Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
rivers, streams, floods

د /نهر/ جمع بڼه: ویالې، پر مځکه باندې د اوبو د تلو راتلو ځانګړي ځایونه

کلمۀ عربی، جمع /نهر/، به معنی جوی ها - مجرا های آب  . / هاشمیان

اسم جمععربی/an.haar/انهار
Destruction, demolition, devastation

​نړیدل، ورانیدل، ورانول، له منځه وړل 

کلمۀ عربی، به معنی خراب شدن - تخریب شدن - ویران شدن ، ویران کردن​، ویرانگری، نابودی

مصدر - اسم مصدرعربی/en.he.daam/انهدام
Destructible

​دویجاړیدو وړ، د له منځه تلو وړ

قابلیت انهدام و تخریب را داشتن، مقابل، آنچه اده ویران شده بتواند

اسم مرکب - صفتترکیب دری و عربی/en.he.daam.pa.zeer/انهدام پذیر
Debacle, retreat, escape

​ماتیدل، تښتیدل، ورانیدل، ړنگیدل، هزیمت پیدا کول

​اِنهِزام کلمۀ عربی، به معنی شکست خوردن​، فرار کردن، ویران شدن، منهدم شدن، شکسته شده، از هم گسیخته شدن - هزیمت یافتن ، مثلاً انهزام لشکر سرخ روسیه در افغانستان./ هاشمیان

مصدر لازم - اسم مصدرعربی/en.he.zaam/انهزام
Crushed, shattered, broken

​ځپل شوی، مات شوی، درز شوی

​اِنهِضاض- شکسته و کوفته شدن،  شکسته شدن، انکسار

مصدر لازم - اسم مصدرعربی/en.he.zaaz/انهضاض
Endeavor, try, attempt, venture, undertake, aspire, aim

​هڅه او کوشش کول، په یو کار کې مصروفیدل، هاند، ټینگار کول

​اِنهِماک- نهماک کلمۀ عربی، به معنی کوشیدن و مصروف شدن در کاری - سرگرم شدن در کاری، اصرار، پافشاری، جد، کوشش، مثلاً انهماک پاکستان در تخریب افغانستان

مصدر لازم - اسم مصدرعربی/en.he.maak/انهماک
Demolish, destroy, ruin, wreck

ورانېدل، رالوېدل، راغورځېدل

اَنهِیار- فروریخته شدن، تخریب شدن، ویران شدن، دچار سقوط و اضمحلا ل شدن، به «ریهیده» مراجعه کنید

مصدر متعدیعربی/an.he.yar/انهیار
فارسی ایران به دری افغانستان
اصطلاح دریعنوان
زﻧﺦ , زﻧﺨﺪانﭼﺎﻧﻪ
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​هر چیزیکه به دسترس است بهایش کم است (گردآورنده: مرجان کمال)

ضرب المثلدریآب دم خانه گِل آلود است، دختر همسایه خلموک است
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​ترانۀ محلی است که دختران هنگام بازی می خوانند. طوری که دو دختر دست های شان را به شکل چلیپا محکم گرفته، یک پا را در زمین می چسپانند و بلند نمی کنند و با پای دیگر حرکت کرده چرخ می زنند  در حالی که دست های همدیگر را محکم به دست هم دارند و این ترا نه را میخوانند. به شرح مطلب مراجعه شود:

​ابوبه جان ابوبه
دست گلم شرابه
شراب ما خوردنی
پیش حاکم بردنی

حاکم حاکم زن کده
دوله (دهله) به گردن کده
نصف نانه کم کده
جایمه ده کوشکن کده

کاشکه مه ماه جان میبودم
دختر میرجان میبودم
به پای قالین میشیشتم
به دان کلکین می شیشتم
بوتای پیرزال کونه (کهنه) شد
بابای دختر دیوانه شد

دختر به کنج خانه
بیت و غزل میخوانه

از عبدالله افغانی نویس

​ترانهدریابوبه جانه ابوبه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​در قدیم ها گادی خانهٔ دولتی یا محل توقف گادی های دولتی را میگفتند

اصطلاح عامیانهدریارابه خانه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​مردمان مشرقی نفقه اعیال را گویند از عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریارگانه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​ضروریات خویش رااز خداوند مطالبه کردن از عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریاز خزانهٔ غیب خواستن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​قدرت و توان خویش را از دست دادن از عبدالله افغانی نویس

کنایهدریاز شانه و بازو ماندن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​کنایه از پیر و سالخورده ای که توان فکری خویش را ازدست داده باشد و به زوال عقل گرفتار شده باشد

اصطلاح عامیانهدریاز عقل بیگانه شدن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

عیش و راحتی را از کسی ربودن، آرامشی کسی را برهم زدن

اصطلاح عامیانهدریاز فرخانهٔ بینی کشیدن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​خانه یا محلی که با شیشه های بزرگ رُخ بطرف آفتاب باشد گل خانه یا شیشه خانه نیز گویند

اصطلاح عامیانهدریافتو خانه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​قصه های بی سر وته برای سرگرمی اطفال و موارد خوشی و خنده گفته میشود، هچنان کنایه به سخنان بیهوده و نا مستدل و طولانی نیز گفته میشود

اصطلاح عامیانهدریافسانه ای سر منگسک
جغرافیه
معرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​تنگی ایست به فاصله ۱۳ کیلومتر در جنوب شرق قلعه کانسی در علاقه چخچران مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات که بین ۶۵ درجه  ۱۱ دقیقه  ۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۲۸ دقیقه  ۱۳ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست. و آب آن به دریای هریرود می ریزد(قاموس جغرافیای افغانستان)

تنگیتنگی اخته خانه

​تنگی ایست به فاصله ۱۹، ۵ کیلومتر در غرب قلعه مشک در علاقه دایزنگی مربوط ولایت کابل که بین ۶۷ درجه  ۳۰ دقیقه  ۲۹ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۲۵ دقیقه  ۵۱ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

تنگیتنگی دو لانه

​تهانه ایست به فاضله ۱۰ کیلومتر در شمال قریه دربند در علاقه مهمند دره مربوط ولایت مشرقی که بین خط طول البلد ۷۱ درجه - ۴ دقیقه - ۵۲ ثانیه مشرقی و خط عرض البلد ۳۴ درجه - ۷ دقیقه - ۲۹ ثانیه شمالی واقع شده است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

تهانهتهانهٔ افغان

​تهانه ایست که به فاصله ۱۴ کیلومتر در غرب قلعه چار برجک مربوط حکومت درجه اول چخانسور متعلق حکومت اعلی فراه واقع و به خط طول البلد ۶۱ درجه - ۵۲ دقیقه - ۵۹ ثانیه مشرقی و خط عرض البلد ۳۰ درجه - ۱۸ دقیقه - ۲۵ ثانیه شمالی کائن می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

تهانهتهانهٔ افغان (افغان تهانه)

​تهانه ایست که به فاصله ۹ کیلومتر در شمال قریۀ دربند در علاقه حکومت درجه ۳ مهمند دره مربوط ولایت مشرقی بین خط طول البلد ۷۱ درجه ۴ دقیقه ۵۵ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۴ درجه ۸ دقیقه ۲۵ ثانیه شمالی واقع شده است.(قاموس جغرافیای افغانستان)

تهانهتهانه اوکتروی

​تهانه ایست به فاصلهٔ ۱۱ کیلومتر در شمال قریه دربند در علاقه حکومت درجه ۳ مهمند دره مربوط حکومت کلان شنوار متعلق ولایت مشرقی بین خطوط ۷۱ درجه ۵ دقیقه ۲۲ ثانیه طول البلد مشرقی و ۳۴ درجه ۸ دقیقه ۲۵ ثانية عرض البلد شمالی کائن می باشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

تهانهتهانهٔ اوکی جی

​منطقه ایست به فاصله ۵ کیلومتر در جنوب قریه دربند در علاقه مهمندره مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۱ درجه  ۴ دقیقه  ۲۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۳ دقیقه  ۵۴ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

منطقهتورسر تهانه

​چاهیست به فاصله ۲۱ کیلومتر در جنوب شرق غوریان مربوط ولایت هرات که بین ۶۱ درجه  ۳۹ دقیقه  ۴۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۱۶ دقیقه  ۳۶ ثانیه عرض البلد شمالی واقع است. (قاموس جغرافیای افغانستان)

چاهچاه دهانه

​ رودیست به فاصله ۴۸.۵ کیلومتر در جنوب شرق قلعه جوین مربوط حکومت اعلی فراه که بین ۶۱ درجه  ۴۶ دقیقه  ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۱ درجه  ۳۴ دقیقه  ۲۳ ثانیه واقع و آب آن به هامون یوزک می ریزد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

رودخانهرود خانه چاه بلگی

​رودیست به فاصله ۶۵،۵ کیلومتر در جنوب شرق قلعۀ تیزین در محل غلزائی مربوط ولایت (مشرقی) که برود سرخ آب می ریزد موقعیت این رود در خط ۶۹ درجه - ۴۸ دقیقه - ۴۶ ثانیه طول البلد مشرقی و خط ۳۴ درجه - ۱۷ دقیقه - ۲۴ ثانیه عرض البلد شمالی میباشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

رودخانهرودخانهٔ آب زنجان