایت هرات که بین ۶۵ درجه  ۴ دقیقه  ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۱۳ دقیقه  ۲۰ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

موضعموضع تکه باغر