الف- به معنی آب چشم - آب دیده - سرشک - قطره - در زبان دری در اصطلاحاتی از قبیل اشک افشاندن- اشک باریدن - اشک چکیدن - -اشک ریختاندن - اشک آور - اشک تمساح - اشک کباب (قطره های روغن که ازسیخ کباب میریزد) - گاز اشک آور وغیره استعمال میشود. ب- دندان دراز تر از دندان های دیگر - دز زبان عوام به معنی دندان سگ خصوصاً پیش دندان سگ که دراز تر میباشد - دندان فیل. / هاشمیان
چشم گریان، چشم اشکبار
مواد و یا وضعیت و حالتی که باعث گریه و یا ریزش اشک گردد، در صنایع نظامی نوعی گازی را پیدا کرده اند که چشمان را فوق العاده ملتهب ساخته و باعث ریزش اشک میگردد. ماده‌ای کیمیایی که برای متفرق کردن افراد در تجمعات یا کنترل شورش به کار می‌رود. این گاز باعث تحریک چشم‌ها، بینی و پوست میشود و اشک و ناراحتی ایجاد می‌کند.
د چل او مکر له مخې اوښکې تویول
(یا همدردی کاذب) یک نمایش دروغین و غیر صادقانهٔ احساسات، مانند یک شخص منافق است که با ریختن اشک جعلی در غم و اندوه کسی گریه می کند.
گریستن، گریه کردن.اشک ها از سه ماده ی متفاوت که شامل آب، مخاط و چربی ست ، تشکیل شده که اگر این ماده ها به مقدار مشخص و کافی در حالت تعادل خود در بدن انسان وجود نداشته باشد، موجب خشکی چشم و صدمات متعددی می گردد.لازم به ذکر است با وجود این سه ماده که نشان از سلامتی چشم هست با اشک تداعی می گردد.پس اشک به چشم حیات مجدد بخشيده و همین طور نشانگر سلامت بدن مي باشد ، پس خوب است همه ، گهگاهي ، گریه کنند ، البته نه برای همیشه.!
د خوښئ اوښکې، هغه اوښکې چې له خوښئ نه جاري شي
اشکی که از غایت فرح و از گریه ٔ شادی بریزد
اشک شیرین که کنایه از گریهٔ شادی باشد
اشک یعنی اوښکه او میخ د وریځې په معنی چې د وریځې اوښکه کېږي او کنایه له باران څخه ده
د افغانستان د بدخشان ولایت په زیباک نومې سیمه کې د یوه کلي نوم دی چې د آمو د سین پر غاړه پروت دی
نام یک ناحیه در زیباک ولایت بدخشان - یک قریه به طرف ساحل چپ قسمت علیای دریا آمو، جائیکه دریا به طرف شمال دورمیخورد. / هاشمیان
الف: په اشکاشم پورې اړوند، د اشکاشم اوسیدونکي، ب: د یوې پخواني آریايي ژبې نوم دی چې پخوا په اشکاشم کې ویل کیده او د پامیري ژبو په څانګو پورې تړلې وه
منسوب به اشکاشم به معنی هر چیز مربوط به اشکاشم مردم ساکن در اشکاشم - یک زبان قدیم آریایی که در اشکاشم رائج بود و به شاخۀ زبانهای پامیر (سنگلیچی - زیباکی -شغنی -منجی - واخی) تعلق داشت. / هاشمیان
دندان فیل از عبدالله افغانی نویس
با فتح اول شخصی را گویند دو دندان نیش اش دراز تر باشد
ریسمان و تسمهٔ را گویند که پاهای اسپ را با آن بندند
تالابیست در ۶۰ کیلومتری جنوب خان آباد مربوط ولایت قطغن محیط آن ۱۵ کیلومتر عمق آن از یک تا سه متر بوده شرقاً و غرباً ممتد است اطراف آن چمنزار و دارای طیور آبی می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)
دره ایست به فاصله ۹۰ کیلومتر در جنوب غرب تکزاز در علاقه حکومت درجه اول سنگ چارک مربوط حکومت کلان شبرغان متعلق ولایت (مزار شریف) که بین خط ۶۵ درجه - ۵۷ دقیقه - ۱۷ ثانيه طول البلد مشرقی و خط ۳۵ درجه - ۴۱ دقیقه - ۱۲ ثانیه عرض البلد شمالی واقع شده است شده است. (قاموس جغرافیای افغانستان)
قریه ایست در حکومت درجه ۲ درواز که از ملحقات حکومت اعلی بدخشان میباشد. از باشی: قریه ایست مربوط حکومت درجه ۳ بگرام که در حوزه حکومت اعلی پروان واقع و از مرکز حکومتی تقریباً ۳ کیلومتر فاصله دارد. (قاموس جغرافیای افغانستان)
قریه ایست در علاقه دارای درجه ۳ آب بند مربوط حکومت درجه اول مقر، متعلق به حکومت اعلی غزنی که از مرکز حکومتی تقریباً ۵، ۱۷ کیلومتر فاصله دارد اشک قریه ایست در حوزه حکومت درجه ۲ دره صوف مربوط حکومت کلان سمنگان که از توابع ولایت مزار شریف میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)
قریه ایست به فاصله ۲ کیلومتر در شمال قریه خوگیانی، در علاقه حکومتی درجه ۴ کشک نخود مربوطولایت (قندهار) که بین خط طول البلد ۶۵ درجه - ۳ دقیقه - ۳۸ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۱ درجه - ۳۸ دقیقه - ۱۸ ثانیه شمالی واقعیت است.(قاموس جغرافیای افغانستان)
قریه ایست مربوط حکومت درجه اول بهسود در علاقه حکومت کلان دایزنگی متعلق ولایت کابل که از مرکز حکومتی تقریباً (۱۲) کیلومتر فاصله دارد.(قاموس جغرافیای افغانستان)
قریه ایست در علاقه داری درجه ۳کران منجان مربوط حکومت درجه ۲ جرم که در علاقه حکومت اعلی بدخشان واقع میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)
قریه ایست در علاقه داری درجه ۳کران منجان مربط حکومت درجه ۲ جرم که در علاقه حکومت اعلی بدخشان واقع شده است.(قاموس جغرافیای افغانستان)
قریه ایست که به فاصله ۳ کیلومتر در غرب قلعهٔ اشکاشم (مربوط حکومت اعلی بدخشان) واقع و بین خط طول البلد مشرقی ۷۱ درجه - ۳۳ دقیقه - ۴۸ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۶ درجه - ۴۱ دقیقه - ۱ ثانیه کائن میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)
قریه ایست که به فاصله ۴۷ کیلومتر در شمال شرق قلعۀ دو چینه در علاقه کتراز مربوط حکومت اعلی غزنی واقع و بین خط ۶۹ درجه - ۱۰ دقیقه - ۳۵ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۱ درجه - ۵۷ دقیقه - ۲۲ ثانیه عرض البلد شمالی کائن میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)
