انهار چاریکار ذریعهٔ چهار نهر ذیل آبیاری می شود
۱ نهر ازین: که از همه بالاتر واقع و سربندان از دریای غوربند در پایان پل آشوه است ولی بعلت اینکه نسبتاً کوچک می باشد تنها زمین های تتمدره علیا را آبیاری می کند و قبل از رسیدن به شهر استهلاک می گردد.
۲ نهرچاریکا: سربند این نهر از نهر ازین پایان تر و به دریاچه غوربند می باشد این نهر که نزد اهالی به نام جوی بالاغیل معروف است بزرگ بوده و از بین شهر چاریکار میگذرد و اراضی و باغ های زیادی را آب یاری کرده در حصص چیکل و رباط تخمین در ۱۰ کیلومتری جنوب چاریکار به انجام می رسد
۳ نهر خواجه یا اجمیر: سربند این نهر از نهر بالاغیل پایانتر بر دریای غوربند است اراضی و باغهای تتمدره سفلی و بعضی حصص قریۀ سعدالله را آبیاری می کند و به طرف جنوب سیر کرده و قریه، بایان ده ملا، یوسف قریه، دو، لانه، قلعچه پشیان و میان شاخ را در حوالی چاریکار آب می دهد و اخیراً در حصۀ دولت شاهی قریۀ غلام علی ده ملا، قلعه خواجه و قلعه بازید را که از مربوطات حکومت بکرام است آبیاری می کند.
۴ نهر ماهیگیر سربند این نهر چند متر بالاتر از پل متک است و قراء سعدالله عبدی بای، ده قاضی و بایان سفلی را در مربوطات چاریکار آبیاری می کند و سپس داخل منطقه بگرام می شود.
معابر دو سرک از بین چاریکار گذشته یکی سرکیکه از کابل آمده به جانب غوربند و قطعن میرود این سرک چاریکار را شمالا جنوبا قطع می نماید و سرک دیگری در مرکز از موضع ایستگاه پولیس ازین سرک جدا گردیده به طرف گلبهار، پنجشیر جمال، آقا، تکاب و نجراب رفته است. این سرک شهر چاریکار شرقا غربا قطع کرده است یک سرک کوتاه از حد بازار چاریکار شروع شده به نزدیکی گل غندی منتهی می گردد گل غندی عمارت کوچکی است بر فراز تپه ئی در انتهای غربی چاریکار که از لحاظ بلندی بر تمام حصص چاریکار و کوهستان حاکمیت دارد در موسم بهار هنگامیکه گلهای ارغوان اطرافش شروع به شگفتن می نماید منظره قشنگ و زیبائی را به روی کار میآورد اهالی چاریکار درین، فصل هر جمعه میله برپا کرده تمام اشیای خوردنی و نمایشی خود را در آنجا حاضر می نمایند بقدر صد متر پایان بجانب غرب گل غندی در یک میدان وسیع سینمای پیروان واقع گردیده این سینما در سال ۱۳۳۳ از طرف ریاست شاروالی پروان بنا یافته که نمونه خوبی از پیشرفت تمدن آن دیار محسوب شده می تواند چاریکار با شمول مربوطات آن از قبیل، اوپیان، توپدره، تتمدره، بایان ده ملایوسف، دولانه، میان شاخ دولت، شاهی، پشیان ده، خواجه غلام علی، و بگرام خواجه سیاران، لغمانی، چیکل، ده، مسکین استرغچ و قره باغ حوزه وسیعی را حاوی می باشد که ما مختصراً حالات بعضی از آنها را درینجا تذکر میدهیم از فیضان نهرها و استعداد طبیعی خاک آن، چاریکار حاصل خیزترین مناطق شمالی است هر نوع غله و اشجار مناطق معتدله در اینجا به خوبی نمو کرده میتواند مخصوصاً انگور آن اهمیت خاصی را حائز گردیده، اقسام انگور این منطقه عبارت است از کشمشی حسینی، سایبی کندهاری چشم، گاو منقه و آبجوش، اما زیادترین و پر منفعت ترین ان انگور کشمشی است که هم تازه و هم خشک آن بمقدار زیادی بخارج فرستاده می شود و یکی از اقلام بزرگ صادراتی مملکت ما را تشکیل می دهد تنها از منطقه چاریکار و بگرام و قره باغ تخمین ده لک سیر کشمش سبز و سرخ بخارج میرود. دو نوع کشمش در اینجا پیدا می شود، یکی کشمش سایگی و دیگری کشمش آفتابی توت و زردالو نیز در باغ ها یافت می شود اکثراً به صورت تازه از آن استفاده می گردد در اوپیان توپدره و لغمانی توت را خشک کرده در زمستان به طور غذا از آن کار می گیرند در بعضی جاها آن را آرد کرده به نام تلخان از آن استفاده می کنند.
حاصلات زمینی، گندم، جو، جواری، ارزن، ماش، شالی، پنبه شرشم شفتل، رشقه خربزه، تربز، کدو، خیار، تره، ملی، گندنا، پیاز، سیر، گشنیز، لبلو، زردک، شلغم، پالک، کچالو بادنجان رومی و بانجان سوسنی و مرچ سرخ در اینجا بوفوت پیدا می شود که بر علاوه خوراک مردم بدیگر مناطق مملکت نیز بفروش می رسد. خصوصاً مرچ سرخ چاریکار مشهور است.
صنائع و پیشه چاریکار چاریکار چون بسر راه کابل، قطغن بدخشان، مزار و میمنه واقع گردیده ازین جهت در تمدن پیشرفت کرده مردم این سرزمین در تجارت و صنعت ذوق سرشاری دارند صنعت چاقوسازی و پایزار دوزی ان ترقی خاصی نموده، نساجان ده مسکین در بافتن پتو مهارت خوبی از خود نشان می دهند در اینجا چرم خوب پخته و آش داده می شود. آهنگری، مسگری و نجاری ان ترقی خوبی نموده در او پیان کرباس اعـلـی بافته می شود، دکانهای مزین چاریکار که بدو طرف سرک واقع گردیده خیلی ها جالب نظر است.
صنائع چاقوسازی، چرم، گری، آهنگری زرگری، پیزار دوزی کلالی سازی، پتوبافی هم زیاد معمول است خصوصاً صنعت چاقوسازی طوری پیش رفته که یک قبضه چاقوی خوب ساخت چاریکار تا ۲۰۰ افغانی هم ارزش مییابد هکذا یک دانه پتوی ده مسکین تا ۱۰۰۰ افغانی خرید و فروش می شود همچنان چرمهای پخته از چاریکار بکابل و دیگر نقاط صادر می گردد. ارباب پیشه این شهر از قبیل زرگر مسگر و پیزار دوز بازارهای جداگانه دارند و صنائع ایشان بنقاط دوردستی مثل کابل و جلال آباد می رسد.
قومیت و زبان عموم این مردم تاجک اند و بزبان فارسی تکلم می کنند، در قره باغ و چیکل و بعضی حصص بگرام از قوم افغان نیز خال خال پیدا می شود و بزبان فارسی و پنبتو متکلم میباشند ولی با برادران تاجک خود در کمال محبت و علاقه برادرانه بسر برده در غم و شادی شریک اند.
حیوانات اهلی حیوانات اهلی از قبیل گاو گوسفند مرکب و بز در اینجا تربیه می شود در قره باغ شتر را برای بارکشی استعمال، می کنند اسپ نیز برای سواری و کش کردن عراده های گادی مستعمل، است در قره باغ مادیان را برای سواری و نسل گیری تربیه می کنند. تربیه قوچ ها برای جنگ انداختن در میله ها نیز رواج دارد.
دوائر حکومتی در مرکز چاریکار حاکم، اعلی مستوفی، قوماندان امنیه قرار دارند. مدیریتهائیکه شعبات مختلفه را اداره می کنند عبارتاند از شعبات مرکزی حکومتی اعلی مانند مدیریت تحریرات مدیریت محاسبه و نمایندگیهای وزارات مانند مدیریت گمرک، مدیریت، معارف مدیریت فوائد عامه مدیریت صحیه مدیریت مکلفیت عسگری مدیریت مخابرات مدیریت مطبوعات مدیریت، برق مدیریت، زراعت مدیریت بانک مدیریت اطاق تجارت محاکم عدلیه ابتدائیه و مرافعه اداره حمل و نقل اداره انحصارات دولتی درین شهر یک دستگاه آخذه رادیو یک شفاخانه یک دستگاه تیلفون و تیلگراف یک مخزن پترول و یک استیشن برق وجود دارد که منازل را تنویر می کند هکذا ریاست به ناروالی که در هر چار سال از طرف اهالی انتخاب می شود وکلای مشوره از طرف پروان در مرکز اجتماع می کنند شهر چاریکار یکنفر وکیل در شوری ملی و یکنفر وکیل در شوری ایالتی خود انتخاب و میفرستد یک روزنامه در اینجا نشر می شود که موسوم بروزنامۀ پروان، است این روزنامه در انکشاف روحی مردم تأثیر بزرگی انداخته است.
مکاتب در چاریکار و مربوطات ان مكاتب ذیل تأسیس گردیده
مکتب: لیسه این مکتب در مرکز چاریکار است در اول یک مکتب ابتدائی بوده در سنه ۱۲۹۹ تأسیس گردیده بود سپس وسعت یافته صورت مکتب متوسطه را بخود گرفت و به آن اسم یاد میشد صنوف آن تا به ۷ میرسید. بعد از زمانی چون خوبتر توسعه پیدا کرد و صنوف ان متقاضی بلندتر از آن، گردید از متوسطه به لیسه تبدیل یافت، عمارت این مکتب به ساختمان عصری بنا شده در همین عمارت یک مکتب ابتدائی نیز وجود دارد که شاگردان آن از مرکز چاریکار، اوپیان توپدره و خواجه سیاران میباشند مکتب تتمدره مکتب ابتدائی شاگردان این مکتب از تتمدره علیا و سفلی و پایان می باشد. مکتب میان شاخ نیز ابتدائی بوده و شاگردان این مکتب از میان شاخ، لغمانی، دولت شاهی و پشیان می باشد مکتب، بگرام ابتدائی است شاگردان آن از، بگرام قریه غلام علی، قلعه هزاره و ده خواجه میباشند. بدل یک مکتب دهاتی نیز در استرغچ تأسیس یافته است.
زيارتها زیارت خلیفه میرجان و سید جعفر مجرد در اوپیان، است کسانی را که سگ دیوانه گزیده باشد در زیارت سید جعفر مجرد آمده از زنجیر آن میگذرند از کرامت این مرد بزرگ به زودی شفا حاصل، می کنند زیارت صادقی علیه الرحمه در مرکز چاریکار در موضعی که به نام چرم گری یاد می شود موجود است از آثار قدیمه در بگرام که مرکز شهنشاهان بزرگ کوشانی های افغانستان بوده است بسیار دیده می شود، بعضی اماکن آن حفریات گردیده و برخی بحال خود باقی مانده است. یک برج توپ در توپدره وجود دارد که تخمیناً دارای ۵۰ مـتـر ارتفاع می باشد.
مذهب و دیانت مردم چاریکار سنی و به مذهب حنفی میباشند، در هر محله یک مسجد آباد است در بعضی از مساجد مدرسین علوم دینی موجود بوده شاگردان برای فراگرفتن علوم به اطراف آنها جمع می شوند. ۱ مضمون چاریکار ذریعهٔ بناغلی عبدالحلیم معلم مکتب نوشته شده که از اهالی پنجشیر می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)