Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
Willow, a tree or shrub of temperate climates which typically has narrow leaves, bears catkins, and grows near water

وله، یو ډول بې ثمره منه ده

​درختی است بی میوه، سایه دار، دارای شاخه های مستقیم و بلند، برگ‌ های دراز و ساده، و برگ و پوست آن تلخ‌ مزه که در جا های معتدل و مرطوب و بیشتر در کنار نهر ها می‌روید.. چوبش کم دوام است از پوست آن ماده ای به نام سالیسین به دست می آید که تب بُر است

اسمدری/bayd/بید
injustice, oppression, tyranny, cruelty

​ظلم، تیری، ستم

ستم، ستمگری، ظلم، تعدی، مقابل/ داد، عدل​

اسم مرکبدری/bee.daad/بیداد
Oppressive, tyrannical, inhuman

ظالم، ستم کونکی

​جبار، جفاکار، جورپیشه، ستمکار، ستمگر، طاغوت، ظالم

اسم فاعل - صفت - اسم مرکبترکیب دری و دری/bee.daad.gar/بیدادگر
؟؟؟ 
ستمگرانه، ظالمانه، جابرانه
قید - صفتترکیب دری و دری/bee.daad.gar.aa.na/بیدادگرانه
Tyranny

ظلم، ستم، تېری

​تعدی، جفا، جور، ستم، ستمگری، ظلم

اسم مصدر مرکبترکیب دری و دری/bee.daad.ga.ree/بیدادگری
Awake,intelligent · awake, conscious · clever, aware of

​ویښ، پوه، پامکونکی، هوښیار، له هرڅه خبر

ناخفته، ساهر ، آگاه، متنبه، متوجه، هشیار، هوشیار ، متیقظ ، عارف، واقف​

اسم - صفتدری/bee.daar/بیدار
A- to awake, B- to aware 

​الف- از خواب برخاستن
ب-  آگاه شدن، متوجه شدن، واقف شدن، هشیار شدن

مصدر مرکبترکیب دری و دری/bay.daar. shu.dan/بیدار شدن
؟؟؟ 

​الف- ازخواب برخیزاندن
ب- . آگاه کردن، متنبه ساختن، هشیار ساختن

مصدر مرکبترکیب دری و دری/bay.daar. kar.dan/بیدار کردن
؟؟؟ 

​فعل امر از مصدر بیدار بودن است به مفهوم اینکه آگاه و هوشیار باش!. مثلاً دولت در رابطه با شیوع مرض کرونا به مردم امر داده که بیدار باشند یعنی آگاه و هوشیار باشند تا به این مرض مصاب نگردند. همچنان احزاب سیاسی به مردم هوشدار می دهند که در مورد صلح بیدار باشند تا در دام نیفتند. (اسم مرکب)

صیعهٔ امریهترکیب دری و دری/bay.daar. baash/بیدارباش
؟؟؟ 

​کسی که برای آگاهی و بیداری مردم وقت خود را سقف می کند- کسی که برای رستاخیزی و نهضت جامع خدمت می کند. به طور مثال بیدارگر شرق سیدجمال الدین افغانی 

اسم فاعل - صفت - اسم مرکبترکیب دری و دری/bay.daar.gar/بیدارگر
فارسی ایران به دری افغانستان
اصطلاح دریعنوان
هشداربیدار باش
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

بسیار زیاد، گویند- به دریای کابل بیدرک آب آمده​/
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریبیدرک
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

كم جرأت ساختن/كم جرأت شدن، كم علاقه شدن زن، [اصطلاح دري گفتاري پنجشير]
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریبیدل ساختن/بیدل شدن
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

كم جرأتي
عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریبیدلی
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​علف تابیده که برای خوراک حیوانات تهیه و ذخیره کنند

اصطلاح عامیانهدریبیده
جغرافیه
معرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​دره ایست به فاصله ۴۳ کیلومتر در جنوب غرب مرکز غوربند مربوط حکومت اعلی پروان که بین ۶۸ درجه  ۱۶ دقیقه  ۱۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۵۰ دقیقه  ۲۴ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

درهدرهٔ بیدقول

​شیله ایست به فاصله ۱۷ کیلومتر در شمال مشرق قریه گذر پام در علاقه غورات مربوط ولایت هرات که بین ۶۴ درجه  ۴۹ دقیقه  ۲۵ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۱۰ دقیقه  ۳۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

شیلهشیلهٔ بیدک تنگی

​قریه ایست به فاصله ۳۴.۵ کیلومتر در جنوب غرب نوزاد مربوط حکومت اعلی كه گرشک که بین ۶۴ درجه می ۲۰ دقیقه ۳۰ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۲ درجه ۵ دقیقه ۴۹ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست.(قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ بچه رابید

​قریه ایست به فاصله ۵ کیلومتر در جنوب شرق اسمار مربوط ولایت مشرقی که بین ۷۱ درجه  ۲۷ دقیقه  ۲۴ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه  ۱ دقیقه  ۵۰ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ بیداد

​قلعه ایست کوهستانی به فاصله ۲۷ کیلومتر در جنوب شرق چمکنی مربوط ولایت جنوبی که بین ۶۹ درجه  ۵۰ دقیقه  ۵۶ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۳ درجه  ۴۰ دقیقه  ۳۰ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ بیداد کلی

​قریه ایست مربوط علاقه داری حصه ۲ حکومت درجه اول بهسود مربوط حکومت کلان دایزنگی ولایت کابل و از مرکز حکومتی ۵ کیلومتر فاصله دارد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ بیدپر

​قریه ایست در حوزه علاقه داری خواهان متعلق حکومت درجه ۲ درواز مربوط حکومت اعلی بدخشان نباتات زراعتی، گندم، جو، پنبه، خربوزه تربوز اشجار مثمر، توت، زردالو، سیب انگور بوده حیوانات، اسپ گاو گوسفند مرکب و از جنس طیور کبوتر كبك موجود می باشد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ بیدخواه غوزان

​قریه ایست به فاصله ۲۴ کیلومتر در شمال مشرق قریه چاه آب در علاقه ینگی قلعه مربوط حکومت کلان تالقان ولایت قطغن که بین ۶۹ درجه  ۵۱ دقیقه  ۳۷ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۷ درجه  ۳۰ دقیقه  ۱۹ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ بیدره

​قریه ایست کوهستانی به فاصله ۶۰ کیلومتر در جنوب غرب تکزار در علاقه سنگ چارك مربوط حكومت كلان شبرغان ولایت مزار شریف که بین ۶۵ درجه  ۴۴ دقیقه طول البلد شرقی و ۳۵ درجه  ۵۰ دقیقه  ۴۸ ثانیه عرض البلد شمالی واقعست. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ بیدستان

​قریه ایست مربوط حکومت درجه اول بهسود مربوط حکومت کلان دایزنگی ولایت کابل قريه مذکور از مرکز حکومتی ۵،  ۴۳ کیلومتر فاصله دارد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ بیدقول