Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
The suffix of the pronouns

وروستاړي دی چې د ملکي ضمایرو په ډول کارول کېږي لکه: خانه ات

​الف- این پسوند به حیث ضمیر مِلکی در ترکیباتی از قبیل /کتابت/، /خانه ات/ ظاهر میشود - در ترکیب / گفتمت/ (ترا گفتم) به حیث مفعول صریح فعل ظاهر میشود. / هاشمیان
ب-

پسوند ضمیریدری/at/ات
Father, dad, sire, pater, abba, baba

​تورکي کلمه ده د پلار په مانا کارول کیږي

​کلمۀ ترکی به معنی پدر - در بدخشان و هزاره جات / آته/ و در لوگر / اته/ گویند

اسمترکی/a.taa/اتا
Teacher, mentor, educator, tutor, handler

​تورکي کلمه ده: دروند پلار، د کوچنیانو ښونکی، دروند وزیر 

​کلمۀ ترکی به معنی پدر معظم - مربی و آموزگار طفل - وزیر معظم - / اتابُک/ هم تلفظ میشود. / هاشمیان

اسم فاعل - صفتترکی/a.taa.bak/اتابک
Chancellor

​بادشاه یا صدراعظم

​ترکیبی از ترکی و عربی به معنی صدراعظم یا پادشاه

اسم فاعل - صفت - اسم مرکبترکی/a.taa.ba.ke.a'.zam/اتابک اعظم
Mustafa Kemal Ataturk (Turkish Stateman who abolished the caliphate )

​د ملت پلار، دا لقب په ترکیه کې د ترکیې جمهور ریٔس (1923 تا 1938) مصطفی کمال (1881 -1938م) ته ورکړل شوی و

پدر ترک، ترکیب ترکی به معنی پدر ملت ترک - لقبی که به مصطفی کمال (1881 -1938م) رئیس جمهور ترکیه (از1923 تا 1938) داده شده بود
اسم خاصترکی/a.taa.turk/اتاترک
USA

امریکا، د امریکا هېواد

​ترکیب فرانسوی و دری به معنی / اضلاع متحده / که نام کشور اضلاع متحدۀ امریکا است

اسم خاص - اسم مکانترکیب فرانسوی و دری/a.taa.zoo.nee/اتازونی
Military attache

​په بهرنیو هیوادونو کې د یوه هیواد د سفارت د یوې ځانگړې برخې استازی لکه: فرهنگي آتاشه، نظامي آتاشه، اقتصادي آتاشه

​کلمۀ فرانسوی به معنی عضو فنی، اختصاصی سفارت یک کشور در یک کشور خارجی - آتاشۀ نظامی، فرهنگی، اقتصادی، تجارتی. / هاشمیان

اسم فاعل - صفتفرانسوی/a.taa.sha/اتاشه
room, chamber

​کوټه، خونه، د ودانۍ یوه برخه چې څلور وېوالونه یو چت او دروازه ولري

اُتاق- معرب آن را با «ط» مینویسند مثل ​​«اطاق» بخشی ازیک ساختمان که دارای چهار دیوار، سقف، و در است و برای سکونت یا کار مورد استفاده قرار می گیرد​، مانند: اتاق انتظار، اتاق خواب، اتاق جراحی، اتاق کار و غیره

اسم مکانترکی/u.taaq/اتاق
small room, cell

وړوکې کوټه

اتاق کوچک​

اسم مصغر - اسم مکانترکیب ترکی و دری/u.taa.qak/اتاقک
The suffix of the pronouns

دا هم وروستاړي دی چې د ملکیت له پاره کارول کېږي لکه: آشنای تان - قلم تا ن

​پسوند ضمیری که در نگارش به شکل / تان/ ظاهر میشود- به حیث پسوند مِلکی مثلاً - نامۀ تان - آرزوی تا ن - آشنای تان - قلم تا ن- بحیث مفعول صریح فعل، مثلاً- گفتم تان. / هاشمیان

پسوند ضمیریدری/e.taan/اتان / اِتان
فارسی ایران به دری افغانستان
اصطلاح دریعنوان
اتاق جراحیاتاق عمل
بادی موتراتاق ماشین
معاینه خانهاتاق معاینه
اتاق ناناتاق ناهار خوری
اوته نازیاتانازی
محل اتراق - جای اتراقاتراق گاه
اطریشاتریش
شارتیاتصالی
شارتی برق اتصالی برق
ساتناتلس (اطلس)
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​مزدحم، بیروبار، انبوه کار و درهم و برهم را نیز گویند

اصطلاح عامیانهدریاتمبار
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​رقص ملی راکه بوسیلهٔ گروپ اجرا میشود اجرا کردن از عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریاتن انداختن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​اَتکَل قیاس، گمان، تخمین

اصطلاح عامیانهدریاتکل
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​اَتکَل کردن قیاس کردن، تخمین کردن، برآوردکردن، گمان کردن

اصطلاح عامیانهدریاتکل کردن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​اَتکَلَکِی تخمینی، قیاسی، تقریبی، برآوردی، حدسی، گمانی

اصطلاح عامیانهدریاتکلکی
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​اَتَکَه و پَتَکَه تهدید و سرزنش، با قهر و غضب و شتاب بر کسی نهیب زدن، با تهدید و زور هراساندن کسی

اصطلاح عامیانهدریاتکه و پتکه
جغرافیه
معرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​پلی است به فاصله ۶۵ کیلومتر بجنوب شرق مرکز حکومتی سـریـل مربوط حکومت کلان شبرغان از توابع ولایت مزار شریف بین خط طول البلد مشرقی ۶۵ درجه – ۵۹ دقیقه - ۱ ثانیه و عرض البلد شمالی ۳۶ درجه - ۱۱ دقیقه - ۱۱ ثانیه واقع میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

پلپل ابکه ذات

​چشمه ایست به فاصله ۴۷۵ کیلومتر در شرق بالا مرغاب مربوط ولایت هرات که بین ۶۳ درجه  ۴۸ دقیقه  ۲۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه  ۳۷ دقیقه  ۳۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست تخت خان قریه ایست به فاصله ۲۰ کیلومتر در شرق قریه شور بولاق کوهستانی در علاقه چهار گنبد مربوط ولایت مزار شریف که بین ۶۷ درجه  ۱۵ دقیقه  ۵۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۶ درجه  ۲۹ دقیقه  ۳۸ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

چشمهچشمهٔ تخت خاتون

​قریه ایست که به فاصله ۳.۵ کیلومتر در شمال قریه چهارشنبه کوهستانی در علاقه قیصار مربوط حکومت اعلی میمنه کائن و بین خط ۶۳ درجه  ۵۸ دقیقه  ۳۶ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۵ درجه  ۴۷ دقیقه عرض البلد شمالی واقع می باشد . (قاموس جغرافیای افغانستان)

چشمهچشمهٔ جمات

​دره ایست در علاقه داری درجه اول حصۀ اول بهسود مربوط حکومت درجه اول بهسود که از توابع حکومت کلان دایزنگی مربوط ولایت کابل می باشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

درهدرهٔ ایزات شینه

​شیله ایست که به فاصله ۴۳ کیلومتر بشمال شرق قلعهٔ تیواره در علاقه حکومتی کلان غورات مربوط ولایت هرات واقع و در تگاب غور ،می ریزد، موقعیت آن بین خط طول البلد ۶۴ درجه - ۴۳ دقیقه - ۳۸ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۳ درجه - ۴۱ دقیقه و ۵ ثانیه شمالی میباشد ارپا :قول دره ایست که به فاصله ۷ کیلومتر به طرف شرق قلعه سرکاری در علاقه حکومتی درجه ۲ دره صوف مربوط حکو متکلان سمنگان توابع ولایت مزار شریف کائن و به خط طول البلد ۶۷ درجه - ۱۶ دقیقه - ۴۱ ثانية مشرقی و عرض البلد ۳۵ درجه - ۵۷ دقیقه - ۱۲ ثانیه شمالی واقع میباشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

شیلهشیلهٔ ارپاتو (ارپاتو شیله)

​ شیله ایست به فاصله ۴۳ کیلومتر که در شمال شرق قلعۀ تیواره که آب آن در تگاب غور مربوط ولایت هرات می ریزد وقوع داشته موقعیت آن بین خط طول البلد ۶۴ درجه ۴۳ دقیقه ۳۸ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۳ درجه ۴۱ دقیقه ۵ ثانیه شمالی می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

شیلهشیلهٔ اولاتو

​شیله ایست به فاصله ۵، ۱۶ کیلومتر در شمال غرب قریه اشلان مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات که بین ۶۳ درجه  ۲۷ دقیقه  ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۹ دقیقه  ۳۲ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست و آب آن به نهر اشلان می ریزد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

شیلهشیلهٔ تگاب اسپ سوات

​شیله ایست به فاصله ۱۲ کیلومتر در شمال شرق قریه مرغه در علاقه شهرک مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات که بین ۳۶ درجه  ۵۷ دقیقه  ۴۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۲۰ دقیقه  ۳۱ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

شیلهشیلهٔ تگاب گوباتک

​در سنه ۱۳۱۴ یکی از تجار هرات بنام دوست محمد ایماق یک دستگاه مولد برق آبی وارد کرد که تقریباً (۹۰ کیلو وات برق تولید میکند این ماشین بر روی نهر جلو) (ارچه) که به سمت غربی شهر هرات وقوع دارد نصب شده و مسافه آن از مرکز شهر هرات تقریباً ۶ کیلومتر می باشد. سامان و لوازم فابریکه مذکور از کمپنی (زیمنس جرمنی) خریداری و ذریعه متخصصین ان نصب گردید و تا امروز از آن کار گرفته می شود.(قاموس جغرافیای افغانستان)

فابریکهفابریکهٔ جلوارچه هرات

​قریه ایست که به فاصله ۵ کیلومتر به طرف شرق مرکز علاقداری درجه ۳ خمیاب مربوط حکومت درجه ۳ ،قرقین متعلق حکومت کلان شبرغان در ولایت مزار شریف واقع و به خط طول البلد ۶۵ درجه - ۴۵ دقیقه - ۵۸ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۷ درجه - ۳۱ دقیقه - ۲۴ ثانیه شمالی کائن است.. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ اتباش
حقوق و قضاء
پښتوشرحتعریفمنبع قانونتلفظعنوان

​په جرم کی اتفاق  عبارت دی ددوه یا دهغی څخه دزیاتو نفرو دمتحد کیدو څخه د ټاکل شوی یا غیرټاکل شوی جنایت یا جنحی په ارتکاب کی. پدی شرط چه اتفاق منظم اوپرله پسی وی. که څه هم دجرم دتشکل په پیل کی یا دلنډی مودی دپاره وی.


​جرایم سازمانیافته شکل پیشرفتهٔ اتفاق در جرم اند.  متحد شدن در قباحات اتفاق در جرم پنداشته نمیشود. 


​عبارتست از متحد شدن منظم و پیهم دونفر یا بیشتر از آن در ارتکاب جنایت یا جنحهٔ معین یا غیر معین​، ولو اینکه در آغاز مرحله تشکل جرمی یا برای مدت کوتاهی صورت ګرفته باشد​

قانون جزاء افغانستانe.te.faaq.dar.jurmاتفاق در جرم

​په جرم کی اتفاق د جُنحه یا جنایت د ارتکاب په منظورد دوو یا له دوو څخه د زیاتو اشخاصو د منظم او پرله پسې اتحاد څخه عبارت دی

 

​ااتفاق در جرم عبارتست از اتحاد منظم و پیهم دو یا بیش از دو شخص برای ارتکاب جنحه یا جنایت

قانون جزاء افغانستانet.e.faq.dar.jur.mاتفاق در جرم

تورن ليك: تورن ليك د دوسـيې پـه پـاڼود مستندو دلايلو پر بنسټ د څارنوال لخوا ترتيـب او لـه تشريحي او د پايلې (نتيجې) له برخو څخه جوړیږي. دتورن ليك تشريحي برخه کی دڅارنوال، تورن او مجنـي عليـه شهرت، د تعقيب وړ جرم، د هغه د ارتكاب ځاى او نېټه،  د جرم د ارتكاب څررنګو الى، د جرم د اثبات دلايل شامل وی. د پايلې برخه د لاندې مطالبو لرونكې وي: له تورنو  حخه هر يوۀ ته د منسوب تور ډولونه، د هغۀ قانون د مادې حكم چې د فعل ارتکاب یی جرم ګنلی دی، دنظارت (څارنې) او توقيف دمودې یادول او نور

 

​اتهامنامــه بــه اســاس دلایــل مستند به اوراق دوسیه توسط څارنوال ترتیب و متشکل می باشد. از بخــش هــای تشــریحی ونتیجــه. بخش تشریحی اتهامنامـه حـاوی شهرت څارنوال، متهم و مجنـی علیه، جرم مورد تعقیب، محل و تـاریخ ارتکاب آن، دلایل اثبات جرم وسایر معلومات مطابق به قانون میباشد. بخش نتیجه حاوی مطالـب ذیـل می باشد: انواع اتهام منسوب به هریـک از متهمین، حکم مادۀ قانونی که ارتکاب فعل را جرم شمرده است، ذکرمــــدت نظــــارت و توقیف وغیره.  

قانون اجرآت جزائی افغانستانet.e.ha.m.na.maاتهامنامه
قاموس بایوگرافیکی افغانستان
نوع محتوامعلومات مکملتربیوگرافی مختصرتصویراسم
قاموس بایوگرافیکی افغانستان 

​ډاکټره اناهیتا راتب زاد د احمد راتب لور په ۱۹۳۱ز کال کې د کابل په گلدرې کې زېـږېـدلې ده. ۱۹۴۵په ز کال کې د ملالۍ د لیسې له اتم ټولگي څخه فارغه سوې ده. په ۱۹۴۶ز کال کې د نرسنگ ښوونځي ته شامله سوه. [۱۵ کلنۍ کې -؟ - ژ]  په ۱۹۴۷ز کال کې ﺌـې د ملالۍ په لیسې کې ﺌـې تدریس وکړ. [ ] [جالبه ده چې په ۱۶ کلنۍ کې ﺌـې په لیسې کې درس ورکاوﮤ؟ - ژ]  له ډاکټر کرام الدین سره ﺌـې وادﮤ وکړ؛ ډاکټر کرام الدین کاکړ، د کاکړو د قبیلې له آخوندزادگانو څخه دئ. په ۱۹۵۰ز کال کې د امریکا په متحده ایالاتو کې د شیکاگو د نرسنگ له ښوونځي څخه فارغه سوه. [په ۱۹ کلنۍ کې فارغه سوې ده؟ -ژ]  په ۱۹۵۳ز کال کې په کابل کې د ښځو د روغتون کې د نرسنگ مدیره مقرره او ښوونکې. [دا مهال ۲۲ کلنه کـېـږي ؟ - ژ] په ۱۹۵۷ز کال کې د کابل پوهنتون د طب پوهنځي کې شامله سوه او په ۱۹۶۳ز کال کې د طب له پوهنځي څخه فارغه سوه.  په ۱۹۶۵ز کال کې د ولسي جرگې په دولسمې دورې کې له کابل څخه د خلق د ډیموکراتیک گوند د کاندید په توگه ودرېـدله. په ۱۹۶۵ز کال کې ﺌـې د ښځو ډیموکراتیک سازمان جوړ کړ. په ۱۹۶۷ز کال کې د همدې سازمان په لومړۍ غونډه کې ددې سازمان د رﺌـیسې په توگه وټاکل سوه. په ۱۹۷۶ز کال کې د خلق ډیموکراتیک گوند د مرکزي کمیټې د غړې په توگه وټاکل سوه او په ۱۹۷۷ز کال کې بـېـرته یو ځل بیا په همدې دریځ کې وټاکل سوه. د ۱۹۷۸ز کال د غوايي له پاڅون وروسته د افغانستان ډیموکراتیک جمهورت د انقلابي شوری غړې سوه او د ۱۹۷۸ز کال د مې په میاشت کې د ټولنیزو چارو د وزیرې په توگه مقرره سوه.

 د ۱۹۷۸ز کال د جولای په میاشت کې بلگراد کې د افغانستان د سفارت د سفیرې په توگه مقرره سوه. د ۱۹۷۸ز کال د اکتوبر په میاشت کې له کاره وشړل سوه. د حفیظ الله امین له پرځول کـېـدلو وروسته اناهیتا د معارف وزیره او د مرکزي کمـېـټې د سیاسي بیرو منتخبه غړې سوه. تر ۱۹۸۱ز کال پورې د اطلاعاتو او کلتور ، د لوړو او مسلکي زده کړو او د عامې روغتیا د وزارتونو سرپرسته وزیره وه. د افغانستان د ښځو د ډیموکراټیک سازمان DWOA  رﺌـیسه. د سولې، پيوستون او ملگرتوب د سازمان رﺌـیسه.  ډاکټرې اناهیتا د پرچم په ورځپاڼې کې او هم ﺌـې د نرسنگ په ډگر کې څو مقالې لیکلي دي. وادﮤ ﺌـې کړی دئ او درې ماشومان لري. لوڼې ﺌـې نور احمد نور او محـمود بریالي ته وادﮤ سوي دي. مورنۍ ژبه ﺌـې دري ده. له خپل مـېـړﮤ جراح، پوهاند کرام الدین څخه جلا سوې ده.
لیکوال: لودویگ آدمک
ژباړونکي: رحمت آریا

راتب زاد اناهیتا
آبدات تأریخیکتیبه منار نجات  منار نجات