Select/Deselect all list
Click on the keyboard if you do not have the correct keyboard layout.
مجمع اللغات
انگلیسیپښتومعلومات بیشترشرحمعنینوعیت کلمهریشۀ لغتتلفظاسم یا کلمه
Horse

 اس​، هوښیار ــ ځواکمن څاروی دی چې د سورلۍ او بار وړلو له پاره کارول کیږي

حیوانی است با هوش که برای سواری و بار بری استفاده میشود​​

اسمدری/asp/اسپ
Seahorse

د لوی بدن لرونکی ذوحیاتین څاروی دی وچې ته لو راوزي ډېر وخت په ابو کې تېروي

 

جانوری چارپا و بزرگ جثه و ذوحیاتین ، از طایفه ٔ سطبرپوستان ، در سواحل رودهای افریقا و مصر علیا و سِنِگال . طول آن به 4 گز رسد و سر وی بزرگ و قوی است و اغلب در آب باشد. فرس النیل . فرس البحر. اسپ دریائی ​

حیوان قوی و جسیم که در بحر و به زیر آب زندگی میکند ودر زبانهای لاتین آنرا /هیپویوتموس/ میخوانند. /هاشمیان​

اسم ذات - اسم مرکبترکیب دری و دری/as.pe.aa.bee/اسپ آبی
arrow steed

​چُست او چابک اس، هغه اس چې ډیرې چټکې او تیزې منډې وهي

  

​اسپ تندرو، اسپ چابک چال، اسپ تیز رفتار

اسم ذات - اسم مرکبترکیب دری و دری/as.pe.pai.kaan/اسپ پیکان
Horse racing

​اس ځغلول، د سپورت یو ډول دی

 

یکنوع مسابقۀ اسپ دوانی که (بزکشی) نام دارد تنها در افغانستان رائج بوده در دنیا نظیر ندارد​ و خاصۀ کشور افغانستان می باشد

اسپ سواری، سیاحت بالای اسپ، گردش با اسپ، مسافرت بالای اسپ و توسط اسپ، اسپدوانی سپورتی است که در جهان و هم در افغانستان رائج میباشد - مسابقات اسپ دوانی در همه جا صورت میگیرد - . / هاشمیان​

اسم مشتق مرکبترکیب دری و دری/asp.da.waa.nee/اسپ دوانی
Wooden Plough / plow

​کولبه، د مځکې د اړولو یا څیرلو وسیله

  

اِسپار- یک آلۀ چوبی که در زراعت استعمال میشود و آنرا قلبه گویند /سِپار/ نیز تلفظ شود​

اسم آلتدری/es.paar/اسپار
Spasm  

​از عواملی که می‌ توانند باعث گرفتگی عضلات یا اسپاسم عضلانی شوند، می‌ توان به گردش خون ناکافی به دلیل تنگ شدن عروق، فشار بر اعصاب ستون فقرات، کمبود مواد معدنی در بدن همچون کلسیم، منیزیم یا پتاسیم و همچنین داروهای دیوریتیک که عموماً برای فشار خون بالا استفاده می‌شوند، نام برد

​ یا انقباض و گرفتگی ناگهانی و غیرارادی عضلانی که ممکن است جزئی از یک اختلال عمومی یا به منزله پاسخی موضعی به حالتی دردناک باشد. در میان عامه به آن گرفتگی می‌گویند. از انواع اسپاسم ها میتوان به اسپاسم فرج (آلت زنانه)، اشاره کرد که در آن آلت تناسلی مردانه در فرج میماند و جدا نمیشود و ممکن اشت منجر به قطع عضو و یا حتی مرگ‌منجر شود

اسمانگلیسی اسپاسم
Spain

​اسپانیه، د یو اروپايي هېواد نوم دی

  

نا م کشوریست در اروپا که در یکطرف آن آبنا و هم جزیرۀ (جبل الطارق) قرار دارد - اسپانیا (هسپانیه) اولین کشور اروپایی بود که اعراب به قیادت (طارق) آنرا فتح کرد و در عربی آنرا (اندلس) خوانند-. / هاشمیان​

اسم خاص - اسم مکانلاتین/es.pand.daa.na/اسپانیا / هسپانیه
Spanish

​د هسپانیې د خلکو او ژبې نوم، هسپانوي ژبه د هند او اروپايي کورنۍ یوه مهمه ژبه ده چې په هسپانیه او د مرکزي او جنوبي امریکې په هیوادونو کې ویل کیږي

  

نام مردم و زبان هسپانوی است - زبان هسپانوی یکی از زبانهای مهم فامیل زبان (هدد و اروپایی) است که در کشور های امریکای مرکزی و جنوبی مسلط میباشد. / هاشمیان​

صفت نسبتیلاتین/as.paa.ni.yaa.yee/اسپانیایی
Espanyol

د هسپانوي ژبې نوم دی، اروپایان هسپانوي ژبې ته اسپانیول وايي

  

یکی از نامهای زبان هسپانوی است که در اروپا رائج میباشد. / هاشمیان​

اسملاتین/is.paa.ni.yol/اسپانیول
Basil

​ګشمالی، ببری، بوبری، شنه او خوشبیه گیاه ده چې وړې خوشبیه دانې ولیدوی، ریحان هم ورته ویل کیږي. 

  

گل و گیاه معطر که اسپرهم - سپرهم- اسپرم نیز گفته شده - گیاهیست که دانه های معطر تولید میکند و /ریحان/ نامیده میشود. / هاشمیان​

اسمدری/es.par.gham/اسپرغم
فارسی ایران به دری افغانستان
اصطلاح دریعنوان
میدان اسپ دوانیاسپ ریس
آش، مکرونی- سپاگیتی هم میگوئیم کلمۀ فرانسوی است spaghettti صورت درست نوشتن آن سپاگیتی است نه اسپاگتیاسپاگتی
زبان بین المللی- زبانیکه در قرن 19 از طرف یک داکتر پولیندی برای رابطۀ آسانتر بین ملت ها ابداع شداسپرانتو
سپورت، ورزش- سپورت کلمۀ انگلیسی است sport صورت درست نوشتۀ آن در دری سپورت است نه اسپرتاسپرت
اسفرزه- ایرانی ها اسپرزه تلفظ میکنند و ما اسفرزهاسپرزه
اسپریسو- نوعی قهوۀ ایتالوی است espressoاسپرسو
تکک- تکک بیل (بیل تکک دار = بیل سپره دار).اسپره
سبزی پالک- در ایران قبلاً افناچ میگفتند ولی در این اواخر برای فارسی سازی آنرا اسپناچ ساخته انداسپناچ
مختصات افغانستان
نوع محتواشرحردیفلسانضرب المثل ها، مقولات، کنایات و گفته ها
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​اسپ اعلی و با نصب

اصطلاح عامیانهدریاسپ خاصه
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​همان هارس پاور انگلیسی است که قدرت اسپ یا واحد سنجش قوه میباشد

اصطلاح عامیانهدریاسپاور
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​مردمان هزاره جات سیخ و یا چوب باریک نوک تیز را گویند که در گلیم بافی از آن استفاده میکنند. از عبد الله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریاسپرخی
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​از زبان انگلیسی مروج گردیده بمعنی فنر است

اصطلاح عامیانهدریاسپرنگ
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​کسیکه برای دفع زخم چشم و رفع نظربد اسپند دود میکند

اصطلاح عامیانهدریاسپندی
ضرب المثل ها، مقولات، کنایات و اصطلاحات عامیانه

​جوششی که در هنگام محرقه بر بدن مریض می آید. از عبدالله افغانی نویس

اصطلاح عامیانهدریاسپه
زراعت و مالداری
نوع محتوامعلومات بیشترشرحنوع حیوانعنوان
مالداریمعرفی حیوان باربر اسپ

​  اسپ با نام علمی:  Equus ferus caballus)) یکی ازدو نژاد اسپ وحشی (Equus ferus) است. این جانور پستانداروبه خانوادهٔ اسپان تعلق دارد.  تکامل تدریجی (1) اسپ از ۴۵ تا ۵۵میلیون سال پیش به این سو آغاز شده‌است.  اسپ‌های نژاد Caballus اهلی شده‌اند، اگرچه بسیاری از آن‌ها در طبیعت آزاد زندگی می‌کنند. البته اسپ‌هایی وجود دارند که هرگز اهلی نشده‌اند؛ برای نمونه  اسپ  شوالسکی  تنها نژادی است که به راستی تاکنون وحشی باقی مانده‌است. در زبان دری به اسپ ماده،  »مادیان«  و به  اسپ نر،» نریان« می ‌گویند. فرزند آنها کره اسپ خوانده می‌شود.  اسپ را در پارتی قدیم یا اوستایی نیز اَسپ (asp) می‌گفتند. کلمهٔ  اسپ (Aspa) که  در اوستا آمده   ‌است، خود یک لغت، از دوره پیش از تاریخ و به احتمال زیاد(مادی، پارتی، اوستایی) است.
سیدعظیم حسینی

حیوانات بار براسپ
نباتاتتشریخ بیششتر   اسپند
جغرافیه
معرفی مختصرکتگوریاسم یا کلمه

​خرابه ایست که در شرق قلعۀ پای کوتل در علاقه حکومت کلان دایزنگی مربوط ولایت کابل به فاصله ۱۲ کیلومتر واقع و به خط طول البلد ۶۶ درجه - ۵۶ دقیقه - ۴۲ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۴ درجه - ۲۲ دقیقه - ۱۲ ثانیه شمالی کائن است.(قاموس جغرافیای افغانستان)

خرابهخرابهٔ‌ اسپی دکجو

دره ایست در علاقه حکومت کلان غورات مربوط ولایت هرات که رویهمرفته خط طول البلد ۶۵ درجه - ۳۶ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۳ درجه - ۵۹ دقیقه - ۴۸ ثانیه بین شمالی واقع شده است.(قاموس جغرافیای افغانستان) ​

درهدرهٔ اسپی بولاق

​دره ایست که به فاصله ۱۳ کیلومتر در جنوب غرب قلعهٔ مشک در دایزنگی مربوط حکومت کلان دایزنگی متعلق ولایت کابل واقع و به طرف جنوب غرب امتداد دارد. و محل وقوع آن تخمين به خط ۶۷ درجه - ۳۲ دقیقه - طول البلد مشرقی و خط ۳۴ درجه - ۲۰ دقیقه - ۳۰ ثانية عرض البلد شمالی میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

درهدرهٔ اسپی سنگ

​رودیست که به فاصله ۱۰۴ کیلومتر در شمال غرب علاقه جوین (مربوط حکومت اعلی فراه) واقع و در علاقه فراه برود هاروت می ریزد. محل وقوع آن به خط طول البلد ۶۱ درجه . ۵ دقیقه - ۶ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۱ درجه - ۵۹ دقیقه - ۱۰ ثانیه شمالی میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

رودخانهرودخانه اسپران

​شیله ایست به فاصله ۲۳ کیلومتر که در شمال شرق علاقه داری درجه ۲ شولگره (بوينقره) مربوط ولایت مزار شریف و قوع داشته و آب آن بدره بند بابا می ریزد. موقعیت آن بین خط طول البلد ۶۶ درجه - ۵۵ دقیقه - ۵ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۶ درجه - ۲۶ دقیقه - ۶ ثانیه شمالی میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

شیلهشیلهٔ اسپنسی

​شیله ایست که به فاصله ۱۸ کیلومتر در غرب قریۀ نیک در علاقه یکاولنگ مربوط حکومت کلان دایزنگی متعلق ولایت کابل واقع بوده و به خط طول البلد ۶۶ درجه - ۴۶ درجه – ۴۶ دقیقه - ۴۸ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۴ درجه - ۴۴ دقیقه - ۴۲ ثانیه شمالی موقعیت دارد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

شیلهشیلهٔ اسپی زک

​شیله ایست به فاصله ۵، ۱۶ کیلومتر در شمال غرب قریه اشلان مربوط حکومت کلان غورات ولایت هرات که بین ۶۳ درجه  ۲۷ دقیقه  ۱۲ ثانیه طول البلد شرقی و ۳۴ درجه  ۹ دقیقه  ۳۲ ثانيه عرض البلد شمالی واقعست و آب آن به نهر اشلان می ریزد. (قاموس جغرافیای افغانستان)

شیلهشیلهٔ تگاب اسپ سوات

​ قریه ایست به فاصله ۵ ۲ کیلومتر که در جنوب چهار توت در علاقه حصارک خوگیانی (مربوط ولایت مشرقی) واقع بوده و به خط طول البلد ۶۹ درجه - ۴۹ دقیقه - ۴۶ ثانیه مشرقی و عرض البلد ۳۴ درجه - ۱۷ دقیقه - ۵۰ ثانیه شمالی کائن میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ اسپ

​قریه ایست در علاقه داری درجه ۲ شهر بزرگ که مربوط حکومت اعلی بدخشان میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ اسپخوا

​قریه ایست که به فاصله ۹۵ کیلومتر در شمال غرب علاقه اعلی فراه وقوع داشته موقعیت آن بین خط عرض البلد ۳۱ درجه - ۵۸ دقیقه - ۴ ثانیه شمالی میباشد. ارتفاع این قریه از سطح بحر شمال غرب علاقه جوین (مربوط حکومت مشرقی و به خط طول البلد ۶۰ درجه - ۵۰ دقیقه - ۵۲ ثانیه و ۱۱۲۷ متر میباشد.(قاموس جغرافیای افغانستان)

قریهقریهٔ اسپران
تأریخ
نوع محتوامعلومات مکملترشرحمعرفیعنوان
آبدات تأریخیشهر زریاسپه و چهار اسپ زرین

درسال ۲۰۰۷ میلادی رئیس جمهور تاجکستان امام علی رحمان به استناد یافته های باستان شناسان روسی که در تخت سنگین درجوار رود آمو انجام داده بودند، خواستدارحقوق تاریخی تاجکستان درگنجینه آکسوس گردید. در ماه سپتمبر ۲۰۱۳ موزیم برتانیا این خواهش رئیس جمهور تاجکستان را محترم شمرده و به دولت تاجکستان وعده داده تا نقلی ازین آثار زرین تاریخی را به موزیم ملی تاجکستان در هنگام اکمال کارساختمانی موزیم آنکشورخواهد فرستاد. اینجاب نگارنده این مضمون فکر میکنم که افغانستان نیزدرین رابطه حقوق تاریخی مهمی دارد که نباید فراموش گردد

زریاسپه و چهار اسپ زرین گنجینه آکسوس یا (آمودریا) که درموزیم برتانیا (British Museum) نگهداری میگردد درقرن نزدهم جمع آوری گردیده و یکی ازگرانبها ترین آثار تاریخی جهان است. یکتعداد قابل ملاحظه این آثار تاریخی زرین درقرن نزدهم ازافغانستان به موزیم ویکتوریا البرت (Victoria Albert) انگلستان انتقال یافت.

زریاسپه و چهار اسپ